Jun 2009

سانسور، شر غیرلازم

رضا خجسته‌رحیمی: اگر حکومت، خود یک «شر لازم» است و نه بیشتر، چگونه می‌توان از وجاهت «سانسور» توسط حکومت سخن گفت؟ طنز غریبی است که حکومت که خود یک «شر لازم» است، برای تحکیم پایه‌های خود به سانسور مبادرت ورزد که همانا «شری غیر لازم» است. گویی صفتی به نام «کنجکاوی» برای حاکمان «لازم» است و برای رعایا «غیرلازم». حاکمان می‌خواهند از جزئی‌ترین مولفه‌های زندگی شهروندان ـ یا به بیان بهتر رعایا ـ باخبر باشند و بدانند که در اندرونی خانه آن‌ها نیز چه می‌گذرد و با این حال آیا حق کنجکاوی را برای شهروندان نباید به رسمیت شناخت؟

آمستردام و بادکنک های سبز ایرانی

همراه با شهرهای دیگر جهان تعدادی از ایرانیان و هلندی ها با حضور در میدان بورس آمستردام بادکنک های سبز و سیاه خود را برای همبستگی با حرکت اعتراضی مردم ایران به هوا فرستادند. این برنامه علی رغم بارش شدید باران برگزار شد و برای لحظاتی آسمان آمستردام هم شاهد این بادکنک های رنگین بود. بارش باران و سرودخوانی حاضران این برنامه را اندکی متفاوت از برنامه های قبلی کرده بود که قسمتی از این برنامه را در فیلم و عکس های مربوط می بینید.

بدا به حال اُروس!، بدا به حال اُروس! -٢

روس ها نهایت بردباری را به خرج دادند تا جنگی رخ ندهد. آنان حتّی نمایندگان بعضی از کشور های خارجی از جُمله سفیر انگلیس را واسطه قرار دادند که حضرات آیات را قانع سازند تا دست از جنگ و ماجراجویی بردارند. روس ها تا آن جا پیش رفتند که حاضر شدند، امتیازاتی چشمگیر و یا به قول روزنامه نگاران امروزی؛ "بسته ای از مشوّق ها" به دولت ایران بدهند و کاری هم به کار مُتَخَصِّصان و مستشاران نظامی فرانسوی که به ارتش ایران در امر توپ سازی – چون هنوز از صنعت موشک سازی خبری نبود – نداشته باشند. روس ها حتی حاضر شدند "مملکت طالش و مغان تا کنار سالیان و قزل آغاج" را که در جنگ اوّل تصرّف کرده بودند به ایران برگردانند. ولی هیچکدام از این اقدامات مؤثّر واقع نشد و جنگ شروع شد. چون فتوای جهاد صادر شده بود.

تشابه دو کارتون و سمبل‌های مشابه

نیک‌آهنگ کوثر: مایک لوکویچ یکی از معروفترین کارتونیست‌های مطبوعاتی آمریکا است. این کارتونیست ۴۹ ساله دو بار برنده‌ جایزه‌ی «پولیتزر» شده است. لوکویچ مثل بسیاری دیگر از کارتونیست‌های مطبوعاتی دنیا در روزهای اخیر توجه خاصی به ایران نشان داده است. اما تشابه میان یکی از کارتون‌های من و یکی از کارتون‌های او باعث سوءتفاهم بعضی از دوستان شد و عاملی شد که با او تماس بگیرم. لوکویچ فردی را کشیده بود که مانند صحنه‌ی معروف میدان «تیان‌ان‌من» سد راه تانک‌ها شده بود و داشت از طریق گوشی تلفن خود با توییتر پیغام می‌فرستاد. اما من، کاراکتر روزنامه‌نگار خودم را کشیده بودم که داشت با گوشی موبایل از تانک و راننده‌اش فیلمبرداری می‌کرد و به راننده می‌گفت: «لبخند بزن، تو در یوتیوب هستی.»

بدا به حال اُروس، بدا به حال اُروس! - ١

رسول پدرام: شعری در زبان عربی هست - که ترجمه ی فارسی آن می شود: "در زیر خاکستر، آتش پنهان می بینم، و هر آن نزدیک است که این آتش شعله ور گردد. اگر این آتش را بزرگان قوم خاموش نکنند، آتش گیره ی آن بدن های سوخته خواهد بود." شوربختانه باید بگویم که امروزه چنین آتشی در ایران افروخته شده است و هر آن ممکن است که شعله ور گردد. این اوّلین بار، در تاریخ ایران نیست که چنین آتشی افروخته می شود، بلکه در گذشته هم افروخته شده است و هر بار جز ویرانی برای کشور و بدبختی برای مردم بی گناه نتیجه ی دیگری نداشته است.

انقلاب میخک ها، قیام افسران پرتغالی - ٢

رسول پدرام: رادیو همچنان با پخش اعلامیه های ستاد فرماندهی عملیّات، پشت سر هم از مردم می خواهد که چشم به راه حوادث در خانه ها بمانند و به خیابان نیایند. مردمی که تا آن ساعت از دیدن سربازان اونیفورم پوش دچار وحشت می شدند، با تابش نخستین اشعه های خورشید بر ساختمان های لیسبون، اندک، اندک در خانه های خود را باز می کنند. بعضی هم دل و جرأت به خرج می دهند و بیرون می آیند. ماه آوریل، موسم گل میخک در پرتغال است. جوانانی با شاخه هایی از گل میخک در دست، به ارتشیان نزدیک می شوند و گل ها را به لوله تفنگ آنان می زنند. به همین جهت آن قیام به نام "انقلاب میخک ها" در تاریخ پرتغال به ثبت رسیده است.

انقلاب میخک ها، قیام افسران پرتغالی - ١

رسول پدرام: روز ٢٥ آوریل ١٩٧٤ گروهی از افسران جزء (نظامیان از رده سرگردی به پایین) علیه نظام حاکم بر پرتغال به پا خاستند. مردم عادی هم پس از چهل سال تحمل دیکتاتوری و اختناق به آنان پیوستند و در عرض بیست و چهار ساعت، رژیمی را که هرگز کسی تَصَوّر فروپاشی آن را نمی کرد سرنگون کردند. در دو قسمت این مقاله برگی از تاریخ را که به انقلاب افسران پرتغالی علیه استبداد می پردازد را بررسی می‌کنیم.

ایران، شهروندان خبرنگار

با محدودیت بیش از پیش رسانه ها در ایران و وضع محدودیت های جدید برای رسانه ها تنها شیوه خبر رسانی محدود به تصاویر و ویدئوهای ارسالی از داخل ایران شده است. این ویدئوها اگر چه از کیفیت بالایی برخوردار نیستند اما گوشه ای از اتفاقات در حال رخداد را به بیننده خارج از ایران نشان می‌دهند. در این صفحه تنها به جمع آوری معدودی از این تصاویر پرداخته ایم.

اصفهان، این روزها که می گذرد

چند روز پیش زمانه مطلبی را در مورد خشکی زاینده رود منتشر کرد. این مطلب زاینده رود تشنه لب را نشان می داد اما با تفاوتی عمده با آنچه در این عکس ها می بینید. خشکی زاینده رود و آنچه بعد از انتخابات در ایران اتفاق افتاد تصاویری را در بستر زاینده رود آفرید که مانند بسیاری از عکس های دیگر وقایع اخیر، دلخراش است. زمانه در راستای وظیفه خبررسانی عکس های مربوط به وقایع اخیر را منتشر خواهد کرد.

تهران در آینه عکس

ایران و اتفاقاتی که در حال رخ دادن هستند در صدر رسانه‌های جهانی جای گرفته است و این همه علی رغم تمام محدودیت‌های رسانه‌ای توسط صدها تلفن همراه و دوربین ضبط می‌شود. آنچه در این مطلب می بینید گوشه ای از تصاویر امروز تهران است که در زمانه به نمایش در می‌آید و امید که در قسمت های بعدی شاهد تصاویری از شهرهای دیگر ایران باشیم.

«خلبان‌ها دیگر مثل گذشته، نمی‌توانند تصمیم بگیرند»

محمد تاج‌دولتی: سقوط اخیر هواپیمای مسافربری شرکت ایرفرانس، در مسیر ریودوژانیرو به پاریس و ناپدید شدن ۲۲۸ مسافر و خدمه‏ی هواپیما، هنوز در رده‏ی خبرهای مهم جهان است و اظهارنظرهای گوناگونی راجع به علل و چگونگی ناپدیدن شدن این هواپیما ارائه می‏شود. کاپیتان امیر کسروی در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «‌این روزها مسایل اجتماعی، مالی و مسایل دیگری در میان است که مقداری فشار روی خلبان‏ها می‏گذارد. اولاً، سیستم تصمیم‏گیری به‏هم ریخته است. سیستم تصمیم‏گیری به جای این‌که از داخل هواپیما و توسط خلبان باشد بیشتر از روی زمین و از داخل ادارات مرکزی ایرلاین‏ها انجام می‏شود.»

پاسخ ابوالحسن بنی صدر به شهرنوش پارسی پور

روز نهم خردادماه مطلبی با عنوان «نخستین دیدار من با بنی‌صدر» از شهرنوش پارسی‌پور در بخش گزارش یک زندگی، در سایت زمانه درج شد. در محتوای این برنامه، سخنانی به نقل از ابوالحسن بنی صدر مطرح شده بود. در همین زمینه محمود دلخواسته پرسش‌هایی را مطرح کرده و ابوالحسن بنی‌صدر به آن‌ها پاسخ داده است.