Dec 2009


در باره فرهنگ کسرایی
گویه‌های یک نفر با مارمولک وجودش

سال­ها پیش فرهنگ کسرائی در آلمان کتابچه­ای منتشر کرد به نام «مارمولک». این مجموعه در واقع تکگویی­های منظوم یک نفر بود که با مارمولک وجودش حرف می­زد، گاهی به خشم می­آمد، گاهی اندوهگین می­شد و بعضی وقت­ها هم مارمولکش را ریشخند می­کرد. در دفتر «خاک» از فرهنگ کسرایی «پاره داستان» دیگری را که از برخی لحاظ یک شعر کامل است، و با این حال نویسنده­اش اصرار دارد به آن «شعر» نگوییم با هم می‌خوانیم.



شهدای جنبش سبز در پرده­های تعزیه

به تازگی نقاشی که ظاهراً از نقاشان چیره­دست است، با نام «الاحقر کربلایی» و لقبِ «علی عکاس­باشی» چند پرده تعزیه را با صحنه­های درگیری­های خیابانی که بعد از ۲۲ خرداد اتفاق افتاد تلفیق کرده، چهره­هایی مانند سهراب اعرابی و ندا آقاسلطان را در کنار شخصیت­های مذهبی مانند حضرت علی و امام حسین نشانده است. این نخستین بار در تاریخ نمایش­ها و نقاشی­های مذهبی است که رویدادهای سیاسی و نمادهای مذهبی به این شکل با هم تلفیق و «شبیه­سازی» می­شوند.



قتل ندا و سرنوشت «کی­خسرو»

شاید عجیب باشد که رمانی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایران منتشر شود، اما منتقدان اجازه نداشته باشند درباره­ی آن نظر بدهند. اگر نویسنده­ی این رمان آرش حجازی، شاهد قتل ندا و مترجم آثار پائولو کوئیلو باشد، این امر عجیب نیست. نویسنده در نقد حاضر به رمان «کی­خسرو» نوشته آرش حجازی که به تازگی در ایران انتشار یافته می­پردازد. روزنامه‌های داخل کشور و برخی سایت­های رسمی ادبی از انتشار این مقاله سرباز زدند.



بازتاب [زوال] کلنل در مطبوعات آلمانی­زبان

کلنل، نوشته­ی محمود دولت آبادی که قرار بود با نام «زوال کلنل» توسط نشر چشمه منتشر شود، اما مجوز چاپ نگرفت، رمان انقلاب است و برخلاف آثار ممتاز محمود دولت­آبادی که در روستا اتفاق می­افتد، یک رمان شهری است و موضوع آن ذهنیت آسیب­دیده و آزاردیده مردی است که در اثر حوادث تاریخی زندگی­اش نابود شده است. این کتاب در مطبوعات آلمانی‌زبان بازتابی نسبتا گسترده پیدا کرد. به اتفاق پاره­ای از مهم­ترین نقدهای این اثر در مطبوعات آلمانی زبان را مرور می‌کنیم.



از «مهمانی شبانه» تا لغو مجوز «بریم خوشگذرونی»

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز انتشار و پخش «بریم خوشگذرونی»، نخستین مجموعه داستان علیرضا محمودی (ایران مهر) را لغو کرد. نسخه هایی که از این کتاب در بازار موجود است جمع آوری خواهند شد. علیرضا محمودی با اعلام این خبر در روزنامه فرهیختگان نوشت: «وقتی از دفتر انتشارات روشنگران تلفن کردند و گفتند کتابت توقیف شده و من پرسیدم چرا؟ گفتند شاید به خاطر اسم کتاب بوده!»



بخت زن و ارتباط آن با سرنوشت زناشویی

بخت زن و ارتباط آن با سرنوشت زناشویی فصلی از کتاب دکتر شکوفه تقی است که به تازگی تحت عنوان «معنای بخت، در فرهنگ شفاهی و کتبی ایرانیان» توسط نشر باران در سوئد منتشر شده است. نویسنده، چنان‌که خواهید دید با پرداختن به افسانه‌های عامیانه و داستان‌های حماسی و تغزلی و عرفانی ایران معنای «بخت» را در میان بن‌مایه‌های فرهنگ ایرانی می‌کاود و به نتایج خواندنی دست می‌یابد.



گفت‌وگو با دکتر شکوفه تقی، پژوهش‌گر و شاعر مقیم سوئد
معنای بخت و نگون­بختی در فرهنگ ایران

دکتر شکوفه تقی در کتاب «معنای بخت، در فرهنگ شفاهی و کتبی ایرانیان» که به‌تازگی توسط نشر باران در سوئد منتشر شده، با پرداختن به افسانه‌های عامیانه و داستان‌های حماسی و تغزلی و عرفانی ایران معنای «بخت» را در بن‌مایه‌های فرهنگ ایرانی می‌کاود و به نتایج خواندنی دست می‌یابد. به‌مناسبت انتشار این کتاب، با این پژوهش‌گر و شاعر گفت‌وگویی داشتیم.



ترجمه‌ی فرزاد باقرزاده
لاتاری

شرلی جکسون، ترجمه‌ی فرزاد باقرزاده: مجری مراسم لاتاری آقای سامرز بود. همان‌طور که اجرای مراسم رقص، باشگاه جوانان و جشن‌های هالووین بر عهده‌ی او بود، زیرا وقت و انرژی کافی برای این قبیل فعالیت‌ها داشت. مرد سر‌زنده‌ای بود که صورتی گرد داشت و مالک یک شرکت ذغال‌سنگ بود اما از آن‌جایی که همسرش نازا بود و آن‌ها فرزندی نداشتند، مردم برای‌اش دل می‌سوزاندند.



ادبیات هولوکاست و فوگِ مرگ در گفت‌وگو با حسین منصوری
بغض بزرگ بی‌گریه

«فوگ مرگ» یکی از مشهورترین اشعار پل سلان و از تأثیرگذارترین اشعاری است که به موضوع هولوکاست می‌پردازد. حسین منصوری «شاعر و مترجم مقیم آلمان» سال‌ها پیش این شعر را به فارسی ترجمه و منتشر کرده است. او در گفت‌وگو با دفتر «خاک» از این شعر رمزگشایی کرده و به ادبیات هولوکاست و اهمیت آن می‌پردازد.