تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۳۸۸ • چاپ کنید    

موسیقی نواحی ایران در «زمانه»

مینو صابری

چند ماه پیش وقتی به جناب «فرید حائری‌نژاد» پیشنهاد ساخت برنامه‌هایی در باره‌ی «موسیقی نواحی ایران» را دادم و با استقبال گرم ایشان روبرو شدم؛ با علم به این‌که ساخت چنین برنامه‌هایی سختی‌های زیادی دارد کار را شروع کردم.

پژوهش‌گران موسیقی نواحی، خوب می‌دانند این کار چه مشکلاتی دارد. معمولا اکثر این اساتید در روستاهای دورافتاده‌ای ساکن هستند که پیدا کردن آن‌ها به سهولت ممکن نیست.

زمانی هم ‌که آن‌ها را پیدا می‌کنید تازه اول ماجراست؛ چرا که با اشخاصی روبرو هستید که - چه نوازندگان چه خوانندگان - هنرمندان قابلی هستند که بی‌ادعا و تکلف هنرشان را عرضه می‌کنند؛ اما برخی از آن‌ها جز به زبان بومی خودشان زبان دیگری نمی‌دانند. برخی از آن‌ها هم که زبان فارسی می‌دانند نمی‌توانند خوب حرف‌های‌شان را بیان کنند.


به هر تقدیر اولین سری این برنامه‌ها که آماده کرده‌ام اختصاص دارد به «موسیقی مقامی قوم ترکمن».

سفرهایی به چند شهر و روستای استان «گلستان» داشتم و برنامه‌هایی برای شما عزیزان تهیه و آماده کرده‌ام که از روز دوشنبه یازده ژانویه، بیست و یکم دی‌ماه، اولین برنامه از این سری برنامه‌ها پخش خواهد شد.

اگر عمری باقی بود و مخاطبین هم از چنین برنامه‌هایی استقبال کردند؛ به دیگر نواحی هم خواهم رفت و برنامه‌هایی تهیه خواهم کرد.

مسلما این سری برنامه‌ها برنامه‌های جامع و کاملی نخواهد بود و دارای نواقصی است که مخاطبین ارجمند آن‌را خواهند بخشید و به حساب بضاعت کم این‌جانب خواهند گذاشت.


اما دلیل این‌که ساخت چنین برنامه‌هایی را در پیش گرفتم چه بوده؟ دلایل زیادی برای این کار دارم.

دو سال پیش، زمانی که «حاج قربان سلیمانی» بخشی بزرگ خراسان شمالی، از دنیا رفت و من در باره‌ی ایشان و ملاقاتی که با او در منزل‌اش داشتم مطلبی در وبلاگ‌ام نوشتم پیغام‌های زیادی از مخاطبان دریافت کردم که اکثرا افسوس می‌خوردند چرا این «مرد بزرگ» را نمی‌شناختند.

این گناه مردم نیست که این بزرگان را تا زمانی که از دنیا می‌روند نمی‌شناسند؛ مقصر رسانه‌های ما هستند که به چنین مقوله‌ای که در اصل، بُن و ریشه‌ی موسیقی سرزمین‌مان می‌باشد، نمی‌پردازند.


یکی از اهداف من تهیه‌ی برنامه‌های مدونی در باره‌ی موسیقی نواحی ایران است که می‌تواند مرجع خوبی برای علاقمندان این نوع موسیقی باشد.

نوازندگان و خوانندگان موسیقی نواحی، این هنرمندان بی‌ادعا، اکثرا زندگی فقیرانه‌ای دارند و با داشتن پنجه‌ها و حنجره‌های سحّارشان هیچ بهره‌ی مالی‌ای ازهنرشان ندارند. باشد که با پرداختن به چنین موضوعاتی این عزیزان بیشتر دیده شوند و از وجودشان بیشتر استفاده شود.


دوست دارم در پایان به شما مخاطبین عزیز بگویم گرچه در آغاز صحبت‌هایم از دشواری راه گفتم، اما خدا را سپاس می‌گویم که پیش از مرگ‌ام؛ شنیدن نوایی از یکی از نوازندگان ترکمنستان را نصیب‌ام کرد.

صدایی سحرانگیز که توسط استادی نواخته شده که سال‌هاست از دنیا رفته. در بخش سوم یا چهارم این سری برنامه‌ها شما هم این نوا را خواهید شنید.

بیاییم دریابیم این بزرگان را؛ پیش از آن‌که آنان را از دست بدهیم.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

man bysabrane montazere barnamehaye shoma hastam, ey kash kasany hemat mykardand wa in taranehaye mahaly ra besorat zaban-e mooseghy ( note newysy ) myneweshtand.
Reza Utrecht

-- بدون نام ، Jan 5, 2010

سلام
شاید آقایان محمد رضا درویشی و محمود خوشنام در این ارتباط بتوانند کمک کنند.
با آرزوی موفقیت

-- بدون نام ، Jan 5, 2010

دکتر محمود خوشنام نه فقط مطلع ترین فرد در باره موسیقی نواحی ایران است که بهترین آرشیو این نوع موسیقی را در اختیار دارد.همو بود که با برنامه های زنده تحقیقاتی اش در bbc مارا با فرهنگ و موسیقی استانهای مختلف ایران آشنا کرد. اورا فراموش نفر مایید

-- بدون نام ، Jan 6, 2010

خانم صابری، من همیشه برنامه های شما را تعقیب می کنم و از مشتری های پر و پا قرص برنامه های "شنیدنی" شما هستم. مطمئنم در این کار ارزشمندی که در پیش گرفتید هم موفق هستید.
با احترام

-- آزاده ، Jan 8, 2010

dorod , kar jalebiye , harchi bishtar az khodemun va sonathamun bedunim behemun komak mikone ke khodemuno behtar edare konim va dochare hajv nashim , mese alan to irun ke vaghan dardnake , shad bashin.

-- homayun ، Jan 9, 2010

کار بسیار ارزشمندی رو پیش گرفتید و همونطوری که گفتید سرمایه و انرژی بسیار زیادی رو نیاز خواهد داشت.

البته این فعالیتها اول از همه باید از سوی دولت (وزارتخانه های علوم و فرهنگ) شروع بشه و پشتیبانی مالی بشه. منتها چون دولت ما هیچ ارزشی برای هنر قائل نیست و همیشه سعی در خفه کردن صدای فرهنگ و هنر ایرانی داشته، متأسفانه روز به روز شاهد مرگ تدریجی فرهنگها و هنرها و آداب رسوم اقلیتی کشور هستیم که فاجعه بسیار بزرگی است.

امیدوارم با کوتاه شدن دست این دیوصفتان انسان ستیز از قدرت، در آینده بهای بیشتری به اقلیتها داده بشه و جا برای توسعه فرهنگی و هنری آنها بوجود بیاد.

ممنون از زمانه

-- بهرام ، Jan 9, 2010

سلام!
درباره موسیقی ترکمنی در ایران تحقیقات علمی و جامعی تابحال انجام نگرفته. "بخشی" که همان ترانه سرای ترکمن است به فراموشی سپرده شده.
برای مثال دو سال پیش آراز مراد آرخی، بخشی و استاد موسیقی ترکمن که تمامی عمر خود را به موسیقی ترکمن بخشیده بود و در رادیو گرگان هم کار کرده بود در نهایت فقر دار فانی را وداع گفت. وی حدود ۹۰ سال داشت و متاسفانه این گنجینه فرهنگی "زنده" در آنزمان به فراموشی سپرده شد. گفته می شود که آرشیو ترانه های وی نیز از بین رفته است.
به هرگونه تلاشی در جهت حفظ گنجینه های معنوی و فرهنگی بایستی ارج گذاشت.
یک پیشنهاد: تصاویری که شما در سایت آوردید بهتر بود برای کاربران توضیح داده می شد که نام این هنرمندان چیست؟ کدام گروه هنری هستند؟ و دستگاه موسیقی آنها چه نام دارد؟
با تشکر از زحمات بی‌شائبه شما

-- Shirmohammadi ، Jan 10, 2010

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)