«روسیه همین نزدیکی‌ها خواهد ماند»

شهزاده سمرقندی

همان طور که می‌دانید بحران در گرجستان، از اوایل ماه جاری میلادی شروع شد. این بحران از جایی آغاز شد که دولت این کشور، تهاجمی را علیه منطقه جدایی‌طلب اوستیای جنوبی به راه انداخت.

مارگاریتا آخ‌ویلیدیانی، پژوهشگر و روزنامه‌نگار آزاد گرجی است که شش سال با مؤسسه جنگ و صلح لندن همکاری کرده و الان در گرجستان در شهر گوری به سر می‌برد. او در گفت و گو با رادیو زمانه از دلایل شروع این جنگ و آسیب‌های آن بر مردم اوستیا و گرجستان گزارش می‌دهد. او در مورد رسیدن کمک‌های بشردوستانه به دست مردم می‌گوید:

خوشبختانه کمک‌های بشردوستانه آمریکا رسید و مردم حتی با کوچک‌ترین چیزی که به دستشان می‌رسد، خوشحالند.

خوشحالی اصلی‌شان از عقب‌نشینی نیروهای روسیه است. هر چند حضور روس‌ها هم‌چنان نگران‌کننده در بعضی از قسمت‌های گرجستان ادامه دارد. به خصوص در روستاهای نزدیک دریای سیاه.

این هنوز ادامه (حضور) روس‌ها در خاک گرجستان محسوب می‌شود و روس‌ها آن‌جا تا به حال مستقر هستند و از عهده پلیس گرجستان برنمی‌آید که این مناطق را محافظت کند. وضعیت هم‌چنان نگران‌کننده است؛ چون این قسمت‌های مهمی از خاک گرجستان‌اند.

در این مناطقی شما نام بردید، آیا هنوز تیراندازی و کشتار ادامه دارد و یا وضعیت آرام‌تر از روزهای قبل است؟

بعد از خروج ارتش روسیه وضعیت در مناطق آرام است؛ به مراتب آرام‌تر؛ و مردم در راه برگشت به خانه‌های خود هستند. البته اگر از خانه‌هایشان نشانی مانده باشد.

پلیس هم وارد مناطق جنگ‌زده می‌شود و تا جایی که می‌تواند از وضعیت مراقبت می‌کنند. اما همان طور که گفتم ده‌ها روستا و شهرک هستند که هنوز تحت نظارت روس‌هاست و نه مردم و نه پلیس محلی نمی‌توانند وارد آن مناطق شود.

اما الان برای مردم مهم این نیست که چه کسی کجاست؛ بلکه مهم این است که کجا زندگی کنند. بسیاری در بیمارستان‌ها، شب را روز می‌کنند؛ بسیاری‌ها در ویرانه‌های که زمانی خانه آن‌ها بوده است. زمستان هم در پیش است و به نظرم مردم و کشور قادر به آباد کردن این همه ویرانی را ندارد.

شما گفتید که مردم در راه برگشت به خانه‌های خود هستند. اما می‌شود از رابطه و احساس آن‌ها و از ارتباط مردم اوستیا و گرجستان برایمان بگویید. آیا آن‌ها قادر به زندگانی در کنار هم هستند یا این جنگ، کدورتی بین این مردم وارد کرد؟

متأسفانه مردمی در اوستیای جنوبی به سر می‌بردند، نمی‌توانند به خانه‌های خود برگردند، نه به آن خاطر که دوست ندارند، بلکه به آن خاطر که روس‌ها هنوز آنجایند. و مردم گرجستان، خود را در کنار روس‌ها، آرام و آسوده احساس نمی‌کنند. نظر آن‌ها نسبت به روس‌ها عوض شده است.

من فکر نمی‌کنم که دیگر مردم گرجستان و اوستیای جنوبی بتوانند آمیخته و آسوده در کنار هم زندگی کنند. این جنگ یک نارضایتی و بی‌اعتمادی بین این مردم ایجاد کرد که به نظرم از بین نخواهد رفت.

این جنگ تمام احساسات دوستانه این دو مردم را از بین برد و برقرار کردن آن، برای مردمی که عزیزانشان را از دست داده‌اند و همدیگر را گناهگار می‌دانند، کاری شدنی باشد.

از این جنگ نظر‌های مختلفی گفته شد. روس‌ها یک چیز گفتند و دولت گرجستان یک جیز دیگر و اروپایی‌های چیزی دیگر. شما چه فکر می‌کنید؟ چرا این رخ داد؟ نزاع قومی بود یا مسأله تقسیم نفت؟

به نظر من هیچ کدام از این دو نبود؛ بلکه نگرانی روسیه از پیوستن با ناتو بود که این جنگ شروع شد. اما جنگ اصلی را گرجی‌ها اول همین سال با حمله به اوستیای جنوبی شروع کرده بود و روسیه هم می‌خواست با این بهانه، به گرجستان درس ادب دهد.

به نظرم روسیه می‌خواست بگوید که قادر است که در یک روز گرجستان را به تصرف خود درآورد؛ و در واقع هم اثبات کرد که قادر به این کار است و هیچ کاری هم از دست کشور‌های پشتیبان برنخواهد آمد.

با بیرون رفتن ارتش روسیه از خاک گرجستان، می‌شود این جنگ را به پایان رسیده خواند؟

نه این بحران برای گرجستان تا سال‌ها ادامه خواهد داشت. روسیه در همین نزدیکی‌های خواهد ماند؛ منتظر این‌که گرجستان کوچک‌ترین اشاره بکند و آن‌ها همین لحظه، دوباره جنگ را شروع می‌کنند.

روسیه تا آینده دور مانع پیوند گرجستان به ناتو خواهد بود. نه جنگ به این زودی‌های تمام نمی‌شود. اگر کشتاری هم نشود، آباد کردن این همه آسیب و ویرانی، خود ده‌ها سال وقت می‌برد.