تاریخ انتشار: ۳ مرداد ۱۳۸۶ • چاپ کنید    

عشق گم شده چون شعر رودکی

شهزاده سمرقندی
nshahzoda@gmail.com

موسیقی ملل را از اینجا بشنوید.

افضل‌شاه، هم شهری رودکی، شاعر کلاسیک فارسی‌گو و لایق شیرعلی شاعر زنده یاد تاجیک است و به این خاطر برای ما تاجیکان بسیار عزیز است.

افضل شاه از ناحیه سغد ولایت پنجکت است و خودرا سمرقندی می‌داند چون این مناطق سرزمین سمرقند قدیم و زادگاه رودکی محسوب می‌شد که بعد از 1000 سال شاعر ملی تاجیک لایق شیر‌علی در آن به دنیا آمد.
افضل‌شاه بیشتر ترانه‌های خودرا بر اساسی شعر‌های لایق سروده است. لایق را استاد خود می‌داند و می‌گویند که لایق اورا هم چون قرزند خود دوست می‌داشت و برای تربیت او بسیار تلاش کرده است.

من افضل شاه را برای احساسات قوی ملی‌اش و همین طور برای حمایتش از فرهنگ رو به تنزل سمرقند دوست دارم. افضل شاه از آن آوازخوان‌هایی‌ است که با وجود هزاران دشواری و سختی در عروسی‌های سمرقند و محل‌های تاجیک‌نشین کشور ازبکستان شرکت می کرد تا مردم فارسی‌گوی این کشور از تاجیکستان دورافتاده نباشند.
وی خود در ترانه اش می گوید که از سنگ‌پل عصرها تنها گذشته‌ام. و در واقع نیز تنها گذشته و با ترانه‌هایش تاجیکان را در مه‌مترین مراسم زندگانی‌شان که عروسی باشد دست‌گیری کرده است و به آنها احساس سربلندی داده است.

سوال بسیار است پاسخ نیز. این جواب لایق بود به سوالات جوانان بی پناه که بعد از او خودرا یتیم و بی پشت و پناه یافتند.
این ترانه را در جشن سالمرگ لایق بار اول وقتی می‌خواند من با چهره شسته با اشک می‌دیدم که کسی نبود در آن جشن با شکوه که اشک نمی‌ریخت. چرا؟ تو نپرس و من نگویم. لایق غزلی با این عنوان دارد و افضل شاه آنرا بسیار ماهرانه سروده است.


لایق شیر علی شاعر محبوب تاجیک

ما تاجیکان درد و حزنی داریم که نه در مردم افغان و نه در مردم ایرانی این را ندیدم. یک حزن خاص است که تنها تاجیکان دارند و باید آنرا با منطق تاجیکانه درک کرد. من آنرا درک می‌کنم چون خود آن‌را دارم و بر این باورم که هیچ وقت از من نخواهد رفت. نه افسردگی‌ست نه ناخوشبینی و نه بیماری. بلکه حزن شیرینی‌ است آمیخته با آرمان تاریخی و این تنها نکته مشترک روشنفکران تاجیک است. این نکته را شما در شعرهای لایق بسیار می‌بینید و افضل شاه آنرا به درستی سروده است.

جان من از ناتوانی پای بر غربت منه
رو به وحدت کن که آن بخت تمام ملت است


افضل شاه خواننده اشعار لایق شیرعلی است

افضل شاه از آن نسل هنرمندان است که هنر آوازخوانی را دور از ادبیات و دنیا شعر نمی‌توانند تصور کنند. و دقیقا برای همین است که مردم ادب‌دوست تاجیک اورا دیوانه‌وار دوست دارند. او بسیاری از خصلت‌های لایق شیر‌‌‌علی را در خود تربیت کرده و آموخته و از همنشینی‌های بسیاری که با این شاعر معروف و محبوب تاجیک داشته است به کسی مبدل شده که می‌بینیم.
گاهی بسیار لایق‌وار رفتار می کند و بسیار از او یاد می‌کند و گاهی در دنیای خود بی لایق تنها و گم است. او هم مثل استاد خود برای ما تاجیکان غنیمت است.

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظرهای خوانندگان

Sharzadeye aziz, salam,

Az farsi neveshtan ba fonte engilisi khosham nemiayad, amma chare ee nist. Man dar Holland zendegi mikonam, va be fonte farsi ham dastresi nadaram.
Chahar mahi bishtar nist ke ba radio zamaneh okht shode am, va barnameye to ra dar in mian bishtar az baghie donbal mikonam. Elatash faghat in nist ke barname at barnameye mosighist. Daneshe man az mosighi dar hade lezat bordan az an asto bas.
Nemidanem, shayad bakhshi az an be dalile farsi harf zadane shirinat bashad ke baraye ma irani ha del neshin ast. Amma gaman mikonam dalile aslie an, keshvarat ast ke rango booye bachegi hayam ra darad.
Man ahle siasat nistam. Dar zamane enghelabe iran dar 1979, man 9 sale boodam. Hameye an sal ha baraye man, khatereye daei haee toodeh ee ast, ke miparastidameshan va dar jang az dast dadameshan. anha man ra ba adabiate shovravi ashna kardand. Bi eghragh migooyam, anche dar an sal ha az adabiate shovravi dar hozeye koodak va nojavan be farsi tarjome shod, ke kam ham nabood ra khandam. Va baad ham afsoone adabiate shoravi va adabiate roos rahayam nakard va baz ham khandam. Az adabiate tajik va ozbak ham ziad khandam. Shayad tasvire ideali ke az shovravi dar an sal ha dar zehnam sakhte shod vaghei nabood, amma mohem nist. Moham doorane zibaye koodaki va nojavanist. Adabiate shovravi, baraye man jozve mahdood khaterate ziba dar nojavanie dokhtarist ke enghelab va jang, nojavani va javaniash ra soozand.
Az barname at mamnoonam. Khaterate khoobi ra barayam zendeh mikoni.
Payande bashi.
Parmisa

-- parmisa ، Jul 25, 2007

پرسیمای عزیز،
نوشته تو برای من بسیار با ارزش است و بسیار از این گونه نطرات به من می رسد از چهار گوشه دنیا ازجانب فارسی گویان .

لطفا با من تماس بگیر و راه دسترسی با خودرا به من بنویس. من در عین حال روی برنامه ای فکر می کنم که انعکاس نظر، علاقه، دانش و اندیشه ایرانیان امروز از سمرقند و بخارا باشد. اگر بخواهی خوشحال خواهم شدنظر و صدای ترا داشته باشم. برایم بنویس.

با سپاس

-- شهزاده سمرقندی ، Jul 25, 2007

ممنون از این گزارشتان دربارهٔ افضلشاه شادی‌یف. اجرای سرود « تو مپرس و من نگویم» را در اینجا می‌توانید ببینید:
http://www.youtube.com/watch?v=hiszNAQ4Jd8
اجرای آهنگ های دیگری از او نیز بر روی یوتیوب هست:
http://www.youtube.com/profile_videos?user=xorasun&p=r
متن شعرهای دو کاست او (۱۹۹۷ و ۱۹۹۹) هم در اینجا هست:
http://www.geocities.com/shaitov/tajikmusic/afzal/afzal۱.htm
http://www.geocities.com/shaitov/tajikmusic/afzal/afzal2.htm

-- یاور ، Jul 25, 2007

درود بر شما!
از برنامه هایتان خیلی سپاس گذارم و شادم که فرهنگ تاجیک یا خود ایرانی را در سمرقند برای جهانیان روشن می کنید.

من الآن در آمریکا به سر می برم و خود از دوشنبه هستم. فکر می کنم شما پدربزرگم را می شناسید (از نام خانوادگیم).

اگر ای میلی بزنید خیلی خرسند می شوم.

-- رامین هادی زاده ، Aug 15, 2007

درود به همه ی پارسی دوستان

-- بدون نام ، Sep 27, 2007

درود بر شما
بسيار خرسندم از اينكه خاكستر تمدن ايرانشهر دوباره شعله داده و هموطنانم در دوردستهاي تاريخ با سخن و گويشهاي شيرين خود اين درخت تناور را شكوفه ريز كرده اند.

-- کاوه مرادي ، Mar 3, 2008

من بسیار مایل هستم به تاجیکستان سفرکنم ولی چیزی از وب نتوانستم بیابم که راهگشاباشد. چه راهنمایی میتوانید کنید؟
واژه‌های سمرقند و بخارا بخودی خود برای ما ایرانی ها شعر و موسیقی است. یاد آن یار دور از دست است. آرزوهایی از گذشته‌ها برای آینده. پدر و مادر هزار سال ندیده. حسرتی جان افزا ولی نه هرگز جانسوز.
32 سال پیش همشاگردی افغانی داشتم که برای تحصیل ایران آمده بود. او میگفت پدرش سمرقند را دیده است.

-- محمد ، Jun 29, 2008

برنامه تان بسیار زیبا بود اما باید یاد آور شوم که واژه ی افغان به هیچ وجه برای ما تاجیکان افغانستانی قابل پذیرش نیست. من سالها در تاجیکستان زندگی کرده ام و میدانم برای تفهیم این مساله حتا در قشر روشنفکر تاجیکان تاجیکستانی باید کار شود. با آهنگ های افضل شاه از سابق آشنایی داشتم ولی این بار واژه های سمرقند و بخارا از زبان او در گوشم طنین دیگر داشت.

-- ذبیح الله مهدی ، Jan 14, 2009

من ترانه‌های افضلشاه را در یوتیوب گوش دادم. صدای بسیار گیرا و بیمانندی دارد و در کنار آن انسان فرهیخته و میهن‌پرستیست بنظر میرسد که دلداده فرهنگ و سرزمین نیاکانش است. آواز میهننی بخارا ،سمرقندش دل و جان هر شنونده فارسی‌ زبان را میرباید. هزار آفرین به افضلشاه!!

علی‌- تورنتو

-- Ali ، Mar 10, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)