Feb 2010


«جزیره‌ی شاتر»؛ بازگشت اسکورسیزی به اوج

محمود خوش‌چهره: «جزیره‌ی شاتر» مارتین اسکورسیزی، در بسیاری از پلان‌های خود یک زیبایی نفس‌گیر را با حسی از فاجعه در هم می‌آمیزد. صحنه‌ای که در آن تدی سه فرزند غرق شده‌ی خود را در رودخانه‌ای آرام در آغوش می‌گیرد، در عین هول‌انگیز بودنش زیبایی غریبی دارد. همین‌طور، سکانسی که یاد آن دائما تدی را آزار می‌دهد و در آن یک افسر آلمانی به شکلی فجیع خودکشی می‌کند، از زیبایی رویاگونه‌ای برخوردار است.



گفت‌وگو با ورنر هرتزوگ
هرتزوگ و راز تخیل وحشی

ترجمه ونداد زمانی: خانم کاتیا نیکودموس، منتقد سینما و هم‌کار مجله «دای‌زیت» مصاحبه فی‌البداهه‌ای با ورنر هرتزوگ فیلم‌ساز معروف آلمانی، در آستانه پخش فیلم جدیدش «گروهبان خلاف» در فستیوال «برلینر» ترتیب داده است. هرتزوگ که به شکل غیرمنتظره‌ای در ده سال اخیر در قلب هالیوود، شهر لس‌آنجلس مشغول کار و زندگی است در این مصاحبه مثل همیشه با هیجان تمام به درگیری‌های ذهنی و ضد‌هالیوودی خود اشاره می‌کند.



«آواتار»؛ هبوط خدا برای تغییر زندگی

پانته‌آ بهرامی: آواتار رکورد فروش فیلم را شکسته و تاکنون دو میلیارد دلار فروش کرده است. اما راز رکورد فروش فیلم در ساختار لایه‏ای آن است. فیلم لایه‏های بسیاری دارد که هر تماشاگر با لایه‏ای از آن می‏تواند هم‌زادپنداری کند؛ از یک‌سو داستان عاشقانه‏ای است بین دو جوان و از سوی دیگر، فیلم گویای حمله‏های تجاوزکارانه برای منابع طبیعی است. اما شاید زیباترین لایه‏ی فیلم، زبان جادویی و اسطوره‏ای آن است.



یادداشت‌های جشنواره‌ی برلین
ترفند «شکارچی»

محمد عبدی: سینمای ایران کماکان مورد توجه جشنواره‌ی برلین بود. فیلم «رفیع پیتز» با عنوان «شکارچی» با کمک مالی همین جشنواره ساخته شده بود و در بخش مسابقه به نمایش گذاشته شد، هرچند فاصله‌گرفتن «رفیع پیتز» از فیلم‌های قبلی عمدتاً ضعیف‌اش را نشان می‌داد (به‌خصوص فیلم الکن قبلی؛ «زمستان است») با این حال ضعف‌های زیادی را به‌خصوص در بخش دوم فیلم به نمایش می‌گذاشت.



گفتگو با آیت نجفی، درباره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم برلیناله
«بیش‌تر فیلم‌ها دوستاره بودند»

لیدا حسینی‌نژاد: شصتمین دوره جشنواره‌ بین‌المللی فیلم برلیناله از یازدهم فوریه آغاز به کار کرد و تا ۲۱ فوریه نیز ادامه خواهد داشت. امسال در این جشنواره شش فیلم «شکارچی»، «دستور آشپزی»، «موش و گربه»، «سبز، سفید و سرخ»، «از باد بپرس» و «پایان همه محدودیت‌ها» شرکت داشتند. در این خصوص با آیت نجفی کارگردان جوان ایرانی مقیم برلین و سازنده فیلم «فوتبال سربسته» به گفتگو نشستم.



گفت‌وگو با فرید حائری نژاد، یکی از کارگردان‌های مستند «زنان در کفن»
«زنان در کفن»؛ برنده‏ی جایزه‏ی «سینما برای صلح»

پژمان اکبرزاده: «زنان در کفن» فیلمی است مستند، ساخته‏ی محمد رضا کاظمی و فرید حائری‏نژاد. این فیلم به مسائل حقوق بشر و به‏ویژه حقوق زنان در ایران می‏پردازد و در بخش اصلی فیلم روی موضوع سنگسار در ایران متمرکز می‏شود. این مستند ۷۳ دقیقه‏ای روز دوشنبه ۱۵ فوریه، برنده‏ی جایزه‏ی نهمین دوره‏ی «سینما برای صلح» در برلین شد. با فرید حائری‏نژاد، یکی از کارگردان‏های این فیلم گفت‏وگو کرده‌ام.



نگاهی به فیلم «نه»؛ ساخته‌ی راب مارشال
«نه»؛ گسستگی مفهومی و ساختاری

محمود خوش‌چهره: شاید سکانس‌های پایانی «هشت ونیم» و «نه» بهتر از هر چیز دیگری تفاوت میان آن‌ها را آشکار کند. در حالی که در «هشت و نیم»، گوئیدو و بقیه‌ی کاراکترها بدون تفوق یا برتری در خطی افقی کنار هم به پای‌کوبی می‌پردازند، گوئیدو در «نه» پشت دوربین فیلم‌برداری می‌نشیند و بر روی یک «کرین» در خطی عمودی به بالا صعود می‌کند. به این ترتیب، او با قرار گرفتن مافوق همه‌ی کاراکترهای دیگر، نظم و مراتبی غیردموکراتیک خلق می‌کند.



نگاهی به فیلم «تهرون»
ادای دین به سینما

محمد عبدی: نادر تکمیل همایون، کارگردان فیلم «تهرون»، به نظر می‌رسد بیش از آموزش‌های مدارس سینمایی، وام‌دار فیلم‌هایی است که با علاقه به تماشای آن‌ها نشسته و از آن‌ها آموخته است. از این‌رو ابایی ندارد که فیلمش تلخی و سیاهی فیلم‌های تارانتینو را به عاریت گرفته باشد و در تکنیک هم با رجوع به کلاسیک‌های سینما، گاه سعی داشته باشد که آشکارا صحنه‌هایی را از دنیای فیلم‌سازان برجسته وام بگیرد.



نگاهی به فیلم «تنها دوبار زندگی می‌کنیم»
زندگی از دریچه‌ای دیگر

آرش پارسا: در میان فیلم‌هایی که در جشن‌واره‌ی فیلم فجر امسال به روی پرده رفتند فیلم‌هایی از کارگردانان جوانی فرصت حضور پیدا کردند که نوید نیروهایی خلاق و اندیشمند را در حوزه‌ی کارگردانی به سینمای ایران داد. یکی از این کارگردانان، بهنام بهزادی با فیلم «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» بود. «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» از همان فصل آغازین، به‌خوبی با مخاطب خود قرارداد می‌بندد.



گزارش جشنواره فیلم گوتنبرگ
همگام با انقلاب ایران

محمد عبدی: جشنواره فیلم گوتنبرگ سوئد که بزرگ‌ترین جشنواره سینمایی در کشورهای اسکاندیناوی محسوب می‌شود، امسال با نمایش ۴۵۰ فیلم از ۷۸ کشور و ۳۲ هزار تماشاگر، رکوردی در طول ۳۳ دوره برگزاری‌اش بر جای گذاشت. این جشنواره گرم و دوست داشتنی که هر سال در ماه فوریه برگزار می‌شود، آینه تمام‌نمایی است از یک سال سینمای کشورهای اسکاندیناوی، از سوئد تا نروژ، دانمارک و فنلاند.



زندگی‌های زندگی نکرده‌ی یک مرد محتضر

امیر رسولی: موضوع فیلم سینمایی «آقای نوبادی» (Mr.Nobody) زندگی مردی ۱۲۰ ساله‌ای است که دارد می‌میرد. آقای نوبادی آخرین بازمانده‌ی نسلی از انسان‌هایی مثل ماست که واهمه‌ی مرگ بر زندگی‌شان سایه انداخته است. «آقای نوبادی» در زمانه‌ای اتفاق می‌افتد که آرزوی جاودانه‌ی انسان که همانا نامیرائی افسانه‌ای است، تحقق پیدا کرده. این فیلم می‌خواهد سرگذشت این یک انسان میرا را روایت کند.



نگاهی به اسکار ۲۰۱۰
آیا خاطره‌ی شیرین تایتانیک تکرار خواهد شد؟

مجتبا یوسفی‌پور: نامزدهای هشتادودومین جایزه اسکار اعلام شدند. لیست بلند بالایی که برخی ازنامزدهایش را می‌شد از پیش حدس زد و برخی دیگر از شگفتی آفرینان این دوره هستند. امسال گویا انتخاب برای اعضای آکادمی مشکل‌تر از سال‌های پیش بوده است، برای همین اعضای آکادمی تصمیم گرفته‌اند برخلاف روال گزینش پنج نامزد در سال‌های گذشته، امسال ۱۰ فیلم را نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم کنند.



نگاهی به نمایش «قتل آقای کاف»
قربانی!

آرش پارسا: «قتل آقای کاف»، نوشته‌ی جمشید خانیان، و به کارگردانی سید جواد روشن، که در جشنواره تئاتر فجر امسال به نمایش درآمد؛ بیش از آن‌که طرح قصه‌ای مربوط به دهه ۱۳۲۰ ایران باشد، رویکردی انتقادی و هوشمندانه به شرایط کنونی جامعه ایران است. انتقادی که با مونولوگ انتهایی اثر که توسط شخصیت اصلی در پای چوبه دار خوانده می‌شود، باعث همراهی مخاطب می‌شود.



گفتگو با رضا علامه‌زاده، درباره‌ی تحریم جشن‌واره‌ی فیلم فجر امسال
حقه‌ای «به رنگ ارغوان»

لیدا حسینی‌نژاد: جشن‌واره‌ی فیلم فجر همواره با حاشیه‌هایی همراه بوده است اما امسال به‌دلیل اعتراضات مردمی‌ای که از پس از انتخابات شکل گرفت و تا کنون نیز ادامه دارد، جشن‌واره‌ی فیلم فجر دارای چنان بار سیاسی‌ای گشته است که حضور یا عدم‌حضور در آن، تعیین‌کننده‌ی مخالف‌بودن یا هم‌سوبودن هنرمندان با جریانات دمکراسی‌خواهی و استبدادستیزی است. در این خصوص با رضا علامه‌زاده، فیلم‌ساز و منتقد گفت‌وگو کرده‌ام.