پرونده ما و غرب


گفت و گو با پیام یزدانجو، نویسنده و مترجم درباره ارتباط ما و غرب:
«فرهنگ ایرانی» اصلاً وجود ندارد

پیام یزدانجو، نویسنده و مترجم در گفتگو با زمانه پیرامون «ما و غرب» می‌گوید: «این بیگانه‌ستیزی که از آن یاد می‌کنید، تنها می‌تواند تأییدکننده‌ی نیاز ناگزیری باشد که انسان «ایرانی» در مواجهه با انسان غربی یا اروپایی پیدا کرده؛ وگرنه، اگر «ایرانی» نیازی به غربی نداشته باشد، دلیلی هم برای ستیز با او نخواهد داشت. این ستیز البته بیش از آن که از سر قدرت باشد، ظاهراً تلاشی از سر استیصال بوده؛ تلاشی برای خودپایداری و خودباوری در برابر سیلاب سهمگین آگاهی قیاسی»



ما و غرب در گفت و گو با مهندس محمد توسلی:
«نه بیگانه‌پرست باشیم، نه بیگانه‌ستیز»

مهندس محمد توسلی که اولین شهردار تهران پس از انقلاب اسلامی ۵۷ بوده، رییس دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران است. او در گفتگو با رادیو زمانه پیرامون ما و غرب می‌گوید: «باید گفت که غربی‌ها هم خودشان یک‌پا مقصر هستند؛ زیرا که غربی‌ها رفتارهای بیگانه‌ستیزی را نه تنها در کشور ما، بلکه در کشورهای منطقه و عربی پایه‌گذاری کردند.خود کشورهای غربی هستند که زمینه‌های تقویت جریان‌های رادیکال را در منطقه فراهم کرده‌اند.»



ما وغرب در گفت و گو با دکتر فریبرز رییس‌دانا، اقتصاددان و پژوهش‌گر سیاسی:
«امپریالیسم غرب، ویران‌گر است»

دکتر فریبرز رییس‌دانا در گفتگو با رادیو زمانه، امپریالیسم غرب را مهم‌ترین مانع برای ایجاد ارتباط میان ما و غرب معرفی می‌کند. این اقتصاددان و پژوهش‌گر علوم سیاسی، هنوز رقیب اصلی غرب را سوسیالیسم و کمونیسم می‌داند. از رییس‌دانا تا به حال ۳۳ کتاب در زمینه‌ی قدرت‌های جهانی و جهانی‌سازی، آسیب‌های اجتماعی، اقتصاد سیاسی و اقتصاد کاربردی منتشر شده است.



ما و غرب در گفت و گو با علیرضا رجایی، فعال سیاسی و استاد دانشگاه
«ایرانی‌ها هرگز غرب ستیز نبوده‌اند»

دکتر علیرضا رجایی درباره دیوار بی‌اعتمادی میان «ما و غرب» می‌گوید: «آن چیزی که سیاستمداران می‌گویند دیوار بی‌اعتمادی، در حوزه سیاسی است و این دیوار بی‌اعتمادی، گاهی به جهت سوء‌رفتار رهبران طرفین قطورتر شده است. ولی من فکر می‌کنم اگر که قرار بود حل این اختلاف و سوء تفاهمات بر عهده‌ی مردم این کشورها گذاشته شود، تا حالا چندین سال بود که این اختلافات حل شده بود.»



ما و غرب در گفت و گو با تقی رحمانی، اندیشمند و نویسنده‌
«افتخار به گذشته، دردی را دوا نمی‌کند»

می‌شود شناخت مناسبی از غرب داشت. این که تمدنی وجود دارد و این تمدن 400 سال پیش خودش را جمع کرده و از 400 سال به این سو، توانسته در جهان دل‌بری کند، دل ببرد و جذابیت داشته باشد و برتری خودش را هم نشان بدهد و این تمدن دارای ابعاد گوناگونی است مثل تمام تمدن‌ها. زمانی هم ایرانی‌ها وقتی قدرتمند بودند امپراتوری بر جهان حاکم کردند امپراتوری کوروش داشتند، داریوش داشتند، خشایار‌شاه داشتند



ما و غرب درگفت و گو با احمد قابل، روحانی نواندیش:
غربی‌ها درباره‌ی ایرانی‌ها تردید دارند

احمد قابل می‌گوید: «بر اساس بعضی تبلیغات مخرب که آدم‌های کم‌دان مطرح کردند، واقعاً هر کسی که تابع شریعت مصطفی (ص) نباشد، دیگر اهل جهنم است. می‌دانید الان این تفکر رایج مذهبی ما به لحاظ تبلیغاتی است؛ در صورتی که این نه واقعیت دارد و نه حقیقت. یعنی این واقعیتی که عرض می‌کنم مبتنی بر حقیقت نیست؛ چنین چیزی ما در اسلام نداریم. منتها متأسفانه این چنین تبلیغ شده است.»



ما و غرب: گفت‌وگو با فیاض زاهد، استاد دانشگاه
لابی‌های قدرتمند در ایران و غرب مانع ارتباطند

«در جمهوری اسلامی وجود ایالات متحده به عنوان یک لولو سرخرمن، برای توجیه‌ ناکار آمدی‌های مدیریتی ایران مناسب و کافی است. یعنی هر جا که آقایان کم می‌آورند؛ مثلا نفت را هم نمی‌توانند در محلات درست توزیع کنند، می‌گویند دست استکبار جهانی در کار بوده. اگر یک نانوایی را هم نتوانند اداره کنند این را به آمریکا حواله‌ می‌دهند. پس وجود آمریکا برای این‌ها خیلی هم بد نیست، چون با وجود آن می‌توانند ضعف و ناتوانی مدیریتی در بخشی از حوزه‌ها را پوشش بدهند.»



ما و غرب: گفت‌وگو با هادی حیدری، کاریکاتوریست
«ترمیم ارتباط سال‌ها طول می‌کشد»

نگاه ایرانی‌ها نسبت به غربی‌ها طبیعتا متاثر از تبلیغاتی است که در کشور در مورد غربی‌ها می‌شود. به نظر من تاثیر این نوع تبلیغات در دوران انقلاب و دوران جنگ تاثیرش بر افکار عمومی بیشتر بوده‌است. خودم که به جز یک‌سال از زندگی‌ام را، بعد از انقلاب سپری کرده‌ام و تحت همین تبلیغات علیه غرب بودم، می‌بینم هر چه که از زمان جنگ به این ‌طرف می‌گذرد، نگاه‌ها نسبت به غرب واقع بینانه‌تر است.



پرونده «ما و غرب» - گفت‌وگوی کتبی با محمد قائد درباره کتاب در دست انتشار «ظلم، جهل و برزخیان زمین»
اسم این حرف‌ها را گذاشته‌اند گفتگوی تمدن‌ها

محمد قائد در گفتگوی کتبی‌اش با راديو زمانه، ريشه اختلافات ايران و غرب را اين گونه شرح می‌دهد: «وقتی در تبلیغات جهانی، این بگومگوها را بزرگ می‌کنند، منظورشان این نیست که جمهوری اسلامی ایران یکی از اقطاب دنیاست؛ بلکه بر این نظرند که تعدادی از چاه‌های نفت به دست عده‌ای آدم ناجور افتاده که عایداتش را خرج کارهای نادرست می‌کنند و باید آن‌ها را دک کرد و غائله را فرو نشاند.»



پرونده ما و غرب - گفت‌وگو با بهنام قلی‌پور
"ما هنوز در مدنیت وامانده‌ایم"

«نه ایرانی توانست از فرنگ روایت دقیقی ارایه دهد و نه فرنگی از ایرانی. این نکته‌ی عجیبی‌ست که هشام جعیط رندانه به آن اشاره می‌کند و می‌گوید تماس میان فرهنگ‌ها همواره به پیدایش درام می‌انجامد...» گفت‌وگو با بهنام قلی‌پور در ادامه‌ی پرونده‌ی ما و غرب.



پرونده ما و غرب-گفتگو با دکترغلامعباس توسلی، جامعه‌شناس
«مسأله فلسطين، تأثير زيادی در رابطه ما و غرب دارد»

دکتر غلامعباس توسلی: «من فکر می‌کنم که این بدبینی، یک مقدارش برمی‌گردد به ریشه‌های تاریخی، یک مقدارش برمی‌گردد به آن اجحافات و مظالمی که داشتند. مثلاً کودتای ۲۸ مرداد که بعد از ملی شدن صنعت نفت به وجود آمد، تأثیر بسیار بدی در رابطه ایران، در قبال آمریکا داشت. شاید در قبال اروپا به این صورت نبود. به هر حال مسأله فلسطین هم بوده؛ مسأله جنگ عراق هم بود. بنابراین چندین جریان بر روحیه ایرانی‌ها تأثیر گذاشته و جدا کردن این‌ها هم از همدیگر مشکل است.»



ما و غرب، بخش دوازدهم: گفت‌وگو با دکتر احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار:
غرب ما را با خاورمیانه یک‌کاسه نمی‌کند

احمد زیدآبادی در گفت‌وگو با زمانه: «تصویری که رسانه‌های غربی به دست می‌دهند این است که مردم خاورمیانه ضدغربی و افراط‌گرا هستند اما دولت‌هایشان معتدلند‌. اما در ایران کاملاً به عکس است: مردم ایران گرایش به اعتدال و روابط خوب باغرب دارند اما دولت‌شان رادیکال و افراط گراست...»



ما و غرب، بخش يازدهم: گفت‌وگو با دكتر داوود هرمیداس باوند، سخنگوی جبهه ملی
نگاه ایرانی‌ها همواره به غرب مثبت است

داوود هرمیداس باوند: «ما نه هیچ منافع حیاتی و اساسی در مسائل خاورمیانه و اعراب و اسرائیل داریم و نه ارتباط جغرافیایی. بنابراین ما بر اساس مبانی ارزشی یک موضعی اتخاذ كردیم، بهای سنگینی هم بابت آن پرداختیم، و مادامی كه این موضع را ادامه بدهیم همچنان آن بها را خواهیم پرداخت.»



ما و غرب، بخش دهم: گفت‌وگو با دکتر سعید مدنی، پژوهشگر
«مشکل، فقدان جامعه‌ی مدنی در ایران است»

سعيد مدنی: «تفاوتی که بین جامعه‌ی ما و جامعه‌ی غربی وجود دارد این است که در آنجا جامعه‌ی مدنی قوی‌ای وجود دارد که می‌تواند صدایش را به میزان صدای بوش یا سایر متولیان نظام‌های سیاسی آنجا بالا ببرد و بنابراین به همین دلیل هم وقتی به جامعه‌ی غربی نگاه می‌کنیم فقط شخصیت‌های سیاسی درون قدرت آنجا را نمی‌بینیم؛ بلکه طیفی را می‌بینیم از جامعه‌ی مدنی تا نظام‌های سیاسی.»



ما و غرب، بخش نهم: گفت‌وگو با احسان نراقی، نویسنده و پژوهشگر
«بی‌اعتمادی موجود، مصنوعی است»

احسان نراقی در نهمین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب چنین می‌گوید: «ما الان سی سال است از وقتی سفارت را اشغال كرده‌ایم تا حالا می‌خواهیم درست یا نادرست با غرب در بیفتیم، این روال روزنامه‌ها و مطبوعات ما شده. من وقتی كه می‌روم آنجا و به غرب نگاه می‌كنم، تعجب می‌كنم. می‌بینیم احساساتی كه اینجا است آنجا نیست.»



ما و غرب، بخش هشتم: گفت‌وگو با هوشنگ ماهرویان، نویسنده و محقق
«نگاه انتقادی به گذشته نداریم»

هوشنگ ماهرویان، نویسنده و محقق، معتقد است که ضعف ما ایرانی‌ها در مواجهه با غرب و البته در مواجهه با خود، نداشتن خرد انتقادی است. او معتقد است تا زمانی‌که ما به خرد انتقادی دست پیدا نکرده‌ايم نمی‌توانیم با غرب ارتباط سازنده‌ای داشته باشیم.



ما و غرب، بخش هفتم: گفت‌وگو با امیرهوشنگ افتخاری‌راد
باید مواجهه با غرب را واسازی کنیم

اميرهوشنگ افتخاری‌راد می‌گويد بايد پارادايم‌های مواجهه با غرب واکاوی شود و اعتقاد دارد: «ما همچنان‌ نسبت‌ به‌ غرب‌ یک‌ جور میل‌ و امتناع‌ داریم‌. یعنی‌ از یک‌ سو همچنان‌ میل‌ داریم‌ که‌ غرب‌ را بشناسیم‌ و مثل‌ جهان‌ معاصر زندگی‌ بکنیم‌ ولی‌ از سوی‌ دیگر امتناع‌ هم‌ داریم‌. شاید این‌ قضیه‌ برگردد به‌ همان‌ وجه‌ دوگانه‌ فاصله‌ گرفتن‌ مدرنیته. که یک‌ وجه‌اش‌ استعماری‌ است‌ و یک‌ وجه‌اش‌ رهایی‌بخشی.»



ما و غرب، بخش ششم: گفت‌وگو با علی باباچاهی، شاعر
تقابل دو نگاه پوپولیستی

علی باباچاهی در پنجمین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب چنین می‌گوید: «در عصر وانموده‌ها که‌ ناواقعیت‌ها جای‌ واقعیت‌ها را گرفته‌اند به‌ مدد تعدد رسانه‌های‌ گروهی‌ نفاق‌‌افکن‌ ما ظاهرا با دو نوع‌ نگاه‌ پوپولیستی‌ رو به‌ رو هستیم‌: یک‌ نگاهی‌ که‌ غربی‌ها را به‌ طور یکدست‌ منشا فتنه‌ و آشوب‌ و توطئه‌ می‌داند و نگاهی‌ که‌ غیرغربی‌ها و به‌ اصطلاح‌ ما را تروریست‌ و آدم‌‌کش‌ تلقی‌ می‌کند.»



ما و غرب، بخش پنجم: گفت‌وگو با سلیمی‌ نمین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر
نگاه‌ مردم‌ غرب‌ متاثر از تبلیغات‌ غربی‌ها است

در چهارمین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب، سلیمی‌ نمین چنین می‌گوید: «ملت‌ آمریکا به‌ شدت‌ تحت‌تاثیر تبلیغات‌ هستند. این‌ مساله‌ در آثار مایکل‌ مور هم‌ دیده‌ می‌شود که‌ آمریکایی‌ها را تا چه‌ حد متاثر از تبلیغات‌ هیات‌ حاکمه‌ می‌داند. و از این‌ طریق‌ ملت‌ آمریکا را ملتی‌ بسیار خرافی‌ و همواره‌ در ترس‌ نگه‌ داشته‌ شده‌ می‌داند. بنابراین‌ نقش‌ انحصارات‌ اقتصادی‌ در غرب‌ در شکل‌‌دهی‌ نگاه‌ غربی‌ها به‌ ملت‌ ایران‌ و سایر ملت‌ها تاثیرگذار و تعیین‌ کننده‌ است.»



ما و غرب، بخش چهارم: گفت‌وگو با یاسر میردامادی، دانش‌آموخته‌ی حوزه علمیه قم
چند صد سال به تعطیلات تاریخ رفتیم

در سومین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب، یاسر میردامادی چنین می‌گوید: «چیزی‌ به‌ نظر من‌ به‌ نام‌ تمدن‌ ایرانی‌ به‌ صورت‌ زنده‌ وجود ندارد مگر آنچه‌ در تاریخ‌ بوده‌ و هم‌ اکنون‌ آثاری‌ از آن‌ باقی‌ است‌ و به‌ تعبیر دیگر اصلا در دنیا، تمدنی‌ به‌ جز تمدن‌ غربی‌ وجود ندارد چرا، فرهنگ‌ ایرانی‌ ممکن‌ است‌ وجود داشته‌ باشد. فرهنگ‌ اسلامی، فرهنگ‌ ژاپنی‌ ولی‌ اکنون‌ فقط‌ یک‌ تمدن، یعنی‌ منظورم‌ آن‌ ماتریال‌ که‌ در دنیا هست‌ یعنی‌ نوع‌ زیست، نوع‌ پوشش‌ و مانند این‌ موارد و تمدن‌های‌ دیگر یا وجود ندارند یا کاملا در حاشیه‌ هستند.»