Jun 2008

شانه، برس، رنگ مو، دیگر اثر ندارد

شصت و یکمین قسمت از این ستون به آن ستون در حالی تقدیم می‌شود که هیچ چیز خاصی اتفاق نیفتاده است. عل اصغر از دگولس پرس در این قسمت خبرهایی درباره آزادی سردار زارعی و ماجرای تجاوز در دانشگاه زنجان، گذاشتن آرمان‌های محمود نفتی روی میز، فوتبال ایران و سوریه، دستگیری آرایشگران مخالف امنیت اجتماعی، کشف کشور کومور توسط متکی و نظرات اکبر آقا پسته می‌گوید.

فرمانده چه گوارا

نامش ارنستو بود، ارنستو چه گوارا. با چشمانی عمیق و نافذ و نگاهی مقتدر، لبخندی بی اعتنا. بر پارچه سرخ نشست و پرچم شد تا برای همیشه فرمانده بماند. پرچمش تنها باقیمانده دنیای سرخی است که سال‌هاست نابود شده است. این بار می‌خواهم به ترانه‌هایی بپردازم که درباره چه گوارا ساخته شده است. ترانه‌سرایان بسیاری برای او ترانه سروده‌اند و ترانه‌خوانان بسیاری نامش را به آواز آورده‌اند.

این جنگ لعنتی را تمام کنید

ترانه‌سرایی در پنجاه سال گذشته جنگ را جدی گرفته است؛ همان‌طور که جنگ‌طلبان جنگ را جدی گرفته‌اند. باب مارلی، ترانه‌خوان موسیقی رگی که در جامائیکا به دنیا آمد و در همان‌جا صدای تازه‌ای از موسیقی را به گوش مردم رساند، از بسیاری ناکامی‌ها، بی‌عدالتی‌ها، فقر، نژادپرستی و تبعیض سخن گفته است.

سینما کسری آتش گرفت و دو نفر کشته شدند

۳۰ سال پیش در چنین روزی، سینما کسری که در تقاطع خیابان بهار و شاهرضا قرار دارد، آتش گرفت و دو تماشاچی خفه شدند؛ ژاپن تصمیم گرفت با ایران در ساخت کشتی همکاری کند؛ قرار شد کاخ داریوش اول بازسازی شود؛ دانشجویان دانشگاه علم و صنعت به اخذ شهریه برای ترم تابستانی اعتراض کردند؛ یک ایرانی و یک آمریکایی با چاقو همدیگر را زخمی کردند و هادی خرسندی در طنزنوشته‌ای به آزادی زندانیان «بچاپ بچاپ» پرداخت.

حاج یوسف استالین و مشتی مائو

شصتمین برنامه از این ستون به آن ستون را ابراهیم نبوی تقدیم می‌کند. ابتدا عل اصغر خبرهایی درباره افشاگری کلیه مسوولان عزیز توسط برادر دربند پالیزدار، سخنرانی جنتی درباره رهبری در اسلام، اهمیت گرمسار، برگزاری جام جهانی و سوت شدن فرانسه، پرشدن زندانهای ایران و مرگ ایوسن لوران خبرهایی ارائه می‌کند. آن‌گاه خبرهای چهل سال بعد را می‌شنوید و پس از آن ترجمه لری ترانه «‌ماریا! خوزه خودسه کشت» می‌شنوید. در پایان نازلی، احساسات تحت ویندوز خودش را در شعری با عنوان «لیلی ای میلی» تقدیم می‌کند.

شهبانو در رشت و مش اسمال در سینماتک تهران

۳۰ سال پیش در چنین روزی، ملکه ایران در جریان سفرهای شهرستانی خود به رشت مورد استقبال گسترده روحانیون، قضات، کشاورزان، کارگران و نمایندگان طبقات مختلف شهر رشت قرار گرفت. در این دیدار آیت‌الله «ضیا ضیابری» به نمایندگی از جانب روحانیون به فرح دیبا خوش‌آمد گفت و ۱۴ تن از روحانیون را که از شهرهای دورافتاده برای دیدار فرح آمده بودند، به ایشان معرفی کرد.

ایاز اعدام شد

سی سال پیش در چنین روزی ایاز بیات، مرد جوانی که پس از تجاوز به یک دختر سیزده ساله، او را با چاقو قطعه قطعه کرده و جسدش را در خانه اش دفن کرده بود، اعدام شد. قاتل، که نامش مدت‌ها به عنوان یکی از چهره‌های خبرساز مطبوعات کشور مطرح بود، در شهرستان کرج فروشنده پوستر بود.

خوان کارلوس و شاه ایران

سی سال پیش در همین روز خوان کالوس، پادشاه اسپانیا و همسرش ملکه سوفیا به تهران آمدند و در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال رسمی توسط پادشاه و ملکه ایران قرار گرفتند. در مراسم استقبال نخست وزیر، روسای مجلسین سنا و شورای ملی، هویدا وزیر دربار و مقامات بلندپایه ایران حضور داشتند. در این سفر وزیر خارجه و عده‌ای از مقامات دولتی اسپانیا، پادشاه و ملکه این کشور را همراهی می‌کردند.

سینمای شوروی و سیاست چینی در تهران

سی سال پیش در چنین روزی هوانگ هوا، وزیرخارجه جمهوری خلق چین وارد تهران شد و مورد استقبال عباسعلی خلعتبری وزیرامورخارجه ایران قرار گرفت. وی گفت که مایل است پیام دوستانه مردم چین را به مردم ایران ابراز کند. هوانگ هوا روز بعد در ضیافتی که در باشگاه وزارت خارجه برگزار شد، گفت: «این روزها در کشورهای اطراف و نزدیک ما و نیز آفریقا براثر دخالت بیگانه اوضاعی به‌وجود آمده است که صلح را به خطر انداخته و در چنین وضعی تبادل نظر بین دو کشور دارای اهمیت به‌سزایی است.»

دستت را از روی دهانم بردار

هنوز کسی «مرگ بر آزادی» نگفته است. شاید واژه آزادی آن‌چنان قدرت دارد که خواستن نابودی آن به کلمه نمی‌آید. ولتر گفته بود: «من حاضرم جانم را بدهم تا تو بتوانی حرفت را بزنی.» انقلاب برای آزادی در قرن هفدهم و هجدهم آغاز شد و در قرن نوزدهم معانی کاملا متفاوتی یافت. اما آزادی به معنای امروزی آن زمانی شکل گرفت که جنبش‌های مدنی در آمریکا و اروپا آغاز شد. رویای مارتین لوتر کینگ اگرچه به کابوس مرگش منتهی شد، اما جنبش آزادی را برای سیاهان به ارمغان آورد.

حمایت شیعیان پاکستان از شاه

سی سال پیش در چنین روزی سازمان نمایندگان شیعه پاکستان به ریاست «شاکر علی رضوی» رئیس انجمن جبهه اسلامی این کشور، جلسه‌ای تشکیل داده و پس از پایان آن قطعنامه‌ای صادر کرده و اتفاقات ایران را ناشی از فعالیت‌های خرابکارانه عوامل کمونیستی دانسته و به‌اتفاق آرا‌ این‌گونه وقایع را محکوم کردند.

پیشروها پیشتاز کانون وکلا شدند

سی سال پیش بیست و چهارم خرداد، متین دفتری، نزیه و پزشکپور نفرات اول کانون وکلا شدند. نخست وزیر ژاپن منتظر بود که پادشاه اسپانیا از ایران برود تا او به تهران بیاید. بهروز وثوقی و شهره آغداشلو نمایشنامه‌ای از پیرآندللوی ایتالیایی را بازی می‌کردند و داریوش با ترانه‌ی «سال دو هزار» در صدر لیست ترانه‌های پرفروش ایستاده بود.

ایران یک خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای می‌خواهد

سی سال پیش بیست و سوم خرداد، دولت تصمیم به تمرکززدایی گرفت؛ ایران خواستار تلاش‌هایی تازه برای استفاده عقلایی از انرژی هسته‌ای شد؛ و در اثر گرمای شدید اهواز و وزش باد معروف به «سموم» ۶۳ نفر بیهوش شده و به بیمارستان منتقل شدند.

آرابال به کارگردانی کریستین دالماس در تهران

سی سال پیش بیست و دوم خرداد، تورم کاهش یافت و با دانشجویان دانشگاه آذرآبادگان از بایت تعطیل کردن کلاس ها اتمام حجت شد. نمایشنامه «مراسمی برای یک سیاه مضروب» روی صحنه رفت؛ به زبان فرانسه و در انجمن فرهنگی ایران و فرانسه.

نوبر، فاطی و عبدل اوباما

در پنجاه و نهمین «از این ستون به آن ستون» نخست خبرهای دگولس پرس را درباره سفر محمود نفتالین به رم، فتحعلی‌شاه قاجار در پاریس، رفتن افشین امپراتور از ایران و ۳۷ کیلومتر ارتحال در جاده کرج می‌خوانید. سپس خبرهای ۴۰ سال بعد شامل تشکیل اجلاس ۷+۸ یا هشلهفت در کاراکاس، اسی بن لادن و اسی بن لاله در اسلام‌سیتی و اجلاس بزرگ سازمان غذا در ۴۰ سال بعد تقدیمتان می‌شود. در پایان «گزارش ویژه: آیا اوباما ایرانی است؟» به گفتگو با برخی خویشاوندان ایرانی اوباما، از جمله نوبر و فاطی و مصطفی و عبدل اوباما پرداخته و هانس فاندام هم‌کلاسی اوباما از راز او پرده برمی‌دارد.

ایران از جام جهانی آرژانتین حذف شد

سی سال پیش، بیست و یکم خرداد ماه، طی یک حادثه بی‌سابقه در فرودگاه مهرآباد تهران، یکی از خدمه شرکت هواپیمایی اردنی از در هواپیما به بیرون پرت شد و به شدت مجروح شد. در چنین روزی با سومین بازی تیم ملی ایران در آرژانتین که با نتیجه چهار بر یک به نفع تیم پرو تمام شد، پرونده حضور ایران در این جام جهانی با دو شکست و یک تساوی بسته شد و تیم ملی ایران علی‌رغم بازی خوب در مقابل پرو و اسکاتلند، ساک‌ها را بسته و به تهران برگشت.

اپرای برگمان در جشنواره جهانی موسیقی تهران

سی سال پیش، بیستم خرداد، شیخ عیسی بن سلمان آل خلیفه به دعوت شاه ایران برای یک دیدار چهار روزه به تهران آمد. حفیظ‌الله امین، معاون صدارت و وزیر امور خارجه افغانستان در اجلاس ویژه مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که سیاست خارجی کشورش بر اساس هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و عدم تعهد مثبت قرار دارد. همچنین در این روز اولین جشنواره جهانی موسیقی تهران افتتاح شد. در افتتاحیه این جشنواره، فیلم «نی سحرآمیز» اینگمار برگمن فیلم‌ساز سوئدی نمایش داده شد.

آخرین کنکور قبل از انقلاب برگزار شد

سی‌سال پیش، در نوزدهم خردادماه، امتحانات ورودی آموزش عالی سال ۱۳۵۷ در سراسر کشور برگزار شد. در این امتحان سراسری ۲۰ هزار نفر از ۱۵۰ حوزه امتحانی در ۱۸۳ شهر غایب بودند و بدین ترتیب کنکور با حضور ۳۱۴ هزار داوطلب (ده برابر ظرفیت دانشگاه‌ها و مدارس عالی) انجام گرفت. در کنکور سال ۵۷ کامران کولیوند، یک پسر ۱۳ ساله از نهاوند کم سن‌ترین داوطلب و علیرضا احتشامی ۶۲ ساله از بروجرد مسن‌ترین داوطلب کنکور بودند.

دموکراسی و شاید دموکراسی آمریکایی

دموکراسی یکی از افسانه های بزرگ عصر ماست. مثل یک غذای خوشمزه که گرسنه‌ها به آن نیازمندند، اما آن‌ها که ثروتمند هستند، آن‌را به زباله‌دانی می‌ریزند. اما از این میان نوعی از دموکراسی که با جنگ صادر می شود، بیش از همه در ترانه‌سرائی و موسیقی معترض جهان بیش از همه به شعر و موسیقی درآمده است. امروز می‌خواهم برایتان دو ترانه با مضمون دموکراسی معرفی کنم.

قبل از رفتن به سن دیه گو ویلا بخرید

سی‌سال پیش، هجدهم خرداد، خبرگزاری آسوشییتدپرس از تیمسار مقدم به عنوان یک حقوقدان اصلاح‌طلب و مخالف شکنجه یاد کرد. یونایتدپرس انتصاب مقدم را به عنوان طلیعه اعطای آزادی‌های بیشتر توسط شاه ایران به ملت دانست. همچنین در این روز، روزنامه اطلاعات آگهی فروش ویلایی در کالفرنیا را به قیمت ۴۲۰۰۰۰۰ تومان چاپ کرد.