May 2008

وزیر اقتصاد شاه: تورم کاهش خواهد یافت

سی سال پیش، پنجشنبه یازدهم خرداد ماه، درگیری‌ میان دانشجویان و پلیس در خوابگاه دانشجویی و خیابان‌های اطراف آن ادامه داشت. دانشجویان در حالی که شعارهای ضد حکومتی می‌دادند، شیشه های خوابگاه را شکستند. در این درگیری پلیس از گاز اشک‌آور استفاده کرد. همچنین روزنامه اطلاعات اعلام کرد که تهران بزرگ با پنج میلیون نفر جمعیت، ۷۵ هتل دارد. از این میان تنها پنج هتل دولوکس هستند.

درگیری گسترده در دانشگاه‌های تهران

سی سال پیش، چهارشنبه دهم خرداد ماه، تظاهرات و درگیری‌های شدیدی در خوابگاه دانشجویان درگرفت که دامنه آن به خیابان‌های تهران کشید. در ساعت ۱۰ شب گذشته، دخترانی که در خوابگاه دانشجویی امیرآباد شمالی ساکن بودند، با دادن شعارهای ضد حکومتی از خوابگاه بیرون آمدند و در محوطه جلو خوابگاه به تظاهرات پرداختند. به‌تدریج و با پیوستن دانشجویان پسر، تعداد تظاهرکنندگان به بیش از ۲۰۰ تن رسید. این تظاهرات تا ساعت ۳ بامداد ادامه داشت و طی آن دانشجویان با پرتاب سنگ به مقابله با ماموران انتظامی و گارد پرداختند.

پیام شاه ایران برای آزادی ذوالفقار علی بوتو

سی سال پیش، سه‌شنبه نهم خرداد ماه، شاه ایران برای آزادی ذوالفقار علی بوتو پیام فرستاد. شاه ایران در مصاحبه با خبرنگاران خارجی در بوداپست گفت: «در مورد سرنوشت ذوالفقار علی بوتو ما نمی‌توانیم هیچ کسی و هیچ کشوری را وادار به کاری کنیم. ما فقط می‌توانیم پیامی بفرستیم که این کار شده است.»

نمایشگاه سولیوان و آتش‌سوزی بندر فرحناز

سی سال پیش، دوشنبه هشتم خرداد ۱۳۵۷، معاون امور بین‌المللی و اطلاعات سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد گفتگوهای ایران و استرالیا برای استفاده از منابع غنی اورانیوم آن کشور در ایران ادامه خواهد یافت و مذاکرات اخیر سازمان انرژی اتمی ایران و مقامات مسؤول استرالیا، بر خلاف آن‌چه به وسیله برخی از خبرگزاری‌های خارجی اعلام شده است، شکست نخورده است.

شاه در مشهد، شجریان در مسجد سپهسالار

۳۰ سال پیش، یکشنبه هفتم خرداد ۱۳۵۷، شاه و ملکه ایران در سالروز ولادت حضرت فاطمه، به زیارت امام هشتم شیعیان رفتند. آن‌ها از فرودگاه مشهد سوار بر یک خودروی روباز مستقیماً رهسپار آستان قدس رضوی شدند. در طول راه، ده‌ها هزار تن از مردم این شهر و دیگر شهرهای خراسان که به استقبال شاه آمده بودند، به ابراز احساسات پرداختند. هنگام ورود به محوطه حرم نیز گروهی از علما و روحانیون از شاه استقبال کردند.

آتش تند وکلای جوان دادگستری

سی سال پیش اسماعیل‌زاده در جلسه‌ی وکلای جوان خطاب به رییس کانون گفت: «مگر شما نبودید که در جلسه مهمانی به نخست وزیر گفتید که تمام وکلا، چاکر شما هستند. نه، این‌طور نیست. خودتان چاکرید و سعی کنید قیاس به نفس نکنید.» وی گفت: «در پرونده دفاع از دانشجویان، آقای نایینی برای وکلا پیغام داد که زیاد فضولی نکنید، پس کو آن قسم که ما خورده‌ایم؟ چرا کانون نباید مشت محکمی به دهان این یاوه‌گویان بزند؟»

می ۱۹۶۸، روزهای انقلاب و ترانه‌های جنبش چپ

۴۰ سال از جنبش می ۱۹۶۸ پاریس می‌گذرد، جنبشی که حضور چپ را در خیابان نشان داد؛ چپ‌هایی با عینک‌های ته‌استکانی، سبیل‌های پهن، پیراهن‌های روی شلوار، کفش‌های ساده و اراده‌های محکم. جنبش چپ در ایران نیز از دهه ۴۰ خورشیدی تبدیل به یک حرکت اجتماعی میان دانشجویان و جوانان شد. جنبش چپ در ایران، روزهای معصومیت‌ و تنهایی‌اش را در کوهستان‌ها به سرود کشاند. یکی از ترانه‌های مهم آن روزگاران، ترانه‌ای است با نام «آفتابکاران جنگل».

هشدار شاه ایران به اسراییل

سی سال پیش پادشاه ایران در یک مصاحبه اختصاصی با روزنامه شیکاگو تریبون شرکت کرد. وی در این مصاحبه گفت: «ممکن است از نفت به عنوان یک سلاح اقتصادی به منظور وادار کردن اسراییل برای اتخاذ موضع انعطاف‌پذیری در حل بحران خاورمیانه استفاده شود.» وی افزود: «اگر همگی جمع شوند و این‌ کار را بکنند، ممکن است اقدام موثری باشد. زیرا شکی نیست که حیات ملت‌ها به انرژی بستگی دارد.»

ایران درودی و انرژی خورشیدی

سی سال پیش تیمسار رزمجویان، رییس سازمان صنایع نظامی ایران گفت: «برای اولین بار در ایران، ساکنان ۳۰۰ خانه شهرک سرخه حصار از آبگرمکن و اجاق خورشیدی برای گرم کردن خانه‌های خود و پخت و پزاستفاده می‌کنند. این آبگرمکن‌ها و اجاق‌های خورشیدی در کارخانجات پارس لوکس سازمان صنایع نظامی ساخته شده است.»

فردوسی روسی و عایشه پورشه‌سوار

در پنجاه و ششمین برنامه‌ی هفتگی «از این ستون به آن ستون» ابتدا خبرهایی درباره افزایش قیمت برنج، دخالت آقا در غنی‌سازی هسته‌ای، دستگیری یک استاد دانشگاه در یک کافی‌شاپ در مکه، ورود شخصی محمود نفتی به مسکن و حاملگی زن آمریکایی چهل ساله برای هجدهمین بار را می‌خوانید. غلو، کارشناس سیاسی برنامه هم تفسیری از وضع جهان به ما می‌دهد. در پایان هم شعر «قابلمه، گوجه و برنج» را به‌عنوان آخرین شاهکار ادبی نازلی احساس می‌خوانید.

از ۲۶ اردیبهشت تا سوم خرداد ۱۳۵۷چه گذشت

سی سال از انقلاب ایران می‌گذرد، انقلابی که امروز با ده‌ها روایت درست یا غلط برای نسلی که انقلاب را ندیده است، بازگو می‌شود. در روز شمار انقلاب قصد داریم تنها به بازگویی خبرهای سی سال قبل بپردازیم. منبع خبر ما روزنامه‌های وقت، کیهان و اطلاعات، و گاهی نشریات مخالفان دولت است. در این قسمت به مرور خبرهای ۲۶ اردیبهشت تا سوم خرداد سال ۱۳۵۷می‌پردازیم.

انقلاب در خیابان

صدای گلوله، صدای فریاد، صدای ترانه‌ای که از بلندگوها پخش می‌شود، این صدای انقلاب ایران است. صدایی که ممکن است عاشقش باشی یا از آن نفرت داشته باشی. صدایی که ممکن است رؤیای زیبای جوانی‌ات را به یادت بیاورد، یا صدایی که ممکن است کابوس روزهای تلخ را جلوی چشمانت بنشاند. این صدای انقلاب است.

از زیر خط فقر گم‌شو بیرون

در پنجاه و پنجمین برنامه‌ی هفتگی «از این ستون به آن ستون» ابتدا خبرهایی از انفجار تروریستی شیراز، کشف تخت جمشید توسط آیت‌الله نامبروان، اعلام خط فقر و پاک کردن خط مذکور، بازدید محمود نفتی از نمایشگاه کتاب و چند چیز دیگر را می‌خوانید. آن‌گاه پس از چند هفته دوری گزارش وضع هوای منطقه را از سرهنگ می‌خوانید و در جریان خبرهای ۴۰ سال بعد قرار می‌گیرید. تفسیر غلو از درگیری‌های لبنان و ترانه «دادستانی که باربی را فتح کرد» سروده نازلی احساس، دیگر بخش‌های این برنامه است.

در هفته‌ی سوم اردیبهشت ۵۷ چه گذشت

در مجموعه برنامه‌های «سی سال قبل در همین هفته» قصد داریم تنها به بازگویی خبرهای سی سال قبل بپردازیم. منبع خبر ما فقط روزنامه‌های وقت، کیهان و اطلاعات و گاهی نشریات مخالفان دولت است. در این مجموعه صرفا به بازگویی خبرهای سال ۱۳۵۷ پرداخته و از قضاوت درباره‌ی وقایع و حوادث حتی‌الامکان خودداری می‌کنیم. این بار به اتفاقات ۱۹تا ۲۶ اردیبهشت سال ۱۳۵۷ می‌پردازیم.

مدرسه را به خیابان ببریم

اگر بخواهیم یک انترناسیونال برای جنبش دانشجویی و جنبش آزادی اندیشه پیدا کنیم، بی‌تردید قسمت دوم ترانه «خشتی دیگر در دیوار» پینک فلوید همین انترناسیونال جنبش دانشجویی است؛ ترانه‌ای که بی‌تردید بیشتر مخاطبان موسیقی جهان آن را شنیده‌اند و در تمام جهان آن را می‌شناسند. پس از این که محصلین در شهرهای کوچک آفریقای جنوبی از این ترانه به عنوان ترانه اعتراض‌آمیز استفاده کردند، پخش آن در آفریقای جنوبی ممنوع شد.

اتریش در خاورمیانه نیست

در پنجاه و چهارمین برنامه «از این ستون به آن ستون» عل اصغر با تمام وجود خبرهای مرد اتریشی خلاف، جریان باد در شیراز، انتخابات با خین و خین ریزی، خلیج فارس ایران حق مسلم ماست، رائول کاسترو، نصیحت بوش توسط محمود نفتی را می‌دهد. سپس خبرهای چهل سال بعد «میتی گنگ»، جایزه‌ی ویژه‌ی مخملبافان، تهرانتو فارسی می‌شود و مراسم جشن سشوار را می‌گوید. الیوت امانپور نیز گزارش همکاری کریس دی برگ و آریان را با سرعت تقدیم می‌کند و نازلی احساس شعر «باد یار مهربان آید هم» را می‌خواند.

در می 68 در پاریس چه گذشت

در چهار قسمت اول از مجموعه برنامه‌های «روی تاریک ماه» می‌خواهم به جنبش می 1968، همراه با موسیقی و تصویر بپردازم. جنبش می 68 حاصل سه واقعه‌ی دهه‌ی شصت است، جنگ ویتنام، کشته شدن مارتین لوتر کینگ در جریان مبارزات مدنی مردم آمریکا و نیاز به آزادی که توسط بنیادهای کهنه و دولت‌های سنتی اروپایی نقض می‌شد. نسل جوان آزادی می‌خواست، جنگ نمی‌خواست و از نژاد پرستی خشمگین بود.