فصل فارغ‌التحصیلی در دانشگاه‌های آمریکا

این ایام که با پایان گرفتن دوره بهاره دانشگاهی، دانشگاه‌های مختلف ایران برای دانشجویان خود مراسم فارغ‌التحصیلی برگزارمی‌کنند، دانشگاه‌های آمریکا نیز به دانشجویانی که سالها تحصیل را در کلاس‌های درس تجربه کرده‌اند خداحافظ می‌گویند.

برای دانشگاه برکلی کالیفرنیا که درسال 1868 تاسیس شده و با بیش 38 هزار دانشجو یکی از بهترین دانشگاه‌های دولتی جهان است، مراسم فارغ التحصیلی شکوه ویژه‌ای دارد؛ دانشگاهی که بیست تن از استادان و 24 تن از فارغ التحصیلان آن توانسته‌اند درطول حیات دانشگاه جایزه نوبل بگیرند (از میان این استادان یاد شده هفت تن هم اکنون دردانشگاه شاغل هستند). دانشگاه برکلی درطول ماه می، شلوغ‌ترین روزهای سال را سپری کرد.

دانشجویان برکلی

بستگی به اندازه دانشکده‌ها، نوع برگزاری مراسم و تعداد دانشجویان فارغ التحصیل متفاوت است. اما دانشکده‌های علوم و علوم انسانی بزرگترین مراسم فارغ التحصیلی را در کل دانشگاه برگزار می‌کنند. در برنامه چاپ شده مراسم فارغ التحصیلی، در لابه لای صفحاتی که دراختیار شرکت کنندگان گذاشته می‌شود، علاوه بر برنامه زمانی و نام سخنرانان، نام دانشجویانی که فارغ التحصیل می‌شوند دیده می‌شود. درکنار نام دانشجویان اما علائمی است که نشان می‌دهد آنها در حین تحصیل چه فعالیت‌های فوق برنامه‌ای انجام داده، چه جوایزی گرفته‌ یا چه زبان‌های خارجی را فراگرفته‌اند.

دانشجویان ستاره دار

از علائمی که درکنار اسامی وجود دارد می‌توان متوجه شد که برخی در لیست افتخاری رییس دانشگاه هستند. این دانشجویان جزو پنج درصد از اسامی بالای فهرست دانشکده‌های خود به شمار می‌روند که طی سالهای تحصیل بالاترین نمره‌ها را اخذ کرده‌اند. برخی دانشجویان بخشی از تحصیل خود را در خارج از کشور گذرانده‌اند که همراه با آموزش زبان خارجی بوده است و برای آنها امتیاز بزرگی به حساب می‌آید. علامتی دیگرنشان می‌دهد برخی دیگر مشاور اساتید بوده‌اند یا از موسسات معتبری بورس تحصیلی گرفته‌اند. با اینکه بسیاری از دانشجویان بخش‌هایی از هزینه تحصیل خود را به دلیل شایستگی‌هایی که نشان می‌دهند ازموسسات و صندوق‌های مختلفی می‌گیرند، اما گرفتن برخی از این بورس‌های تحصیلی به دلیل آنکه بسیار رقابتی است و افراد بسیارزیادی متقاضی آن هستند، برای دانشجویان به نوعی اعتبارمحسوب می‌شود.

به این ترتیب با نیم نگاهی به سیاهه نام دانشجویان می‌توان به صورت نسبی ارزیابی کرد که چه دانشجویانی توشه بیشتری جمع آوری کرده‌اند. رسم است که درمراسم فارغ التحصیلی از یکی از افراد موفقی که در دانشگاه مشغول به کار است و یا افرادی که پروژه‌های موفقی را با شرکت دانشجویان اجرا می‌کنند، دعوت به عمل آورند تا درحضور دانشجویان و خانواده‌ ایشان از رمز و راز موفقیت خود یا ویژگی‌هایی دانشگاهی که امکان رشد زیادی را هم به اعضای هیات علمی و هم به دانشجویان می‌دهد، سخن بگویند. برای مثال امسال، سابیر بهاتیا، موسس سرویس خدمات دهنده هات میل (Hotmail)، سخنران ویژه مراسم فارغ التحصیلی دانشکده "مطالعات بین‌المللی" و زیر رشته‌های مرتبط آن بود. او که در طی تنها چندین سال توانسته بود از دانشجویی در دانشگاه استنفورد کالیفرنیا، درسال 1996، با فروش "هات میل" به مایکروسافت 400 میلیون دلار درآمد کسب کند و رویای آمریکایی بازنشستگی درسن چهل سالگی را برای خود محقق کند، از همکاری خود با تیمی از دانشجویان شهرسازی و معماری دانشگاه برکلی برای تاسیس اولین شهر نانو درهند سخن گفت. پروژه‌ای که مدلی برای شهرسازی آینده خواهد بود تا به این ترتیب خانواده‌ها هم اندکی با گوشه‌هایی از پروژه‌هایی که دردانشگاه در حال انجام است آشنا شوند. معمولا چنین سخنرانی‌هایی برانگیزاننده و تشویق کننده است.

اولویت با دکترها

برطبق شیوه‌ای که از دیرباز در دانشگاه‌ها مرسوم است، اعضای هیات علمی دانشکده، درتمام مدت برنامه روی سن حضور دارند و به دانشجویان رشته‌های مختلف شال فارغ التحصیلی اعطا می‌کنند. ترتیب اخذ گواهینامه پایان تحصیل، به ترتیب از مقطع دکترا تا کارشناسی ارشد و کارشناسی است. تفاوت این است که درمورد فارغ التحصیلان رشته‌های دکترا علاوه برخواندن نام افراد، عنوان پایان نامه نیز ذکر می‌شود و با توجه به ویژگی‌های افراد ممکن است رییس دانشکده یا اساتید راهنما چند جمله‌ای هم درمورد ویژگی و اهمیت موضوع پایان‌نامه سخن بگوید. درمورد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد هم تقریبا به همین منوال است اما دانشجویان دوره کارشناسی تنها نامشان خوانده می‌شود، به روی سن می‌آیند و گواهینامه خود رادریافت کرده و سپس سن را ترک می‌کنند.

جشن فارغ التحصیلی دانشجویان برکلی

بزرگترین مراسم فارغ التحصیلی دانشگاه برکلی امسال در دو سالن زلرباخ و سالن تئاتریونانی برگزار شد که اولی گنجایش بیش از دوهزار نفر را دارد و دومی هم بیش از 8500 نفر را درخود جای می‌دهد.

همه اطلاعاتی که می‌تواند مورد استفاده حاضران قرار گیرد از هفته‌ها قبل روی وب سایت دانشکده‌ها وجود دارد. ازنقشه محل برگزاری مراسم فارغ التحصیلی تا پارکینگ و حتی تنقلاتی که احتمالا در بین برنامه و بعد از آن دراختیار حاضران قرار می گیرد. همه دانشجویان می‌توانند برای سخنرانی در مراسم فارغ التحصیلی ثبت‌نام کنند. اما کسی که انتخاب می‌شود، معمولا درطی مدت تحصیل خود علاوه بر فعالیت‌های فوق برنامه توانسته‌، امتیازات مختلفی را کسب کند، به اساتید خود در انجام تحقیقات کمک کند، نوشته‌های خود را درمجلات علمی دانشجویی وغیرآن منتشر کند وخلاصه از دانشجویان دیگر فاصله بگیرد. با شرکت درمراسم فارغ التحصیلی دانشجویانی که دانشگاه را ترک می‌کنند، بقیه دانشجویان متوجه می‌شوند که تلاش‌های ضمن تحصیل کجا خود را نشان می‌دهد و این موضوع انگیزه‌هایشان را برای مطالعه و کاربیشتر دو چندان می‌کند.

بسیاری از دانشجویان مقاطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد، از هم اکنون کار یا دانشگاهی که درآن ادامه تحصیل دهند را یافته‌اند و برخی دیگر، درانتظار ماه‌های آینده هستند. ماه‌هایی که سرنوشتشان طی آن رقم خواهد خورد. همچنانکه دانشجویان ایرانی نیزهم اینک پس ازفارغ التحصیلی گزینه‌های مختلفی را پیش رو می‌بینند.