فرشته‌ها آلمانی حرف می‌زنند یا ترکی؟

ترجمه رضا شوقی

درس دینی امروز کلاس ۹ب، درمورد روز جمعه و اهمیت آن دراسلام است. بچه‌ها هر کدام نظری در مورد آن می‌دهند.حسین که ۱۵ ساله است روز جمعه را با جشن شِکر(عید فطر در اصطلاح آلمانی‌ها) اشتباه می‌گیرد. خانم معلم «لامیا کادور» از این مسئله ناراضی به‌نظر می‌رسد و در ضمن می‌گوید: "به‌نظر من عبارت جشن شِکر احمقانه است. بچه‌ها بگویید ببینم آخرین روزی که ماه رمضان با آن به پایان می‌رسد چه نام دارد؟". آلف می‌داند و فریاد زنان می‌گوید: "شکستن روزه".

این نمای معمول یک کلاس درس آشنایی با اسلام در مدرسه گلوک‌هاف در دینس لاکن‌لوبرگ است. اما آنچه غیرمعمول به‌نظر می‌رسد قرار گرفتن این درس در برنامه‌های مدرسه است.

درس آشنایی با اسلام از سال ۱۹۹۹ به طور مستمر در برنامه‌های درسی ایالت نورد راین‌-‌‌وست ‌فالن آلمان قرار داشته است، جایی که در آن ۸۰۰۰ دانش‌آموز در ۱۳۰ مدرسه مشغول تحصیل هستند. البته این درس هنوز مثل درس مسیحیت نیست که به وسیله اعضای رسمی این دین تدریس می شود.

برای این که درس اسلام هم به وسیله خود مسلمانان در مدارس برگزار شود، شهرهای پیش‌رویی مثل دویزبورگ و کلن از سال ۲۰۱۰ جاده را برای بقیه شهرها صاف می کنند.

وزیر امور تطبیق‌پذیری(خارجیان با آلمان) برنامه‌ریزی کرده‌است که تا قبل از ۵ سال دیگر، هر بچه مسلمان در ایالت نورد راین-‌وست فالن در مدرسه، درس آشنایی با اسلام را به زبان آلمانی و به‌وسیله معلم‌هایی که در آلمان تحصیل کرده‌اند بیاموزد.

خانم معلم باز از بچه‌ها می پرسد: "بچه‌ها ۳ جمعه قبل از شکستن روزه(عید فطر) چه روزی است؟".
در کلاس ۹ب سکوت حکم‌فرما می‌شود.بالاخره حسین حدس می زند: "۳ جمعه قبل از عید فطر روز جشن عشق است!".

به ذهن هیچ‌کدام از بچه‌ها نمی‌رسد که بگویند: "لیله‌القدر، شب تعیین، شب فرمان". هیچ‌کدام از بچه‌های مسلمان در کلاس با نام و اهمیت مقدس‌ترین شب در تقویم سال اسلامی آشنا نیستند. خانم معلم اما از این که کسی چیزی نمی داند تعجب نمی‌کند. او می‌گوید سطح دانش اسلامی بچه‌ها فاجعه‌آمیز است.

نسل اول مهاجرین به آلمان معلومات دینی خود را از خانه پدری‌شان به این کشور می‌آورند، اما نسل‌های بعدی مورد غفلت قرار می‌گیرند. در بهترین شرایط، بچه‌ها تنها به مکتب قرآن می‌روند اما کادور معتقد است این به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند جای درس آشنایی با اسلام را بگیرد.

کادور برای نوجوان‌ها از شخصی که به کار تجارت می‌پرداخت و محمد نام داشت می‌گوید که در شب قدر اولین سوره قرآن را به‌وسیله جبرئیل دریافت کرد. او می‌گوید بر اساس اعتقادات اسلامی در شب قدر فرشته‌ها دعای مردم را شنیده و آن را اجابت می‌کنند. بچه‌ها شگفت‌زده می‌شوند. آلف می‌پرسد: "راستی فرشته‌ها آلمانی حرف می زنند یا ترکی؟".

همواره از سال های ۱۹۷۰ به بعد تلاش‌هایی برای برگزاری درس علوم اسلامی در مدارس ایالت نورد راین - وست فالن آلمان صورت گرفته‌است که البته به دلیل عدم وجود نمایندگی رسمی از جانب مسلمانان این تلاش‌ها کاملا موفق نبوده‌است.

در حال حاضر در شهرهای دویزبورگ و کلن مساجد و مراکز اسلامی در صدد انتخاب یک شورای مورد قبول سنی‌ها، شیعیان و سایر فرق اسلامی هستند تا با طراحان برنامه‌های درسی این ایالت به همکاری پرداخته و زمینه قرار گرفتن رسمی درس اسلام در برنامه‌های مدارس را آماده کنند.

برای این که درس آشنایی با اسلام به صورت رسمی و آئین نامه‌ای وارد برنامه درسی مدارس شود، باید حدود ۱۳۰۰ معلم وجود داشته باشد. در حال حاضر تنها ۲۰ جوان در دانشگاه مونستر به تحصیل در این رشته مشغول هستند. وزیر آموزش و پرورش ایالت تاکید دارد که این تعداد به طور قطع باید افزایش پیدا کند.

هم‌چنین برای رسمی کردن این درس لازم است کتاب آموزشی مناسب به زبان آلمانی تدوین شود. هم‌اکنون بعضی معلم‌ها برای تدریس در ۷ پایه مختلف درسی از یک متن واحد استفاده می‌کنند.

مشکل دیگر آن است که میزان حقوق معلمان درس آشنایی با اسلام چندان مناسب نیست. البته معلمان برای مقابله با این مشکل کاری که به طور مشخص روش آلمانی‌ها است را انجام داده‌ند.آن‌ها یک موسسه برای خود تاسیس کرده‌اند: "موسسه معلمان درس اسلام در مدارس عمومی ایالت نورد راین - وست فالن". این موسسه برای موفقیت باید به فکر ایجاد هم‌بستگی و پیوند بیشتر میان اعضا بوده و نماینده علایق همه آن‌ها باشد.

-------------------------

منبع: روزنامه جنرال انتسایگر آلمان - 10/11 فوریه 2007 -صفحه 5