نخستین سیاره سنگی فراخورشیدی

احسان سنایی

فوریه گذشته، دانشمندان خبر از کشف سیاره‌ای دوردست به دور ستاره‌ای دیگر شدند؛ سیاره‌ای به نام CoRoT-7b. این کشف، توسط ماهواره فرانسوی «CoRoT» انجام شد؛ به این ترتیب که با رصد مکرر ستاره مادر، این ماهواره متوجه افت و خیزهای منظم نور ستاره شد که نشان از وجود جسمی چرخنده به دور آن داشت.

این ستاره که اندکی سردتر و کم‌نورتر از خورشید ماست، در فاصله ۴۰۰ سال نوری از ما و در صورت فلکی تک‌شاخ قرار دارد.

فاصله این سیاره که با قطر ۱.۸ برابر زمین، کوچک‌ترین سیاره فراخورشیدی کشف‌شده تا به امروز است، فقط ۲.۵ میلیون کیلومتر تا ستاره‌اش فاصله دارد؛ یعنی فقط ٪۱.۳ فاصله زمین تا خورشید و یک سالش را ۲۰ ساعته تمام می‌کند؛ آن هم با سرعت ۷۵۰ هزار کیلومتر در ساعت!

تصویری خیالی از CoRoT-7b (عکس: Sky &Telescope)

هفته گذشته اما خبر دیگری در رابطه با این سیاره منتشر شد. در حالی که ستاره‌شناسان موفق به اندازه‌گیری قطر آن شده بودند، اما تا هفته پیش، نتوانسته بودند جرمش را به دست آورند.

تیمی به سرپرستی دیدیه کوئلو (Didier Queloz) با استفاده از تلسکوپ ۳.۶ متری رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی، جرم این سیاره را در حدود ۴.۸ برابر زمین تخمین زدند.

با این حساب، چگالی چنین سیاره‌ای در حدود ۵.۶ گرم بر سانتیمتر مکعب خواهد بود که تقریباً برابر با زمین است و این یعنی ستاره‌شناسان برای نخستین بار سیاره‌ای سنگی را بیرون از منظومه شمسی مشاهده کرده‌اند.

هر چند دانشمندان از این کشف بسیار خوشحال شدند، اما انتظاری از حیات در چنین سیاره‌ای نمی‌توان داشت؛ چرا که احتمالاً به واسطه فاصله بسیار اندک سیاره از ستاره مادر، یک نیم‌کره آن همیشه رو به ستاره قفل شده و نیمه روزش گدازان و مذاب، و نیمه تاریکش نیز سرد و تاریک است.

جالب است بدانید که همین تیم تحقیقاتی، با موشکافی‌های دقیق‌تر موفق شدند دومین سیاره از این منظومه را نیز به نام CoRoT-7c با اندکی فاصله بیشتر از ستاره مادر کشف کنند.