موسيقی فيلم

نه، من پشیمان نیستم

«زندگی به رنگ صورتی»، نام فیلمی درباره‌ی زندگی ادیت پیاف، خواننده‌ی بزرگ و شمایل افسانه‌ای فرانسوی است. این فیلم تقریباً مهم‌ترین دوره‌ی زندگی ادیت پیاف را در بر می‌گیرد و داستان آن بین سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۶۳ یعنی سال مرگ ادیت پیاف، در نوسان است. آهنگساز فیلم «زندگی به رنگ صورتی»، کریستوفر گانینگ، آهنگساز انگلیسی است که به خاطر آن برنده‌ی جایزه‌ی بافتا برای بهترین موسیقی فیلم شده است.

سمفونی آب

موسيقی فيلم «ببر خيزان، اژدهای پنهان»، کار آهنگسازی به نام تن دان است که با برخی از مهم‌ترين فيلمسازان چينی از جمله انگ لی کار کرده است. انگ لی از موفق‌ترین فیلمسازان چينی، در دنیای غرب است. فیلمسازی که بیشتر فیلم‌های خود را در هالیوود و به زبان انگلیسی ساخته و می‌سازد. موسیقی فیلم «ببر خیزان، اژدهای پنهان»، ساخته آهنگساز چینی، تن دان است و جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم سال ۲۰۰۰ را کسب کرده است.

ملودی‌های شيرين

فیلم «شکلات»؛ ساخته‌ی لاسه هالستروم، فیلم‌ساز سوئدی، یک افسانه‌ی پریان است که در دنیای مدرن اتفاق می‌افتد و مثل همه‌ی افسانه‌ها‌ی پریان، یک داستان اخلاقی و پندآموز است. موسیقی اين فیلم، ساخته‌ی آهنگ‌ساز انگلیسی به نام ریچل پورتمن است. پورتمن نخستین آهنگ‌ساز زنی است که به‌خاطر ساختن موسیقی فیلم «اِما»، جایزه اسکار دریافت کرد.

قطعات موسيقی کلاسيک در تاریخ سینما

در هفته‌های گذشته قطعاتی از موسیقی‌های مشهور کلاسیک را که در سینما از آن‌ها استفاده شده است، به شما معرفی کردم. در این برنامه نیز قطعات کلاسیک دیگری از آهنگ‌سازان بزرگ جهان را برای‌تان انتخاب کرده‌ام که فیلم‌سازان برجسته‌ای چون لوکینو ویسکونتی، مارتین اسکورسیزی، الیور استون و سیدنی پولاک از آن‌ها در فیلم‌های‌شان استفاده کرده‌اند.

باکرگی و لذت بلوغ

«زیبایی ربوده شده» ساخته برناردو برتولوچی فیلمی درباره‌ی جست‌وجوی هویت فردی، بلوغ و شناخت جنسی است. برتولوچی بعد از ۱۵ سال فیلم‌سازی در خارج از ایتالیا، دوباره به وطن باز می‌گردد تا داستانی جذاب را در بستر طبیعت زیبا و اگزوتیک توسکانی روایت کند. برتولوچی در اغلب فيلم‌های خود رويکردی آزادانه با سکس، برهنگی و اروتيسم دارد و «زيبايی ربوده شده» از اين نظر يک استثنا به حساب نمی‌آيد.

آوای موسيقی کلاسيک در شاهکارهای تاریخ سینما

در هفته‌های گذشته برخی از آثار موسیقی کلاسیک مشهوری را که در سینما مورد استفاده قرار گرفته به شما معرفی کردم. در این برنامه به قطعات کلاسیکی می‌پردازم که در موسیقی فیلم‌های «طالع نحس»، «هفت»، «منهتن»، «پرتقال کوکی» و «کرامر علیه کرامر» استفاده شده‌اند.

قطعات موسیقی کلاسیک در سینما

استفاده از آثار و قطعات موسیقی کلاسیک بسته به داستان و فضای فیلم در سینما امری رایج است و بسیاری از فیلمسازان مشهور این کار را کرده و می‌کنند. استیون اسپیلبرگ مانند استنلی کوبریک در فیلم‌هایش اغلب از قطعات مشهور کلاسیک استفاده می‌کند. به عنوان مثال قطعه‌ی کلاسیکی که به‌طور متناوب در فیلم «گزارش اقلیت» شنیده می‌شود، قطعه‌ای سمفونیک از فرانتز شوبرت، آهنگساز بزرگ اتریشی است با عنوان سمفونی شماره هشت که به سمفونی ناتمام مشهور است.

از موسيقی ارکسترال تا موسيقی فلامنکو

موسیقی فیلم بازگشت، ششمین همکاری آلمادوآر با آهنگ‌سازی اسپانیایی است به نام آلبرتو ایگلسیاس فرناندز؛ کسی که موسيقی فيلم هايی چون: باغبان وفادار، بادبادک باز، سکس و لوسيا، رقصنده طبقه بالا، «همه چيز درباره مادرم» و «با او حرف بزن» را ساخته است. ساوندترک فيلم باغبان وفادار از کارهای او به عنوان بهترين ساوندترک سال ۲۰۰۵ انتخاب شد.

نغمه‌های سرد شوپن

شخصیت اشپیلمن در فیلم «پیانیست» یک قهرمان جنگ نیست؛ بلکه آدم معمولی است که توانست با تلاش زیاد و مقدار زیادی شانس از مهلکه جان سالم به در ببرد. موسیقی این فیلم را وویچک کیلار، آهنگساز آوانگارد لهستانی ساخته است. کیلار با توجه به رابطه شخصیت اصلی فیلم با موسیقی شوپن، قطعاتی از موسیقی شوپن را برای موسیقی این فیلم برگزیده است. قطعات شوپن بر فضای سرد و غمزده فیلم خوب نشسته و ارتباط قدرتمندی با تصاویر هولناک و دلخراش آن دارد.

آلمانی خوب، ادای دینی به فیلم‌های نوآر دهه‌ی ۴۰

فیلم «آلمانی خوب» از نظر ظاهر، تمام جلوه‌ها و عناصر یک فیلم نوآر را دارد، اما کمبودهایی هم دارد که مانع از تبدیل آن به یک فیلم نوآر واقعی و درخشان می‌شود. موسیقی تامس نیومن از نظر عاطفی شنونده را عمیقاً درگیر نمی‌کند و لحن سردش تماشاگر را از فیلم دور نگه می‌دارد.

ماربیا، فستیوالی برای هنرمندان مستقل سینما

فستیوال بین‌المللی فیلم ماربیا سه سال پیش با هدف نمایش فیلم‌های کوتاه و بلند از فیلمسازان مستقل تاسیس شد. این فستیوال همه ساله در شهر ساحلی و زیبای ماربیا در جنوب اسپانیا برگزار می‌شود و مدیر آن یک ایرانی است به نام سیامک چکاوه. یکی از ویژگی‌های فستیوال ماربیا این است که فیلم‌های آن پس از نمایش در شهر ماربیا، در جهان می‌چرخد و در شهرهای بزرگی مثل لندن و میامی نیز به نمایش درمی‌آید. با سیامک درباره این فستیوال مستقل گفت‌وگو کردم.

موريکونه و وسترن اسپاگتی

سرجیو لئونه، کارگردان ايتاليايی، یکی از سینماگرانی است که با ساختن سه‌گانه مرد بی‌نام این نوع فیلم‌ها را به عنوان یک ژانر فرعی وسترن تثبیت کرد. فیلم‌های او نه تنها مورد پسند عامه تماشاگران بود، بلکه امروز به عنوان آثاری هنری و کلاسیک در سینما شناخته می‌شود و از نظر زیبایی شناختی تصویری، شخصیت‌پردازی، شیوه روایت، مونتاژ و موسیقی، منحصر به فرد بوده و ارزش بررسی دارند.

در ستایش پاریس و موسیقی جاز

فیلم پاریس بلوز، اثر مارتین ریت، فیلمی عاشقانه و رمانتیک است که بر اساس رمانی از هارولد فلندر ساخته شده است. پاریس در این فیلم شهری زیبا، با خیابان‌های پر نور، کافه‌های پُر دود و مغازه‌هایی با لامپ‌های نئون و موسیقی گوش‌نواز جاز است. یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی این فیلم همکاری دیوک الینگتون به عنوان آهنگ‌ساز و لویی آرمسترانگ به ‌عنوان نوازنده‌ی ترومپت در آن است.

غم‌نامه‌ای برای جسی جیمز

اندرو دومینیک، فیلمساز استرالیایی با فیلم «ترور جسی جیمز به وسیله رابرت فورد بزدل» ثابت کرده که ژانر وسترن هنوز زنده است و همچنان می‌توان آثار حماسی و شاعرانه زیبایی در این ژانر بر اساس زندگی‌های قهرمانان نامی آن ساخت. لحن موسیقی این فیلم لحنی عاطفی، محزون، سوزناک و مرثیه‌گونه است تا لحنی حماسی و با شکوه. بیشتر اتمسفریک است و به خوبی فضاسازی می‌کند و ریتم آرام آن با ضرب‌آهنگ آرام فیلم و فضای شوم و توطئه آمیز آن هماهنگ است. تماشاگر از ابتدا می‌داند که جسی جیمز کشته می‌شود و رابرت فورد هم او را می‌کشد.

راک، سکس و مواد مخدر

فیلم‌هایی چون «ایزی رایدر» «بانی و کلاید» «فارغ‌التحصیل» «مش» «قله زابریسکی» و «کابوی نیمه‌شب» در پاسخ به نیازها و خواست‌های چنین مخاطبانی به وجود آمد. فیلم‌هایی که سازندگان آن‌ها نسلی را نمایندگی می‌کردند که از سیستم و شیوه‌ی زندگی آمریکایی خسته و دل‌زده بود و راه گریز از این سرخوردگی اجتماعی را در مواد مخدر، سکس، هیپی‌گری و بی‌بند و باری اجتماعی جست‌وجو می‌کرد.

مه ۶۸ به روايت برتولوچی

به مناسبت چهلمین سال بزرگداشت شورش‌های ماه مه ۱۹۶۸ پاریس، فیلمی را انتخاب کرده‌ام که ارتباط تنگاتنگی با این رویداد مهم سیاسی تاریخ معاصر جهان دارد. رؤیابین‌ها (Dreamers) ساخته برناردو برتولوچی، بازسازی پاریس ۱۹۶۸ و روزهای پرالتهاب آن است. برتولوچی اين فيلم را براساس رمان معصومین مقدس نوشته ژیلبر ادر نویسنده فرانسوی ساخته که درباره بیداری سیاسی، بحران بلوغ و آزادی جنسی در بستر رویدادهای مه ۱۹۶۸ پاریس است.

موسیقی فیلمِ «خون به پا می‌شود»

برنامه‌ی این هفته اختصاص دارد به موسیقی فیلم «خون به پا می‌شود» کار آهنگسازی به‌نام «جانی گرین وود» از اعضای گروه موسیقی راک ريديوهد. «خون به پا می‌شود»، ساخته‌ی پل تامس آندرسن، کارگردان جوان آمریکایی و سازنده‌ی فیلم‌های خوبی چون «ماگنولیا» و «شب‌های عیاشی» است. وی سال‌ها دستیار رابرت آلتمن بوده و تاثیر زیادی از سبک و نگاه آلتمن گرفته است.

موسیقی زيبای ماشين تحرير

موسیقی فیلم این هفته مربوط است به فیلم تاوان ساخته جو رایت، فیلم‌ساز جوان انگلیسی که بر مبنای رمان ایان مک ایون، بزرگ‌ترین رمان‌نویس معاصر انگلیس ساخته، و برنده جايزه اسکار بهترین موسیقی فیلم امسال شده است. آهنگساز آن، داریو ماریانلی است که پیش از این موسیقی فیلم غرور و تعصب را برای جو رایت ساخته و آهنگساز فيلم‌هايی چون در اين جهان (مايکل وينترباتم)، جنگجو و تشييع جنازه جيپسی کينگ بوده است.

شب آمريکايی کاروای

شب‌های بلوبری من، نخستین تجربه وون کاروای به زبان انگلیسی است. فیلمی عاشقانه که اصلاً در حد و اندازه فیلم‌های قبلی او که در سرزمینش و به زبان مادری‌اش ساخته، نیست. یک فیلم جاده‌ای که برخلاف فیلم‌های معمول این ژانر، بیشتر در کافه‌ها و بارهای دلگیر شبانه می‌گذرد تا در بزرگراه‌ها و چشم اندازهای باز و پهناور و زیر آسمان آبی و آفتابی.

در ستايش فرهنگ سامورايی و رپ

گوست داگ، یکی از مهم‌ترین و متقاعد‌کننده‌ترین فیلم‌های جارموش است و اگرچه در ژانر گانگستری ساخته شده، اما تعریف و معیارهای دیگری از این ژانر ارائه می‌کند. جارموش تصمیم گرفت ساختن موسیقی این فیلم را به «ريزا» بسپارد. ریزا مشهور به پرينس رکيم، از مشهورترین خوانندگان موسیقی رپ و هيپ‌هاپ و رهبر گروه وو تنگ کلن است.