Sep 2010


بخش پایانی
چگونه رمان جانشین کتاب مقدس شد؟

ونداد زمانی: سفرنامه‌‌ی تخیلی در این دوران به بهترین و تخیلی‌ترین شکل ممکن توانست هم به شک و تردید درباره‌ی صحت و سقم داستان‌های مذهبی دامن بزند و هم اعتبار تازه‌ایی را برای نویسندگان داستان‌های تخیلی فراهم کند. «اتوپیا» اثر توماس مور مهم‌ترین اثری است که در ابعاد مختلف راه را برای حرمت‌گذاری به داستان، تخیلِ و نویسندگی هموار کرد.



خیزش‌های ادبی تازه در عربستان سعودی

فخری صالح: درهم‌تنیدگی سیاست و مذهب وهابی در عربستان سعودی موجب شده که ادبیات داستانی و حتی شعر در مهم‌ترین کشور اسلامی جهان رشد نکند. اما پس از واقعه‌ی یازدهم سپتامبر نوعی نهضت اصلاحات هم در جامعه‌ی وهابی شکل گرفت و تحولاتی را در ادبیات معاصر عربستان به‌وجود آورد. فخری صالح، روزنامه‌نگار اردنی و سردبیر نشریه‌ی دستور بر این اساس گزارشی تهیه کرده که ترجمه‌ی کوتاه‌شده‌ی آن را می‌خوانیم



در نقد «عقل آبی» نوشته‌ی شهرنوش پارسی‌پور
و این ما مرد است

رباب محب: کتاب «عقل آبی» اثر شهرنوش پارسی‌پور را در سالِ ۱۹۹۴ از نشر باران خریداری کردم. سال‌ها این کتاب در میان خیلِ کتاب‌هایم در گوشه‌ای ماند بدون این که فرصت شود لایِ آن را باز کنم. تابستانِ امسال این فرصت فراهم آمد. سیصد و اندی صفحه‌یِ آغازین را یک نفس خواندم و از آن پس تا پایان کتاب انگار سربالاییِ کوهی را گرفته باشم به نفس نفس افتادم. آن سیصد و اندی صفحه چشم‌اندازی داشت که گویی مرا به آغاز هستی نزدیک می‌کرد.



بخش پایانی
مخالفت با قانون منع حجاب

ترجمه ونداد زمانی: حجاب روبنده نمادی از ستم بر زنان است ولی دلیل اصلی آن نیست. حجاب زنان مسلمان اروپایی حاکی از اعتراضی است که زنان مهاجر به قوانین ضد مهاجرت، تبعیض‌های شغلی وتحصیلی، فقر، و جدا افتادگی آنها از جامعه‌ی اصلی دارند. زنان مسلمان مادران، همسران و زنان مردان مسلمانی هستند که در دایره‌ی محدود نگه‌داشته‌شده برای مهاجران در فقر و تبعیض در جا می‌زنند.



گفت‌وگو با جاناتان فرانزن، به مناسبت انتشار رمان «آزادی»
«اینترنت دشمن رمان است»

ترجمه‌ی اکبر فلاح‌زاده: جاناتان فرانزن، نویسنده‌ی ٥١ ساله‌ی آمریكایی، بعد از استيون كينگ دومین نویسنده‌ای است که در طول یک دهه‌ی اخیر تصويرش روی جلد هفته‌نامه‌ی تايم قرار می‌گیرد. رمان «تصحیحات» او جایزه‌ی بهترین رمان روزنامه‌ی نیویورك‌تایمز را گرفت. رمان «آزادی» بعد از «شهر بیست و هفتم»، «تکان شدید» و رمان موفق «تصحیحات»، چهارمین رمان جاناتان فرانزن است که به تازگی منتشر شده است.



نامزدهای جایزه ادبی گنکور

الاهه نجفی: نامزدهای جایزه‌ی ادبی گنکور در سال ۲۰۱۰ اعلام شدند و انتظار می‌رود میشل هولبک، نویسنده‌ی جنجالی این جایزه را از آن خود کند. جایزه‌ی ادبی گنکور، معتبرترین جایزه‌ی ادبی فرانسه است. آكادمی جایزه‌ی ادبی گنكور فرانسه، آثار نویسندگانی چون‌ میشل هولبك‌،‌ ویرجینیا دسپنتس‌ و ‌ آملی نوتومب‌ را در فهرست نامزدهای دریافت جایزه‌ی سال ۲۰۱۰ قرار داد. هشتم نوامبر (۱۷آبان) مراسم اعطای جایزه‌ی ادبی گنکور برگزار خواهد شد.



رؤیاهای جاودانه بورخس

نادر افراسیابی: رؤیای جاودانه، مجموعه مقالات خورخه لوئیس بورخس که به تازگی منتشر شده است، تصویری ارائه می‌کند از اندیشه‌های بورخس، واهمه‌ها و علائق و بیزاری‌های او. بورخس در سال ۱۹۸۳ در یکی از مقالاتش می‌نویسد: کافکا هرگز مایل نبود رؤیاهایش را افشاء کند، با این‌حال اکنون رؤیاهای کافکا بخشی از رؤیاهای بشریت است.» این رؤیای همگانی که بورخس با تکیه بر کافکا از آن یاد می‌کند چیزی نیست جز حافظه‌ی تاریخی ما.



گفت‌وگو با ناما جعفری، شاعر و گردآورننده‌ی مجموعه‌ی شعر «تجمع در سلول انفرادی»
حکایت درد و واژه‌های دردمند

شکوفه منتظری: چندی پیش در فیس بوک طرح جلد یک کتاب را دیدم که قرار است به زودی منتشر شود. «تجمع در سلول انفرادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌»، که دربرگیرنده‌ی مجموعه‌ای از شعرهای اعتراضی ایران پس از دهمین انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ است. ناما جعفری، شاعر ۲۷ ساله‌ی ایرانی، گردآورنده‌ی این کتاب است. به قول خودش از یکی از زیرزمین‌های ایران با من سخن می‌گفت. کتاب را برایم فرستاد.



صمیمیت مجازی در وبلاگ‌ها- ۵
مینی‌مال‌ نویسی

ونداد زمانی: خرمگس خاتون از جمله‌ی قدیمی‌ترین کوتاه‌نویسانی است که از زمستان سال ۱۳۸۱ خورشیدی با جدیت تمام در فضای مجازی حضور دارد. «فروغ» نام نویسنده‌ی این وبلاگ قدیمی، سرلوحه‌ی صفحه‌ی اصلی‌اش را به این جمله‌ی طلبکارانه مزین کرده است که: «این وبلاگ آب انار محمد نیست. شعبه ندارد. جیررررر لولای روغن نخورده‌ی دری است که می‌رود سمت کمدی و باز می‌گردد سمت تراژدی».



گفت‌وگو با جلال علوی‌نیا، ناشر ایرانی و موسس انتشارات نامه‌های ایرانی در پاریس
علاقه‌ی فرانسوی‌ها به شعر فروغ فرخزاد و سهراب سپهری

ایرج ادیب‌زاده: در سال‌های اخیر در زمینه‌ی ادبیات داستانی فارسی، آثار متعددی به زبان فرانسه ترجمه و منتشر شده‌اند.داستان‌ها و نوشته‌های صادق هدایت در این زمینه پیشتاز هستند. رمان «بوف‌ کور» این نویسنده تاکنون به چاپ هشتم رسیده است.در سال‌های اخیر آثار هوشنگ گلشیری، صمد بهرنگی، جلال آل‌احمد، گلی ترقی، غلامحسین ساعدی، شهرنوش پارسی‌پور و زویا پیرزاد به زبان فرانسه منتشر شده‌اند.



بخش سوم
نویسنده‌ی بدون ملیت

ونداد زمانی: در رمان «مسکو» یک دانشجوی ادبیات در دوران «پروسترایکا»، در خوابگاه دانشجویی انستیتیوی «گورکی» زندگی می‌کند که به نقل از قهرمان جوان داستان: «‌قلب پوسیده و نیمه‌جان امپراطوری» بود. راوی داستان «اوتو» در راهروهای یک فروشگاه دولتی گم می‌شود و تصادفاً سر از کانال‌های فاضلاب مسکو درمی‌آورد که سازمان امنیت کشور در حال تربیت و پرورش سپاه بزرگی از موش‌هاست



بخش دوم
ادبیات بعد از خفقان بلوک شرق

ونداد زمانی: تمام زمینه‌های پیدایش یک نگاه همه‌جانبه و جادویی برای نویسنده‌ای توانا فراهم بود، داستانی که بتواند در بی‌طرفی ذاتی خود، تاریخ محو شده در زیر غبار سنگین مه را به تصویر بکشد. پیشگویی روشنفکران اروپای شرقی و تولد انتشارات آزاد دست به دست هم دادند تا «یک کتاب خاطرات» نوشته‌ی پیتر ناداس از دل بیش از نیم قرن استبداد عروج کند.



بخش نخست
ادبیات بعد از خفقان

ونداد زمانی: بیش از ۲۰سال از فروپاشی دیوار آهنین بلوک شرق و آزادی ملت‌هایی که تجربه‌ی شوم ۵۰سال زندگی در استبداد عقیدتی را با خود داشته‌اند می‌گذرد. فرخندگی واقعیت فوق می‌تواند به این کنجکاوی دامن بزند تا نگاهی داشته باشیم به واکنش بخشی از ملت‌های اروپا که سیطره‌ی طولانی حکومت‌های عقیدتی- استبدادی را تجربه و از آن عبور کرده‌اند. مقاله‌ی جامعی که خانم «کاترینا رابه» درباره‌ی ادبیات اروپای شرقی داشته است



کارل چاپک و اعتقاد به مردم

احتمال اینکه نویسنده‌ی خوش‌قلبی چون کارل چاپک بتواند تهدیدی برای فاشیست‌های آلمانی باشد در وهله‌ی اول کمی خنده‌دار است ولی اگر به ماهیتِ زَل زدن او به همه‌ی پدیده‌های روزمره با دقتی ژرف‌تر در نوشته‌هایش بنگریم، درمی‌یابیم نوشته‌های او با اندیشه‌های استبدادی که همیشه مشغول قضاوت و متهم کردن هر چیز غیر خودی است در تقابل آشکار قرار دارد.



بررسی وبلاگ «خورشید خانم»
صمیمیت مجازی در وبلاگ‌ها - ۴

ونداد زمانی: صنم دولتشاهی، نویسنده‌ی وبلاگ «خورشید خانم»، تقریباً ۱۰سالی است که در فضای مجازی قلم می‌زند. ویژگی بارز نوشته‌های این وبلاگ‌نویس قدیمی، «‌زاویه‌ی دید اسکیزوفرنی»‌ است که در تمام سال‌های حضور در دنیای مجازی، از طریق معرفی شخصیت گستاخ ولی پر از عذاب وجدانی است که در نوشته‌هایش به معرض تماشا گذاشته است. تنش اسکیزوفرنی موجود در وبلاگ «خورشید خانم» رمز صمیمیت مجازی این نویسنده‌ است .