Jan 2010

محیط ادبی سمرقند در آیینه تاریخ

بخش زبان و ادبیات تاجیک، از معدود بخش‌ها دانشگاه دولتی سمرقند است که هنوز تحصیل و امتحانات در آن به زبان تاجیکی برگزار می‌شود. دانشگاهی که استادان پرکاری دارد. یکی از این استادان صدری سعدیِف است. به بهانه چاپ کتاب جدید صدری سعدیِف به نام، محیط ادبی سمرقند در آیینه تاریخ، که محصول پژوهش‌های چند سال اخیر اوست، با او گفت‌وگو کردم. متن فشرده و خلاصه شده‌ی این گفت‌وگو را این‌جا ‌می‌خوانید و گفت‌وگوی کامل را می‌شنوید.

واگرایی و هم‌گرایی فارسی‌زبان‌ها

«داریوش آشوری»، نویسنده، مترجم و زبان‌شناس ایرانی مقیم فرانسه است. در زبان فارسی نوشتاری، واژه‌های نوساخته‌ی بسیار از وی مانند: همه‌پرسی، آرمان‌شهر، هرزه‌نگاری و غیره رواج دارد. فرهنگ علوم انسانی او شامل صدها ترکیب، و واژه اشتقاقی تازه برای گسترش زبان فارسی در زمینه علوم انسانی و فلسفی است. پس حالا که سخن از زبان فارسی می‌رود شنیدن نظرات استاد آشوری شاید واجب‌تر از همه باشد.

«آموختن خط سیریلیک اقدام مهمی است»

شهزاده سمرقندی: برای ایرانیانی که می‌خواهند خط سیرلیک بیآموزند، دستورالعملی وجود ندارد. به تازگی بی‌ بی سی فارسی صحفه‌ی آموزش خط سیرلیک برای فارسی‌زبان راه انداخته. در همین باره با آقای زروان یکی از مسئولین این صفحه و با جمشید برزگر سردبیر سایت بی بی سی فارسی گفت‌وگو کرده‌ام.

باز جوییم روزگار وصل خویش

حیات نعمت را آنانی که با روزگار تاجیکان در ازبکستان و همین‏طور روزگار ادب‏دوستان ازبکستان آشنایی دارند، می‏شناسند و می‏دانند که اسم حیات نعمت با موضوع زنده نگاه داشتن زبان و ادب فارسی در ازبکستان، پیوند ناگسستنی‏ای دارد و می‏دانند که حیات نعمت از معدود کسانی است که این بحث را مطرح می‏کند و از همین‏جاست که با دولت ازبکستان درگیر و گرفتار مشکلات زیادی شده است.

نبرد منیژه با هفت نوع سرطان

شهزاده سمرقندی: صحبت در باره‏ی سرطان مانند همه‌ی بیماری‏های دیگر سخت است. با این که پیشرفت‏هایی در درمان آن حاصل شده، اما این بیماری هم‏چنان دامن‏گیر است و افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم می‏کنند. «جلوی پیشرفت سرطان را می‏توان گرفت»! این را هم‏صحبت من که خود سال‏ها است با این بیماری زندگی می‏کند، می‏گوید.