۹۲۵ میلیون نفر گرسنه‌اند

ترجمه‌ی احسان سنایی

پس از گذشت پانزده‌ سال؛ برای نخستین بار آمار سوءتغذیه‌ی جهانی، تا حدی به‌لطف افت بهای غذا پس از جهش‌هایی که زمینه‌ساز بروز هرج‌ومرج‌های فراوانی در سرتاسر جهان شد؛ به‌وضوح از مرز یک میلیارد نفر عقب‌نشینی کرد. هرچند هنوز حدود ۹۲۵ میلیون انسان در سرتاسر زمین درگیر چنین معضلی‌اند و این آمار، عملاً تبعات ویران‌گر سیل اخیر پاکستان را هم لحاظ نکرده است.

طبق گزارش سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، پیشرفت‌های چشمگیری اخیراً در نبرد با سوءتغذیه صورت پذیرفته؛ ولی این تلاش‌ها، عملاً در جهان واقع از آنچه‌ که سازمان ملل متحد در «اهداف توسعه‌ی هزاره‌‌»اش، انتظار تبدیل نسبت ۲۰ درصدی گرسنگان زمین در خلال سال‌های ۱۹۹۰ - ۹۲ به ۱۰ درصد تا پایان ۲۰۱۵ می‌کشیده؛ فاصله دارد.

لوکولا – تانزانیا / Gideon Mendel

این گزارش، از کاهش ۹۸ میلیون‌نفری مبتلایان به سوءتغذیه از ورای یک‌میلیارد نفر، تا کمتر از این حد در انتهای سال ۲۰۰۹ خبر می‌دهد. به‌گفته‌ی مقامات سازمان ملل، حداقل جذب انرژی روزانه برای هر فرد ۱۸۰۰ کالری‌ بوده و هرکه با جذب روزانه‌ی مقادیر کمتری انرژی از این میزان؛ یک مبتلا به سوءتغذیه یا «گرسنه‌ی مزمن» در نظر گرفته می‌شود.

افت این آمار را تا حدی می‌توان به برداشت سنگین برنج و غله در سالیان اخیر و تا حدی بیشتر هم به سقوط قیمت خواربار از قله‌اش در حوالی سال‌های ۲۰۰۷ - ۲۰۰۸ نسبت داد؛ اتفاقی که زمینه‌ساز بروز خشونت‌های فراگیری در چندین کشور در حال توسعه‌ی جهان گشت.

به‌گفته‌ی «ژاک دیوف» (Jacques Diouf)؛ مدیرکل FAO، تولید غله در امسال حتی با وجود خشکسالی‌های گسترده‌ی روسیه که کسر وسیع برداشت گندم از این کشور را به‌دنبال آورد؛ رکورد سومین را میان تاریخ مدوّن و موجود از آمار برداشت غله‌ی جهانی، از آن خود کرد. به‌علاوه، او بی‌باکانه از وفور انبارهای غله سخن گفت؛ چیزی در حدود یکصدمیلیون‌ تُن بیشتر از کمینه‌ی سال‌های ۲۰۰۷ - ۲۰۰۸ که ۳۸ کشور در واکنش بدان، اقدام به توقف صادرات خواروبار نمودند.

ژاک دیوف؛ مدیرکل سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، طی نشست چهاردهم سپتامبر سال جاری که در آن به ارائه‌ی آخرین آمار از گرسنگان جهان پرداخت / عکس از Pier Paolo Cito / AP

تقاضای فزاینده‌ی «سوخت زیستی» (Biofuel) و بهای بیدادکننده‌ی نفت خام طی آن سال‌ها، مقصّر اصلی صعود قیمت‌ها بود.

به‌هرترتیب همچنان قیمت خواربار از سر سرسختی بازار، بالاست؛ ولی به‌گفته‌ی «جوزت شیران» (Josette Sheeran)؛ مدیر اجرایی «برنامه‌ی جهانی غذا»ی سازمان ملل متحد (WFP)، هیچ موردی از حرکاتی چون خرید ناگهانی و گسترده به‌منظور احتکار خواروبار و ترویج هراس‌های جهانی از کمبود غذا همچون دو سال پیش؛ اخیراً دیده نشده است.

اوایل ماه جاری، یکی از کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل از دولت‌های جهان تقاضای ارتقای تولید خواربار و اِعمال سخت‌گیری در قبال احتکارشان نمود. اخیراً اغتشاشات مرگ‌باری بر سر قیمت خواروبار، آرامش موزامبیک را به‌هم زد و مقامات FAO را برآن‌داشت تا نشستی ویژه پیرامون صعود بهای خواروبار جهانی برای روز بیست‌وچهارم سپتامبر سال جاری ترتیب دهند.

عقب‌نشینی آمار گرسنگی از مرز یک‌میلیارد نفر، همچنین نشان‌دهنده‌ی ارتقای توانایی کشورهای پرجمعیت چین و هند، در تغذیه‌ی جمعیت‌ سرسام‌آورشان است. با این‌‌وجود، این دو کشوری که در صدر پرجمعیت‌ترین‌های جهان واقع‌اند؛ تنها ۴۰ درصد از آمار گرسنگان را به خود اختصاص داده‌اند. طبق گزارش منتشره؛ مجموع دوسوم باقیمانده، غالباً از ساکنین بنگلادش، اندونزی، پاکستان، جمهوری دموکراتیک کنگو یا اتیوپی هستند.

سیل ویرانگر پاکستان نیز از متغیرهایی‌ست که در آمارهای آتی بی‌تأثیر نخواهد بود. این سیلاب تاکنون نه‌تنها میلیون‌ها نفر را مستقیماً از خود متأثر ساخته؛ که کشاورزان غله را در آستانه‌ی فصل برداشت محصول‌شان غارت کرده و زمین‌های بارور و آماده‌به‌کشت فصل آتی را سترون ساخته است.

یکی از چندین اردوگاه آوارگان جنگی مستقر در منطقه‌ی ماندرا در کنیا؛ در نزدیکی مرز سومالی و اتیوپی با جمعیت یکصدهزارنفر / 1993 – Rick D’Elia

هرچند افت شمار گرسنگان، خبری خوش‌یمن است، اما آژانش خیریه‌ی غیردولتی و بین‌المللی Oxfam، چنین پیشرفتی را اساساً بر حسب شانس، و به‌دور از تحقق چشم‌انداز تغییرات سیاسی و یا ارتقای سرمایه‌گذاری‌های لازم جهت براندازی ریشه‌های فقر غذایی دانسته است. «یوکیکو اومورا» (Yukiko Omura)؛ قائم‌مقام بنیاد بین‌المللی توسعه‌ی کشاورزی؛ وابسته به سازمان ملل متحد که هدف‌ از تأسیس آن یاری‌رسانی به فعالیت‌های زراعی ریزمقیاس در کشورهای در حال توسعه است؛ نیز می‌گوید: «در واقع امروزه سرمایه‌گذاری کافی‌ای در بخش کشاورزی وجود ندارد».

دیوف اظهار می‌دارد که تنها کسری کوچکی – ۴۲۰ میلیون دلار – از کمک ۲۰ میلیارد دلاری بخش توسعه‌ی زراعی، در سال ۲۰۰۹ و طی اجلاس گروه هشت کشور صنعتی در اختیار FAO نهاده شد و ۲ میلیارد دلار دیگرش نیز از نشست گروه ۲۰، عملاً محقق گردید.

منبع: Associated Press