Feb 2009

شاه صفوی در لندن

موزه بریتانیا به مدت سه ماه میزبان نمایشگاه مهمی در مورد شاه عباس صفوی است. شاه عباس تأثیری انکار نکردنی بر دگرگونی وضع ایران از جهات مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، دینی و هنری داشت. مشهور است که شاه عباس بسیاری از نقاط ایران را برای آگاهی یافتن از وضعیت کشور، پیموده است. اشياء این نمایشگاه از نه کشور مختلف گرد‌آوری شده‌اند اما در بعضی بخش‌ها به خصوص تحولات معماری و شهرسازی در دوران شاه عباس، نمایشگاه اطلاعات چندانی در اختیار بازدید کننده نمی‌گذارد.

برنامه یونسکو برای گردشگری راه ابریشم

بخشی از مسیر باستانی راه ابریشم که در آسیای میانه قرار دارد، در برنامه مشترک یونسکو و موزه تاریخ طبیعی آمریکا در اواخر فرودین‌ماه آینده به گردشگران معرفی می‌شود. آشنایی با ويژگی‌های شش مرکز تاریخی و فرهنگی که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند نیز در این برنامه پیش‌بینی شده است. شهرهای سمرقند، بخارا، مرو، خیوه و شهر سبز بخش‌هایی از این مسیر بازدید هستند.

آلودگی هوا و آثار تاریخی

رییس سازمان محیط زیست اصفهان ضمن هشدار نسبت به آلودگی شدید هوای این شهر از تاثیرات نامطلوب آن برای میراث فرهنگی اصفهان اظهار نگرانی کرده است. گازهای شیمیایی موجود در هوا علاوه بر تهدید سلامتی انسان‌ها، می‌تواند به مرور زمان باعث خوردگی، فرسایش و یا کثیف شدن سطوح آثار تاریخی شود. بنابر نظر مسئولان سازمان محیط زیست وضعیت آلودگی هوای اصفهان اکنون از تهران بدتر است. به جز اصفهان، شهرهای تاریخی دیگر مانند تبریز، شیراز و مشهد نیز با مشکل آلودگی هوا رو به رو هستند.

نگهبانی در برابر فراموشی

عزت‌الله نگهبان که هفته پیش در آمریکا در گذشت، یکی از پیشگامان باستان‌شناسی نوین ایران بود. او علاوه بر بنیان‌گذاری موسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، کار حفاری در چند نقطه بسیار مهم را نیز بر عهده داشت. کاوش‌های او در تپه زاغه در دشت قزوین، ساختمانی با قدمتی بیش از هفت هزار سال و با دیوارهای پوشیده از نقاشی و شاخ و جمجمه حیوانات را آشکار کرد که به احتمال فراوان یک نیایشگاه بوده است. یافته‌های او در تپه مارلیک در گیلان نیز فصل جدیدی در باستان‌شناسی ایران گشود.

تالاب‌های ایران، سی و هشت سال پس از پیمان رامسر

سی و هشت سال پس از امضای پیمانی جهانی که سازمان محیط زیست ایران افتخار برگزاری نشست‌های مرتبط با آن را دارد، اکنون ایران در فهرست کشورهایی قرار گرفته است که بیشترین تالاب‌ها و دریاچه‌های درحال نابودی را دارند. هفت تالاب ایران در وضعیت قرمز هستند و احتمال افزوده شدن موارد دیگری همچون دریاچه ارومیه، گاوخونی و پریشان نیز به این فهرست وجود دارد.

آسیب‌های گسترده در مسجد جامع اصفهان

مسجد جامع اصفهان با بیش از هزار سال قدمت تاریخی دستخوش فرسودگی‌ها و آسیب‌هایی شده که همگی آن‌ها ناشی از ضعف نگهداری و مدیریت هستند. کار گذاشتن حفاظ‌های فلزی در کالبد تاریخی مسجد، آتش افروختن گاه و بی‌گاه پای دیوارها، عبور لوله‌های بخاری از کنار تزیینات آجری و سیم‌کشی‌های غیر استاندارد فقط بخش کوچکی از این آسیب‌ها هستند که به تدریج اما در عین حال به طور گسترده بر پیکره این بنا وارد می‌شوند. مسجد جامع اصفهان را به دلیل وجود دوره‌های متعدد معماری و تاریخی‌، دانشنامه معماری ایرانی لقب داده‌اند.