تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۳۸۶ • چاپ کنید    

مترو بر صحنه تئاتر

بيژن روحانی

شنیدن فایل صوتی

هفته گذشته خطر تخریب و یا تغییرات ناخواسته در بخشی از میراث فرهنگی تهران توجه گسترده رسانه‌ها و فعالان فرهنگی و هنری را به خود جلب کرد و باعث اعتراضات فراوانی در این زمینه شد. تئاتر شهر تهران و کافه نادری دو مکانی هستند که نگرانی از سرنوشت آنها در مطبوعات و رسانه‌ها نیز بازتاب گسترده یافت.

اما از این میان بحث احداث یکی از خروجی‌های ایستگاه مترو در محوطه تئاتر شهر باعث اعتراض دامنه دار اهالی تئاتر به شرکت مترو شد به طوری که این هنرمندان با تجمع گسترده در محوطه تئاتر شهر و همچنین حضور در جلسه‌ای مشترک با مدیر عامل شرکت مترو تهران نارضایتی خود را از احداث خروجی مقابل ساختمان اصلی این مجموعه بیان کردند.


کارگاه مترو در محوطه تئاتر شهر، عکس از امیررضا تبریزی، IRANEWS.INFO

اما این اولین بار نیست که در سال‌های اخیر، محوطه و حریم درجه یک تئاتر شهر که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است، عرصه ساخت و سازهایی خارج از ضوابط منطبق با معیارهای حفاظتی صورت قرار می‌شود. از حدود سه سال پیش کار احداث یک مجتمع مذهبی به نام ولیعصر در جوار ساختمان تئاتر شهر آغاز شده است که عملیات خاکبرداری آن باعث فروریختن بخشی از دیوار یکی از سالن‌های نمایش شد. علیرغم اعتراض ناظران فنی و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی به احداث این مجتمع در حریم ساختمان ثبت شده تئاتر شهر، تاکنون هیچ شکایتی از این سازمان علیه سازندگان آن در مراجع حقوقی ثبت نشده است. ساخت این مجتمع در حالی صورت می‌گیرد که بنابر ضوابط قانونی هرگونه ساخت و ساز در حریم درجه یک اثر تاریخی فرهنگی باید به تایید سازمان میراث فرهنگی رسیده باشد.

احداث ایستگاه مترو نیز که در حال حاضر موضوع مناقشه و اختلاف نظر شرکت مترو تهران از یک سو و مسئولان تئاتر شهر، هنرمندان و سازمان میراث فرهنگی از سوی دیگر است، می‌تواند باعث مخدوش شدن حریم منظر ساختمان تئاتر و محدود شدن محوطه اطراف شود.


حصار کشی در محوطه تئاتر، عکس از یلدا ذبیحی، Yaldabox.com

با این حال مسئولان مترو در جلسه‌ی مشترکی با هنرمندان تئاتر اعلام کردند که ایجاد ایستگاه در جوار تئاتر شهر باعث رونق آن و کمک به دسترسی آسان به این مجموعه فرهنگی خواهد شد. خواست مسئولان تئاتر و هنرمندان آن است که خروجی و ساختمان ایستگاه به ضلع جنوبی پارک دانشجو منتقل شود تا از این نظر آسیبی متوجه این مجموعه فرهنگی نشود. روز گذشته حسين پارسايي رییس مرکز هنرهای نمایشی نیز در گفتگو با خبرنگاران اظهار داشت که این ساختمان تاریخی در برابر لرزش‌های مترو مقاومت ندارد. او همچنین گفته است که در حال حاضر تمام چاه‌های مجموعه‌ی تئاتر شهر نشست كرده و راه‌اندازی ایستگاه مترو در آینده‌ای نزدیك قطعا به مجموعه تئاتر شهر ضربه خواهد زد.

همچنین در جلسه دیگری که در کمیسیون فرهنگی شواری شهر تهران تشکیل شد نمایندگان نهادهای مختلف با محسن هاشمی مدیرعامل شرکت مترو به مذاکره پرداختند که به امضاء تفاهم نامه‌ای منتهی شد. مطابق این تفاهم نامه این ایستگاه مترو به نام «تئاتر شهر» خوانده خواهد شد و در خروجی آن نیز به ضلع شرقی پارک دانشجو انتقال می‌یابد. همچنین بر اساس اطمینانی كه مدیرعامل شركت مترو به حاضرین در جلسه داده است، تاكنون هیچ صدمه‌ی خاصی به تئاتر شهر وارد نشده و از این پس نیز وارد نخواهد شد. با این حال مدیرعامل مترو تاکید کرده است که کارگاه مترو حداقل هشت ماه در محوطه تئاتر شهر باقی می‌ماند. در حال حاضر بخشی از محوطه تئاتر شهر توسط کارگاه ساختمانی مترو حصار کشی شده است.


عکس از مسعود حبیبی، mihrab.blogfa

با این حال برخی از هنرمندان و مسئولان تئاتر نسبت به جا به جایی ایستگاه و محقق شدن مفاد تفاهم نامه ابراز تردید می‌کنند.

محوطه مقابل تئاتر شهر علاوه برآن که جزو حریم درجه یک این مجموعه است در بسیاری مواقع سال محل اجرای نمایش‌هایی در فضای باز است و عملا به عنوان یک فضای نمایشی نیز کاربرد دارد.

ساخت تئاتر شهر تهران که در حال حاضر جزو یکی از معدودترین مجتمع‌های نمایشی فعال در سراسر ایران است در سال ١٣٤٦ خورشیدی با طراحی و سرپرستی "علی سردار افخمی" آغاز شد و در سال ١٣٥١ با روی صحنه بردن نمایش "باغ آلبالو" نوشته آنتوان چخوف و کارگردانی آربی آوانسیان گشوده شد. پلان مدور و حجم استوانه‌ای تئاتر شهر که قابل مقایسه با آمفی تئاترهای رمی و یونانی است با عناصری از معماری ایرانی تلفیق شده است.

تئاتر شهر در محل سابق کافه شهرداری تهران، یکی از پاتوق‌ها و کافه‌های معروف سال‌های سی و چهل خورشیدی، ساخته شده است. نیاز به یک مجتمع نمایشی در سال‌های میانی دهه چهل باعث شکل گیری تئاتر شهر شد. از آن زمان تاکنون نه تنها به امکانات نمایشی کشور افزوده نشده است بلکه ساختمان تئاتر شهر نیز تا پیش از آغاز تعمیرات آن در سال جاری عملا از نظر حفاظتی وضعیت مناسبی نداشت و بیش از سی و پنج سال استفاده مداوم بدون تعمیرات، آن را به شدت فرسوده کرده بود.

تعمیرات تئاتر شهر هنوز به پایان نرسیده است و سرنوشت ایستگاه مترو نیز هنوز به صورت قطعی مشخص نیست.

Share/Save/Bookmark
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)