رم- تهران، ایستگاه پوسترهای صلح

بيژن روحانی

شنیدن فایل صوتی

پنجاه و دو پوستر، با موضوع صلح، اثر هنرمندان جوان ایرانی تا پانزدهم دسامبر امسال در تالار نمایش ایستگاه قطار اوستینزه (Ostiense) شهر رم در معرض نمایش خواهد بود. پدیدآورندگان این آثار جوانانی با میانگین سنی حدود بیست سال هستند که آثارشان پیش از این در نمایشگاه هنر جوان در موزه هنرهای معاصر تهران شرکت کرده بود.

کاری از م.اتابکی- عکس‌ها از بيژن روحانی- اختصاصی زمانه

اعضای انجمن "دوستان شهر" رم در سفری در ابتدای سال ٢٠٠٧ به ایران، مقدمات برگزاری این نمایشگاه را در ایتالیا فراهم آورند. در برگزاری این نمایشگاه به جز "انجمن دوستان شهر"، شهرداری رم، شرکت راه آهن ایتالیا و چند موسسه دیگر نیز مشارکت داشته‌اند.

آثار انتخاب شده برای این نمایشگاه منتخب بخش پوسترهای صلح در سومین جشنواره تجربی هنرهای تجسمی جوان هستند که سال گذشته در تهران برگزار شد. در ترکیب هیئت داوران نمایشگاه هنر جوان در ایران هنرمندانی مانند آیدین آغداشلو، محمد علی بنی اسدی، حسین خسروجردی، کاظم چلیپا و ابراهیم حقیقی عضویت داشته‌اند.

اثر بدرطالعی

کریستینا کوپیتو (Cristina Cupito) از اعضای انجمن "دوستان شهر" در این مورد به رادیو زمانه می‌گوید:" هدف انجمن از برگزاری نمایشگاه، از بین بردن کلیشه‌ای است که در مورد ایران وجود دارد. چون به طور معمول تصویرموجود از ایران در ایتالیا تصویری ست که با جنگ و خرابی و مشکلات مربوط به درگیری‌های نظامی آمیخته شده‌است. زمانی که اعضای انجمن "دوستان شهر" در سفر به تهران متوجه شدند که بخشی از نمایشگاه هنر جوان به طراحی پوسترهای صلح اختصاص داده شده است از این امر بسیار استقبال کردند. ما خواستیم تا حد ممکن تصویر دیگری از ایران ارائه دهیم. به همین دلیل هم کارها از میان آثار جوانان انتخاب شده است و تلاش ما هم این است که بیشتر جوانان و نوجوانان دبیرستانی را به دیدن این نمایشگاه بیاوریم."

آثار به نمایش درآمده از نظر مفهومی به چهار دسته تقسیم شده‌اند. در ابتدای نمایشگاه با سئوالی در مورد صلح رو به رو هستیم و دو دسته آثار که رویکردهای متفاوتی به امکان تحقق صلح دارند در کنار یکدیگر آویخته شده‌اند. در این بخش سعی شده تا نگاه بدبینانه و نگاه مثبت در آثار هنرمندان جوان ایرانی نسبت به امکان دست یابی به صلح جهانی در کنار هم قرار بگیرد. در میان آثار این بخش می‌توان به پوستری اشاره کرد که در آن با استفاده از تصاویر کامپیوتری فایلی به نام صلح را در حال کپی شدن در پوشه‌ای به نام جهان نشان می‌دهد اما در حین انجام این فرآیند پیغام خطایی از سوی کامپیوتر به این مضمون آمده است که فایل صلح نمی‌تواند در دایرکتوری جهان کپی شود چون جای کافی برای آن وجود ندارد.

"صلح" در "جهان" کپی نمی‌شود، اثر ش.حیدری

در بخش بعدی، معانی و مفاهیم صلح بیشتر مورد تاکید بوده و این که آیا صلح مفهومی است صرفا ذهنی و انتزاعی و یا برعکس امری است که با جزیی ترین بخش‌های زندگی و حواس انسانی سر و کار دارد. بخش دیگری از آثار به صلح و بازی‌های سیاسی اختصاص داده اشت. جوانانی که صلح را زاییده تصممیات مردان سیاسی می‌بینند و یا خارج از بازی قدرت‌های بزرگ مفهومی برای آن قائل نیستند. در برابر این دسته آثار، تعدادی دیگر از پوسترها بر مشارکت عمومی شهروندان در فرآیند "صلح" تاکید می‌کنند.

در بخش چهارم به رابطه نیروهای مسلح و صلح پرداخته شده است. آیا وجود و حضور نیروهای نظامی و ارتش حافظ صلح است؟ بعضی از جوانان حضور نیروهای مسلح و ارتش را تضمینی برای برقراری صلح و امنیت دانسته‌اند مانند پوستری که در آن شکل مگسک یک تفنگ که برای نشانه گیری به کار می‌رود استحاله پیدا می‌کند و به علامت جهانی صلح تبدیل می‌شود. اما در برابر این نگاه، در پوستری دیگر کبوتر صلح به شکل کلاغی ترسیم شده که به منقارش شاخه سبزی آویزان است و زیر آن نوشته شده ارتش تضمینی برای برقراری صلح نیست.

جنگ وصلح

کریستینا کوپیتو در مورد واکنش منتقدان هنر به برگزاری این نمایشگاه در ایتالیا می‌گوید:" طراحان و منتقدانی که این آثار را دیده‌اند کیفیت آنها را با توجه به جوان بودن هنرمندانشان، با میانگین سنی بیست سال، بسیار بالا ارزیابی کرده‌اند. با این حال جنبه هنری این نمایشگاه برای ما در مرتبه دوم قرار داشته است و بیشتر به دنبال تاثیرات و جنبه‌های اجتماعی آن بوده‌ایم. بنابراین حتا تبلیغات ما نیز بیشتر از آن که بخواهد متوجه محیط‌های هنری باشد، به سمت گروه‌های ويژه اجتماعی و تغییر دادن دیدگاه‌های آنان هدف گیری شده است."

روز چهارم دسامبر تعدادی از این هنرمندان جوان به ایتالیا خواهند آمد و درنشستی همراه با تعدادی از جوانان رمی از تجربه هنری خود صحبت خواهند کرد و سپس امکانی برای پرسش و پاسخ میان حضار و آنها فراهم خواهد شد.

ایستگاه اوستینزه رم

ایستگاه قطار اوستینزه شهر رم که نمایشگاه در آن برگزار شده است برای رمی‌ها مفهومی تاریخی نیز دارد. این همان ایستگاهی است که سال ١٩٣٨موسیلنی در آن به استقبال آدولف هیتلر آمد. این بار اما مسافران این ایستگاه، از صلح سخن می‌گویند.