پژمان اکبرزاده

تاثیر قتل تئو ون‌گوگ بر زندگی ایرانیان مقیم هلند

پنج سال پیش در همین روزها، تئو ون‌گوگ، فیلم‌ساز و روزنامه‌نگار هلندی در آمستردام به قتل رسید. بسیاری از مسلمانانی که در هلند زندگی می‌کنند معتقدند که فضای جامعه و برخورد مردم با آن‌ها پس از رویدادهای ۱۱ سپتامبر و هم‌چنین قتل ون‌گوگ دگرگون شده است. اما نظر ایرانیان مهاجر در طبقه‌های گوناگون اجتماعی و سنین مختلف در این رابطه در هلند چیست و از دوران کشته‌شدن تئو ون‌گوگ چه در ذهن دارند؟

دشواری‌های امنیتی برای فیلمسازان زن در افغانستان

در حاشیه نهمین جشنواره جهانی سینمای تبعید در گوتنبرگ (سوئد)، نشست‌های گوناگونی برگزار شد که یکی از آنها به بررسی وضعیت زنان افغانستان اختصاص داشت. رویا سعادت، فیلمساز افغان که در کابل به فعالیت مشغول است از جمله سخنرانان این نشست بود. او معتقد است:" از ‌طرف بخشی از جامعه سنتی که امروز نیز حاکم است، استقبالی از زنان در زمینه فیلمسازی و رسانه نمی‌شود. این باعث می‌شود تا اندازه‌ای امنیت شخصی این زنان به مخاطره بیفتد."

دومین جشنواره‌ي فیلم‌های ایرانی در سان‌فرانسیسکو

این جشنواره در روزهای نوزدهم و بیستم سپتامبر در حال برگزاری است و بنیاد هنر سان‌فرانسیسکو میزبان آن است. دوازده فیلم از ایران یا فیلمسازان ایرانی در کشورهای دیگر در این جشنواره به نمایش درمی‌آید. موضوع اصلی در برنامه‌ي امسال، «زنان ایران» است. گوهر خیراندیش، هنرپیشه، در یکی از برنامه‌های جشنواره حضور دارد که در پی نشست گفت‌وشنود با او، فیلم «بانو» با بازیگری وی و کارگردانی داریوش مهرجویی به نمایش درمی‌آید. درباره‌ي دومین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم‌های ایرانی در سانفرانسیسکو با سعید شفا، پایه‌گذار و هماهنگ‌کننده‌ی برنامه‌های جشنواره گفت‌وگویی داشتم.

«تفنگت را زمین بگذار» به روایت مجید درخشانی

در واکنش به ناآرامی‌های اخیر ایران، هنرمندان موسیقی ایران هم در گوشه و کنار دنیا کارهایی آفریدند ولی مشخص‌ترین واکنش را شاید بتوان به محمدرضا شجریان، هنرمند آواز ایران، نسبت داد. این روزها اثری تازه با صدای او روی سروده‌های فریدون مشیری در دنیای مجازی شنیده می‌شود: «تفنگت را زمین بگذار...» که به جز دوستداران آواز شجریان و موسیقی ایرانی، بسیاری از کسانی را که شاید حتا میانه‌ای با صدای او یا موسیقی ایرانی نداشته باشند را هم تحت تاثیر قرار داده است. شجریان 26 سپتامبر در هلند کنسرتی خواهد داشت. موسیقی «تفنگت را زمین بگذار...» توسط مجید درخشانی تنظیم شده است. با او درباره این اثر گفتگویی کردم.

«هشتصد و سی بار کاهش ارزش پول ایران»

گفت و گویی داشتیم با دکتر هادی زمانی، استاد اقتصاد و کارشناس انرژی در لندن در رابطه با سیاست‌ مالی دولت احمدی‌نژاد درباره حذف سه صفر ازواحد پولی، و همچنین تأثیرات احتمالی‌اش بر شرایط اقتصادی فعلی؛به خصوص مسأٰله‌ی تورم: «برای ارزیابی سیاست حذف سه صفر از پول ایران، ابتدا باید هدف از انجام آن‌را مشخص کنیم. اگر تصور شود که این سیاست روشی است برای کنترل و کاهش تورم، غلط است.»

«دایره‏ی خودی‏ها هر روز تنگ‏تر شده‌است »

«متاسفانه آقای خامنه‏ای در همین نطق امروز خود نشان داد که خیلی از واقعیت‏های جامعه دور است. یعنی ایشان در حالی از اخلاق صحبت می‏کند که در جمهوری اسلامی آن‏چه مطرح نیست، اخلاق است. اگر کسانی زمانی فکر کرده‏اند میان ایشان و آقای احمدی‏نژاد در مواضع اختلافی وجود دارد، بدانند چنین نیست و رییس جمهوری منصوب وی منعکس کننده‏ی نقطه‏نظرات ایشان است.» در ارتباط با سخنرانی روز جمعه آیت الله خامنه‌ای در نماز جمعه تهران و شرایط روز با علی رضا نوری زاده گفت‌و گویی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

تبریک کرزای به احمدی‌نژاد برای جلب همکاری بود

در ارتباط با انتخابات جنجال برانگیز در افغانستان، مقامات ایرانی واکنش‏های ضد و نقیضی نشان دادند. در شرایطی که چندی پیش سفیر ایران در کابل، از تخلف در انتخابات این کشور صحبت کرده بود، امروز حسن قشقاوی، سخن‏گوی وزارت امور خارجه‏ی ایران، گفت که ایران نتایج انتخابات افغانستان را می‏پذیرد. در این زمینه گفت‏گویی کرده‌ام با آقای مصطفی دانش، کارشناس مسایل ایران، پاکستان و افغانستان.

سکوتی سنگین و مرحله‌ای تازه در بررسی اعدام‌های ۶۷

بیست و یک سال پیش در چنین روزهایی در تابستان 1367، تعداد زیادی از زندانیان سیاسی به طور ناگهانی در ایران اعدام شدند. از بابت تعداد کشته‌شدگان، آمارهای ضد و نقیضی در دسترس است ولی همین آمارهای گوناگون از اعدام شدن چندین هزار نفر حکایت دارد. در داخل ایران برای سال‌ها «سکوتی سنگین» تنها واکنش به اعدام‌های سال 67 بود ولی در چند سال اخیر از راه برخی زندانیان آن دوره که از اعدام‌ها جان سالم به در برده‌اند و شماری از خانواده‌های قربانیان به ویژه در خارج ایران با همکاری رسانه‌های برون مرزی، توجه بیشتری به موضوع جلب شد و به همراه آن، حساسیت‌های حکومتی نیز بیشتر. در خارج از ایران اما گرامیداشت یاد قربانیان و مستند ساختن این رویداد، جنبه‌های تازه‌ای به خود می‌گیرد. امروز در بروکسل، کمیته دفاع از مبارزات مردم ایران، برنامه یادبودی برگزار کرد؛ برنامه‌ای که در دوازدهم سپتامبر هم به شکل یک همایش در دانشگاه آزاد این شهر دنبال می شود.

دربار روسیه در آمستردام

هر دو سال یکبار، هرمیتاژ آمستردام، نمایشگاه بزرگی برگزار می کند. عنوان نمایشگاه اخیر در هرمیتاژ "در دربار روسیه" است، درگیرنده تابلوهای نقاشی، لباس های ساکنان دربار، مجسمه ها، ظروف، سرویس های غذاخوری و جواهراتی از دربار روسیه. در نمایشگاه اخیر مانند نمایشگاه های سالهای گذشته، کتابچه نفیسی هم درباره آثار به نمایش درآمده تهیه شده و به فروش می رسد. حدود 1800 اثر از سده نوزدهم به صورت امانت از موزه دولتی سنت پترزبورگ در روسیه برای این نمایشگاه به هلند منتقل شده است. آثار هنری از دوره ای هستند که شش تزار در روسیه سلطنت می کردند: از پل اول، فرزند کاترین کبیر تا نیکولاس دوم، آخرین تزار این کشور.

«مبنا:‌ سرکوب – هدف:‌ ادبیات و تاریخ»

بیش از یکصد و چهل نفر از چهره‌های فرهنگی و رسانه‌ای ایران، از داخل و خارج از کشور، با انتشار بیانیه‌ای به خشونت‌های صورت گرفته نسبت به مردم در ایران اعتراض کرده‌اند. در بخشی از این بیانیه آمده: «خبر وقایعی که به دنبال اعتراض‌های قانونی مردم و جوانان در بازداشتگاه‌ها رخ داد هر چند بی سابقه نبود اما به سبب وسعت و شدتی که داشت، اهل فرهنگ و ادب را بیش از پیش متاثر کرد.» متن کامل این بیانیه در بسیاری از تارنماهای پارسی‌زبان منتشر شده است. حسین نوش آذر، نویسنده و مترجم ایرانی مقیم آلمان، از جمله امضا کنندگان این بیانیه است. در تماسی با او، ابتدا از چگونگی سازماندهی این حرکت پرسیدم.

«سرکوب خشونت‌بار حقوق مردم، مسأله‌‌ای جهانی است»

برای شنبه، بیست و پنجم ژوییه گردهمایی‌ای تقریباً به طور همزمان در کشورهای گوناگون برگزار می‌شود. گردهمایی‌ای که از سوی کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران که مقرش در نیویورک است، هدایت می‌شود. نهادهایی مانند سازمان عفو بین‌الملل، دیده‌بان حقوق بشر و انجمن دفاع از حقوق بشر در ایران هم از این تجمع پشتیبانی کرده‌اند. گردهمایی ۲۵ ژوییه در آمستردام، پایتخت هلند هم از دوازده و نیم تا پانزده و نیم بعدازظهر شنبه‌، در میدان موزه، بزرگ‌ترین میدان شهر برگزار می‌شود. در همین رابطه با کامران اشتری، هماهنگ‌ کننده‌ی گردهمایی ۲۵ ژوییه گفت و گو کرده‌ام.

«شرایط امروز، یک مبارزه‌‌ی پنهان را ایجاد کرده است»

کیانوش سنجری، در سن ۱۷ سالگی در جریان تظاهرات دانشجویی در اعتراض به تعطیلی روزنامه «سلام‌» در حادثه کوی دانشگاه تهران بازداشت شد و چندین ماه در بازداشت انفرادی به سر برد. کیانوش سنجری در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «در جریان ۱۸ تیر این جنبش دانشجویی بود که آغازگر ماجرا بود. دانشجوها در کوی دانشگاه تهران اعتراض کردند. و بعد گروهی از مردم از قشرهای مختلف به آن پیوستند که البته سرکوب شد. اما در جریان اعتراضات اخیر، فقط دانشجویان نبودند که اعتراض کردند. از قشرهای مختلف بودند، کارگران، دانش‌آموزان، دانشجویان و حتا زنان و مردان کهنسال.»

«دولت ایران؛ بازنده اصلی بازی»

روز پنجشنبه، نهم ژوییه، همزمان با دهمین سالگرد رویدادهای هجده تیر در تهران، حدود پانصد نفر از ایرانیان مقیم هلند در برابر پارلمان این کشور تجمع کردند. در این گردهمایی که به کوشش کمیته «ندای ایران» در لاهه برپا شد ایرانیان از گروه‌های سنی، اجتماعی و سیاسی گوناگون شرکت داشتند. دو نماینده از پارلمان هلند نیز در گردهمایی سخنرانی کردند. ماریکو پیترز، از حزب سبزها معتقد بود حکومت ایران با واکنش مردم، مشروعیت خود را از دست داده و گرچه ادامه تلاش ها در ایران بسیار خطرناک است ولی باید ادامه پیدا کند.

مایکل جکسون «سفیری برای هنر موسیقی»

شب گذشته پس از مدت‌ها که اخبار ایران تیتر اول رسانه‌های جهان بود، یک خبر جای اخبار ایران را گرفت: مایکل جکسون، ستاره موسیقی پاپ آمریکا، در سن پنجاه سالگی درگذشت. از مایکل جکسون در طول حدود چهار دهه فعالیت هنری، بیش از 350 میلیون نسخه از آثارش به فروش رفت. رکوردی که باعث شد به او «پادشاه موسیقی پاپ» لقب داده شود. مایکل جکسون در طول این مدت سیزده بار برنده جایزه «گرمی» شد.

محسن مخملباف: گزارش به پارلمان اروپا درباره انتخابات

در میان هنرمندان ایرانی که طرف‏داری از نامزد خاصی را در انتخابات ریاست جمهوری نشان دادند، محسن مخملباف، فیلمساز که این روزها در فرانسه اقامت دارد، فعالیت هایی جدی دارد. وی همراه با مرجان ساتراپی، نویسنده "پرسپولیس" در نشست پارلمان اروپا در بروکسل حضور پیدا کرد و آنگونه که به "زمانه" گفته از مقام های اروپایی خواسته است که ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد را به رسمیت نشناسند.

«به‌‌خاطر کارهای خیریه، فرصت نمی‌کرد فیلم بازی کند»

پروین سلیمانی، هنرپیشه، شب دوشنبه در سن ۸۷ سالگی در تهران درگذشت. پروین سلیمانی با سابقه‌ی حدود ۶۰ سال فعالیت در سینما و تئاتر که نام اصلی‌اش بتول سلیمانی خو بود در خرداد ۱۳۰۱ در تهران به دنیا آمد. ماهچهر خلیلی، نوه‌ی پروین سلیمانی به زمانه می‌گوید: «مادربزرگم آن‌قدر درگیر کارهای خیریه بود که فرصت نمی‌کرد در فیلم بازی کند. حضورش در کار «مختارنامه» هم به خاطر آقای میرباقری بود. آن‌قدر درگیر این کارها و خیریه بود که ما از نیمی از کارها بی‌خبر بودیم. زمانی که در بیمارستان بود و افرادی که می‌آمدند و صحبت می‌کردند و از خوبی‌هایش می‌گفتند، ما از آن‌ها مطلع می‌شدیم.»

«حق تحصیل، حق ذاتی هر بشر است»

به تازگی مجموعه فعالان حقوق‌بشر ایران برای پیگیری مسایل مربوط به حق تحصیل بهاییان در کشور نشستی در تهران برگزار کرد. شماری از فعالان و وکیلان در این نشست سخنرانی کردند. واحد خلوصی، مسوول تهران کمیته پی‌جویی حق تحصیل بهاییان است. او در مورد اطلاع‌رسانی برای برگزاری این گردهمایی می‌گوید: «فراخوان به‌صورت عمومی نبود. از طریق دوستان به صورت مکاتبه‌ای و ایمیلی اطلاعات فرستاده شد و آن دوستانی که مایل به شرکت بودند تشریف آوردند.»

«عامل شکسته شدن دست گربه، انسانی بوده»

تیمی از جراحان دامپزشکی در یک جراحی در ایران عارضه شکسته شدن دست یک گربه پالاس از گونه‌های جانوری کم‌یاب ایران را درمان کرده‌اند. هومن ملوک‌پور، سرپرست تیم جراحی با موفقیت‌آمیز خواندن این عمل جراحی گفته به ‌نظر می‌رسد که عامل شکسته شدن دست این حیوان، انسانی بوده است چون کوفتگی‌‌هایی مشاهده نمی‌شود که بشود گفت از جایی افتاده یا با حیوان دیگری درگیر شده و کاملاً روشن است که شی بلندی مثل چوب یا فلز به گربه برخورد کرده و این مسأله را امتداد شکستگی‌ها به وضوح نشان می‌دهد.

قبادی: با شتاب‏زدگی حکمی صادر کردند

روز سه‏شنبه، اول اردیبهشت ماه، بهمن قبادی، فیلم‏ساز ایرانی، نامه‏ی سرگشاده‏ای را در رابطه با رکسانا صابری، خبرنگار ایرانی ـ امریکایی زندانی در تهران، منتشر کرد. بهمن قبادی در این نامه به دوستی نزدیک خود با رکسانا صابری و به بی‏گناهی او اشاره کرده است. همچنین در بخشی از نامه‏ی قبادی اشاره شده که رکسانا صابری بارها در پی ترک ایران بوده، ولی او مانع شده و او را تشویق به ماندن کرده است. در باره‏ی این نامه با بهمن قبادی گفت‏گویی کرده‌ام.

«دولت، منزلت معلم را خدشه‌دار کرده است»

چندین سال است که صدای اعتراض معلمان را به انحاء مختلف شنیده‌ایم. آن‌ها تنها خواسته‌های صنفی دارند که گاهی حاکمیت بصورت امنیتی با آن برخورد می‌کند. مختار اسدی معتقد است که خواسته‌های معلمان دارای سه رکن است. تغییر ساختار آموزشی کشور، تغییر وضعیت معیشتی، و توجه به منزلت دانش‌آموز و معلم . در زمینه‌ی پیشینه‌ی اعتراضات معلمین و نیز اعتصاب‌هایی که قرار است در روزهای ششم، هفتم و هشتم اردیبهشت صورت گیرد، با وی گفت‌وگویی کرده‌ام.