«مبنا:‌ سرکوب – هدف:‌ ادبیات و تاریخ»

پژمان اکبرزاده

بیش از یکصد و چهل نفر از چهره‌های فرهنگی و رسانه‌ای ایران، از داخل و خارج از کشور، با انتشار بیانیه‌ای به خشونت‌های صورت گرفته نسبت به مردم در ایران اعتراض کرده‌اند. در بخشی از این بیانیه آمده: «خبر وقایعی که به دنبال اعتراض‌های قانونی مردم و جوانان در بازداشتگاه‌ها رخ داد هر چند بی سابقه نبود اما به سبب وسعت و شدتی که داشت، اهل فرهنگ و ادب را بیش از پیش متاثر کرد.»

متن کامل این بیانیه در بسیاری از تارنماهای پارسی‌زبان منتشر شده است. حسین نوش آذر، نویسنده و مترجم ایرانی مقیم آلمان، از جمله امضا کنندگان این بیانیه است. در تماسی با او، ابتدا از چگونگی سازماندهی این حرکت پرسیدم:

حسین نوش آذر: تا آن‏جایی که من اطلاع دارم، این حرکت خودجوش بوده است. بیانیه از طریق یکی از آشنایان، نویسنده‏ای که در تبعید در دانمارک زندگی می‏کند، به دستم آمد و به این دلیل که زبان آن شعاری نبود، از حزب و گروه خاصی دفاع نمی‏کرد، بلکه بیشتر نگران کرامت و حیثیت انسان ایرانی بود، آن را امضا کردم. اما از چگونگی سازمان‏دهی آن بی اطلاع هستم.

به عنوان یکی از امضا کنندگان این بیانیه، فکر می‏کنید که این حرکت چه تاثیری خواهد گذاشت؟

سنت چنین حرکتی از قبل در ایران بوده است. طی بیست و پنج سالی که من خارج از ایران به سر می‏برم، از طریق «کانون نویسندگان ایران در تبعید» و مطبوعات مستقل، بارها چنین بیانیه‏هایی را امضا و به سرکوب‏ها اعتراض کرده‏ایم. چون وقتی که حکومت مبنا را بر سرکوب می‏گذارد، بیش از هرچیز زبان، ادبیات و تاریخ را نشانه می‏گیرند.

در بیشتر مواقع، هدف این است که تاریخ را تحریف کنند و نویسندگان و قلم نویسنده را به سمت و سوی مورد نظر خودشان هدایت کنند. خواه‏ناخواه ما نویسندگان، چه سیاسی و چه غیرسیاسی، نمی‏توانیم به این مساله بی‏تفاوت باشیم ولی از زمانی که «کانون نویسندگان ایران» زیر ضرب رفت، مانع شکل‏گیری تشکل مستقل صنفی برای نویسندگان ایران شدند و مطبوعات مستقل ادبی در ایران را در محاق توقیف انداختند. حرکت‏های این‏چنینی، به صورت خودانگیخته شکل می‏گیرد و از طریق سایت‏ها و وبلاگ‏ها بازتاب پیدا می‏کند و در اختیار عموم مردم قرار می‏گیرد.

آیا این بیانیه، تنها به صورت سرگشاده است یا این که تصمیمی هست که به مقام‏ها و نهادهای مسئول در ایران نیز فرستاده شود؟

امیدوارم که این بیانیه ترجمه شود و در اختیار رسانه های غرب قرار داده شود. امیدوارم به دست مقامات ایران رسانده شود و صدای نویسندگان ایران بازتاب به مراتب گسترده ‏تری پیدا کند. البته تا امروز به همین شکلی که هست نیز بازتاب خوبی داشته است اما از آینده بی‏خبرم.