مشروطه

انقلابيون مشروطه در برلين – ۱۴

احمد احقری: ميرزا فضلعلی آقا تبريزی يک روحانی مشروطه خواه بود که از مجلس ملی و استقرار حاکميت آن نه تنها در برابراستبداد سلطنتی، بلکه درمقابل روحانيونی که مدافع تشکيل مجلسی از علماء برای کنترل فرادست احکام عرفی مجلس ملی و تطبيق آن‌ها با احکام شرع بودند، نيز ايستادگی کرد. تنها تفکرآزادی‌خواهانه و مشروطه‌خواهی اين شخصيت روحانی بود که به شهادت اسناد تاريخی، او را در بين برلنی‌ها از نام و اعتباری بالا برخوردار ساخت. با اين حال ميرزا فضلعلی در تاريخ معاصر کشورما شخصيتی نسبتآ‌ ناشناخته مانده‌است.

وحیدالملک، بیانگر اراده ایرانیان

احمد احقری: ملی‌گرایی و میهن‌پرستی از صفات بارز آن دسته از انقلابیونی است که به شهر برلین آمدند تا از دولت آلمان برای رهایی از یوغ سلطه‌گران روسیه و انگلستان یاری بطلبند. عبدالحسین شیبانی وحیدالملک از زمره شخصیت‌های سیاسی دوران مشروطیت است که در این راه ملی، برای مبارزه با سیاست‌های سلطه‌جویانه این دو قدرت بزرگ، مجاهدات فراوانی از خود نشان داد و سهم مهمی در استقلال سرزمین ما ایفاء کرد.

یک شروع درخشان، یک پایان غم انگیز

در یازدهمین بخش از مجموعه‌ی «روشنفکران مشروطه در برلین» زندگی ابوالحسن علوی، پدر «بزرگ علوی»، بازخوانی می‌شود. ابوالحسن علوی هم مبارزی آزادی‌طلب و مشروطه‌خواه بود و هم پدر جنبش چپ در نسل اول مهاجرين ايرانی در برلين محسوب می‌شود.

ميرزا محمودخان احتشام‌السلطنه، شخصيتی اصلاح‌طلب

خطای محض است از شخصيت‌های انقلاب مشروطه در برلين سخن برانيم، بدون آن که نامی از ميرزا محمودخان احتشام‌السلطنه به ميان آوريم. اين رجل سياسی عصر قاجار با وجود موقعيتی که در سياست آن دوران داشت، با به جان خريدن برخی دشواری‌ها، به ديکتاتوری شاه تن نداد و به دفاع از آرمان مشروطه پرداخت. اسناد و مدارک تاريخی در زمينه‌ی زندگی سياسی احتشام‌السلطنه گويای اين حقيقت‌اند که از او در ميان بزرگان انقلاب مشروطه نام برده شود.

پورداود، بیدارگر هویت ایرانی

"...شما باخبر بيداری آسيا به هند آمده‌ايد تا بارديگر چراغ‌های خود را روشن كنيم وكعبه تمدن ايران وهند را مجاور يك‌ديگر قرار دهيم وبا سرودها ونوارهای مشترك بارديگر طنينی در آسيا بيندازيم وجان‌ها ودل‌ها را به جستجوی حقيقت واداريم.." - از نامه تاگور به ابراهيم پورداود وقتی که او برای تدريس فرهنگ قديم ايران به هند رفته بود. بخش 8 از سلسله مقالات روشنفکران مشروطه در برلين را بخوانيد

انقلابيون مشروطه در برلين - ۷

علامه قزوينی از آن دسته از متفکرين انقلاب مشروطه قلمداد می‌شود که برخلاف بسياری از اين شخصيت‌ها، مرکز ثقل کاری خود را به‌طور اساسی نه در سياست و مبارزه سياسی، بلکه در دانش و پژوهش علمی قرار داده بود. او پيش‌کسوت و بانی راه و روش مدرن کار تحقيق علمی در کشور ماست. Iranian Intellectuals in Constitutional Revolution

انقلابيون مشروطه در برلين – 6

محمد علی خان تربيت در اين دوره موفق به انجام خدمات بزرگی گرديد. در مدتی کوتاه دبستان‌ها و دبيرستان‌های زيادی تاسيس کرد. احداث اولين دبيرستان‌های دخترانه تبريز به نام او ثبت شده است. هم‌چنين يک کتابخانه و قرائتخانه عمومی دائر کرد که در آن ده‌ها هزار جلد کتاب های نفيس و سودمند با همت او در آن‌جا گردآوردی شد که هنوز هم ساليانه هزارها نفر از دانشمندان و دانشجويان از آن استفاده می‌کنند. در همين سمت نيز مجله‌ای به‌نام "گنجينه معارف" منتشر کرد که شخصا در آن مقالات ارزنده‌ای می‌نگاشت.

زندگی سياسی فرهنگی حسين کاظم‌زاده ايرانشهر

بخش چهارم از سلسله مقالات «انقلابیون مشروطه در برلین» درباره کاظم‌زاده است و زندگی او در خارج از ایران. او کتابی با نام "تازيانه‌ غيرت" در پاسداری از مشروطه نوشت که چاپ و به شهرهای ايران ارسال شد.

مشروطه ایرانی در دانشگاه مریلند آمریکا

در جشن صد و پنجاه‌سالگی دانشگاه مریلند، همایش "انقلاب مشروطیت ایران و چشم‌اندازهای جهانی آن" برگزار شد تا پیشرفت دانشگاه را در مطالعات خاورمیانه نشان دهد.

روشنفکران مشروطه در برلين - ۱

برلين شهری است که نه تنها در تاريخ قرن بيستم اروپا و جهان نقشی کليدی داشته، بلکه در سير رشد و گسترش انديشه معاصر در تاريخ ايران هم تاثيرات اساسی بر جای گذارده است. در اين سری از مطالب نقش برلين را در تاريخ معاصر ايران از انقلاب مشروطه تاکنون را بررسی می کنيم.