برای سومین بار، اولین اکسپوی عکس ایران

سمیه مومنی

اولین اکسپوی دولتی عکس ایران تا چند روز دیگر برگزار خواهد شد. اگرچه برگزار کنندگانش آن را اولین اکسپوی عکس ایران نامیده‌اند، اما اهالی عکاسی و بسیاری از علاقه‌مندان به هنرهای تجسمی می‌دانند که اولین اکسپوی رسمی عکس ایران، سال گذشته توسط گالری «هفت هنر» و در هتل استقلال تهران برگزار و با استقبال بسیار خوبی رو‌به‌رو شد.

اکسپوی گالری «هفت هنر» یک فروش بی‌سابقه‌ی ۵۰ میلیون تومانی را به همراه داشت. موسسه فرهنگی و هنری صبا با سابقه درخشانی که در برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ و با کیفیت دارد، در این راستا از دیگر نهادهای دولتی متولی هنر پیشی گرفته است.

اما «صبا» این‌بار با تاکید زیادی بر افزودن کلمه «اولین» به نام اکسپوی خود، اصرار می‌ورزد. کاری که چندان شایسته به نظر نمی‌رسد، آن هم در شرایطی که تعدادی از عکاسان مطرح ایرانی به دلایلی از حضور در آن امتناع کرده‌اند.

به گفته علیرضا کیا‌دربندسری، مدیر نخستین اکسپوی عکس ایران، وجه تمایز این اکسپو با آنچه در هتل استقلال برگزار شد و او آن را «شوی عکس» می‌داند، این است که این‌بار عکاسان آماتور هم توانسته‌اند به اکسپو راه یافته و امکان نمایش آثار خود را بیابند.

در اکسپوی عکس گالری «هفت هنر» فراخوانی منتشر نشده و تنها با عکاسان صاحب نام ایرانی تماس تلفنی برقرار و از آن‌ها برای شرکت در اکسپو دعوت شد.

اولین اکسپوی رسمی عکس ایران، در گالری «هفت هنر» (عکس: روشن نوروزی)

کیا، در گفت و گویی با سایت عکاسی درباره ایرادی که به نحوه قیمت‌گذاری وارد بوده گفته است: «شورایی برای انتخاب و هماهنگی قیمت‌ها وجود دارد که نظرات کلی خود را ارایه می‌دهد و عکس‌های را که واجد شرایط ورود به اکسپو نیستند، حذف کرده و عکس‌های مناسب را انتخاب می‌کنند».

درباره چگونگی انتخاب اعضاء شورا هم اعلام داشته که این شورا از ابتدا انتخاب شده بودند، اما برای جلوگیری از ایجاد هرگونه شبهه تا پایان افتتاحیه نام اعضای آن را اعلام نمی‌کنیم.

همه این‌ها در حالی است که به رغم حضور هنرمندان دیگر شاخه‌های هنری و به ویژه هنرمندان حوزه سینما در این اکسپو، تعدادی از عکاسان شاخص از حضور در آن خودداری کرده‌اند.

آن‌ها غیر‌حرفه‌ای بودن اکسپو را دلیل عدم شرکتشان اعلام کرده و به مبهم بودن تصمیم‌گیری‌ها، قیمت‌گذاری‌ها، شوراهای قیمت‌گذاری و انتخاب آثار اشاره می‌کنند.

تاکید برگزارکنندگان بر تحمیل اندازه اثر بر هنرمندان و همچنین قیمت‌گذاری‌هایی که توسط شورای برگزاری تعیین می‌شوند، از ایرادات وارده از سوی هنرمندان است.

تاکید برگزار‌کنندگان بر اندازه‌های مشخصی برای آثار، که با ماهیت برگزاری اکسپو مغایر بوده و ایجاد نوعی محدودیت بی‌مورد برای هنرمندان است.

آن‌ها معتقدند در یک اکسپو، برخلاف یک جشنواره یا نمایشگاه، هنرمند باید در انتخاب اندازه اثر و نوع ارائه آن و قیمتی که برای اثرش تعیین می‌کند، آزاد باشد. نکته‌ای که برگزار‌کنندگان با آن موافق نبوده‌اند.

به هر حال، برگزاری این اکسپو با همه حرف و حدیث‌ها، حتماً برای عکاسی ایران اتفاق خوبی خواهد بود. اگرچه بسیاری از ایرادات وارده به اکسپو روا بوده و قابل بررسی، اما مشکلات مربوط به اقتصاد هنر به ویژه برای هنرمندان عکاس همیشه آزار‌دهنده بوده است.

شاید بهتر آن بود که برگزار‌کنندگان این اکسپو به جای تاکید بی‌موردشان بر اولین بودن، با برطرف کردن ضعف‌های اولین اکسپوی ایران که توسط گالری «هفت هنر» برگزار شده بود، برای بهتر برگزار کردن آن تلاش می‌کردند.

برقراری ارتباط با کسانی که پیش از این تجربه چنین کاری را داشته‌اند، نه تنها از ارزش‌های کاری که موسسه فرهنگی هنری صبا در حال انجام آن است نمی‌کاهد، بلکه با کمک به برگزاری هر چه بی‌نقص‌تر آن، می‌تواند راه را برای اکسپوهای بعدی هموارتر کند.

عکس‌هایی از کاوه گلستان، آلفرد یعقوب‌زاده، محمد فرنود، محمود کلاری، جمشید بایرامی، فخرالدین فخرالدینی، حسین پرتوی، افشین شاهرودی، نصرالله کسرائیان، مریم زندی، نیکول فریدنی و‌... دراین اکسپو نمایش داده شده و در معرض فروش قرار خواهد گرفت.

در میان چهره‌های سینمایی ایران نیز عباس کیارستمی، نیکی کریمی، رضا کیانیان، فریبرز عرب‌نیا، یارتا یاران، و‌... از جمله شرکت‌کنندگانی هستند که عکس‌های خود را برای فروش ارائه داده‌اند.

اکسپوی عکس ایران در روزهای آتی در موسسه فرهنگی هنری صبا واقع در خیابان ولیعصر، حد فاصل خیابان طالقانی و چهار‌راه ولیعصر برگزار خواهد شد.

به رغم ممانعت تعدادی از هنرمندان صاحب نام از شرکت در آن، بسیاری از هنرمندان جوان با ارائه آثارشان به این اکسپو، به امید راه یافتن به یک بازار مناسب برای فروش آثارشان هستند. اتفاقی که با همه ضعف‌هایش نتایج مثبتی خواهدداشت.