عراق ، دختران تلفنی فیس بوک و سوانح موبایلی

امید حبیبی‌نیا

رخدادهای رسانه‌ها و ارتباطات مرور هفتگی تازه‌ای در رادیو زمانه است که در دو بخش ایران و جهان به‌طور گذرا به خبرهای شاخص در این حوزه خواهد پرداخت، تحولاتی که به نوعی زندگی ما در سال‌های پایانی دهه اول قرن بیست و یکم در عصر ارتباطات را تحت تاثیر قرار می‌دهد و قرار است به همه جنبه‌های ارتباطات از منظر سیاسی، فن‌آوری و روانشناختی بنگرد و مخاطب علاقه‌مند به تحولات رسانه‌ای را در جریان رخدادها، نظریه‌ها و چشم‌اندازهای روز قرار دهد.

عراق، اولین قتلگاه روزنامه‌نگاران

با گذشت پنج سال از اشغال عراق، این کشور هنوز خطرناک ترین کشور جهان برای رسانه های خبری محسوب می شود.

در طول پنج سال گذشته 127 روزنامه نگار در این کشور جان باخته اند که اغلب آنها هدف حملات تروریستی قرار گرفته اند.

دهها روزنامه نگار دیگر نیز توسط گروه های اسلامگرا ربوده و به گروگان گرفته شده اند. وضعیت روزنامه نگاران عراقی در این میان بدتر از روزنامه نگاران خارجی است زیرا از حمایت چندانی برخوردار نیستند.

با وجود آنکه در عراق هم اکنون مطبوعات در حال تجربه کردن آزادی هستند ولی سایه ترور و وحشت و یا کینه توزی گروههای مسلح سنی و شیعه و یا دولتمردان همواره روزنامه نگاران را تهدید می کنند و آنها را از انتقادات صریح و آشکار از مراجع متعدد قدرت رسمی و غیر رسمی در این کشور باز می دارد.

از سوی دیگر روزنامه نگاران خارجی نیز در عراق علاوه بر تهدیدها و خطر گروه های تروریستی، در معرض فشار از سوی اشغالگران آمریکایی نیز هستند. در اوایل آغاز حمله به عراق حتی برخی حملات به هتل محل استقرار روزنامه نگاران یا دفتر تلویزیون الجزیره در بغداد از سوی نیروهای ائتلاف سبب شد تا روزنامه نگاران در یابند که در این جنگ داخلی از هر دو سو زیر آتش قرار گرفته اند.

رسانه های غربی و بین المللی در پنج سال گذشته شاهد موفقیت ها و ضعف های بسیاری در آشکار کردن چهره واقعی جنگ در عراق بوده اند، گزارشهای آنها از وضعیت زندان ابوغریب به یک رسوایی بی سابقه برای ارتش آمریکا بدل شد و در مواردی نیز از جمله اعلام آمار سربازان کشته شده در جنگ تحت فشار مستقیم پنتاگون ناچار به سکوت موقت شدند.

بنا بر گزارش کمیته حمایت از روزنامه نگاران در هر یک از سالهای 2006 و 2007 سی و دو روزنامه نگار کشته شده اند که این تلفات به نسبت سه سال قبل افزایش بیشتری یافته است.

در دو ماهه اخیر نیز دو روزنامه نگار در عراق کشته شده اند، شهاب التمیمی رئیس سندیکای روزنامه نگاران عراق که در 27 فوریه ترور شد و الا عبدالکریم الفرتوسی تصویربردار شبکه الفرات که در اثر انفجار بمب کار گذاشته شده بر روی جاده کشته شد.

از میان روزنامه نگاران کشته شده نیز روزنامه نگاران عراقی بیشترین تلفات را داشته اند، 105 روزنامه نگار عراقی(شامل یک روزنامه نگار دارای تابعیت دوگانه) در پنج سال گذشته جان باخته اند، پانزده روزنامه نگار اروپایی، 2 روزنامه نگار آمریکایی، 3 روزنامه نگار از کشورهای عربی و پنج روزنامه نگار از سایر کشورها.

ده روزنامه نگار زن نیز در میان کشته شدگان هستند و هشتاد و هشت نفر جان باختگان در اثر حملات تروریستی و 44 نفر باقیمانده در میدان جنگ کشته شده اند.

98 نفر از جان باختگان در جریان جنگ و آتش نیروهای شورشی یا ترور کشته شده اند و 16 نفر در اثر آتش نیروهای آمریکایی کشته شده اند. سهم خبرنگاران و سردبیران خبر با 79 کشته بیش از سایر کشته شدگان بوده است در حالی که عکاسان خبری و تصویربرداران 32 نفر تلفات داده اند.

9 تهیه کننده و 7 تکنسین نیز در میان کشته شدگان وجود دارند و اغلب روزنامه نگاران(74 نفر) در بغداد کشته شده اند.

هفتاد و هشت نفر از روزنامه نگاران جان باخته نیز برای رسانه های عراقی کار می کردند.

در مقایسه با جنگ بیست ساله ویتنام با 71 کشته و ترور و هدف قرار گرفتن روزنامه نگاران در دوران دیکتاتوری آرژانتین با 98 کشته، جنگ داخلی در آمریکای مرکزی در دهه 80 با 89 کشته، حملات تروریستی به روزنامه‌نگاران در الجزیره در اوایل دهه 90با 58 کشته، جنگ عراق تا کنون پرتلفات ترین جنگ برای روزنامه‌نگاران بوده است.

شمار روزنامه نگاران کشته شده در جنگ جهانی دوم رسما 68 نفر و در جنگ جهانی اول 2 نفر برآورد می شود.

علاوه بر 127 روزنامه نگاری که در پنج سال گذشته در عراق جان باخته 50 نفر از همکاران آنها از جمله راننده، کارمند فنی، محافظ و راهنما یا مترجم نیز کشته شده اند که جز یک نفر همگی عراقی بوده اند.

جنگ در جبهه اینترنت

در حالی که نبرد در جبهه اینترنت بین بنیادگرایان اسلامی و سازمانهای اطلاعاتی غرب به شدت در جریان است، یک گزارش تازه نشانگر از قابلیت های چشمگیر"تروریستهای اینترنتی" برای حمله به پایگاه های اطلاع رسانی آمریکا و غرب و ایجاد اختلال شدید در فعالیت های تجاری و خدمات عمومی است.

آرون وایزبرد مدیر جامعه تحقیقات اینترنت به سی ان ان گفته است که او به دلیل ردیابی های خود در خط مقدم نبرد اینترنتی با القاعده قرار گرفته است.

وایزبرد با استفاده از شبکه خود قادر است تا صدها سایت وابسته به حزب الله و حماس و گروه های اسلامی تروریستی در کشورهای مختلف را از کار بیاندازد. وی که اخیرا در کنفرانسی در باره مبارزه با تروریسم در اسرائیل شرکت کرده بود خطر جنگ اینترنتی را مهیب تر از جنگ فیزیکی دانسته است.

وایزبرد می گوید پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر مساعی خود را متوجه ردیابی اینترنتی تروریست ها در "سوی تاریک اینترنت" کرده است.

وی می گوید برای ردیابی بنیادگرایان حتی از جا زدن خود به عنوان یک بنیادگرا و شرکت در گروه های اینترنتی آنان نیز استفاده کرده است.

گزارش تحقیقی آنها نشان می دهد که شمار پایگاه های اینترنتی مظنون به هواداری از عملیات تروریستی اکنون به بیش از 5000 رسیده است در حالی که در ابتدای این تحقیق تنها دوازده سایت شناسایی شده بودند.

پس از ارائه شکایت های بسیار درباره استفاده هواداران بنیادگرایان اسلامی در خاورمیانه از سرویس بلاگ اسپات گوگل، این شرکت بر روی وبلاگ های مظنون نوشته هشدار آمیزی الحاق کرده است، اما از قرار معلوم این امر مورد سوء استفاده برخی از افراد نیز قرار گرفته است و با شکایت به وبلاگ های مخالف خود سبب الحاق چنین نوشته ای به روی وبلاگ های مورد نظر از جمله چند وبلاگ فارسی که از اتفاق علیه بنیادگرایی اسلامی هستند، شده اند.

وایزبرد می گوید در صورت بروز هرگونه جنگ یا درگیری نظامی گسترده بین ایران، آمریکا و اسرائیل، تروریستهای اینترنتی هوادار حماس و حزب الله قادر به مختل کردن بخش وسیعی از شبکه اینترنت کشورهای غربی هستند و این خطری است که هر لحظه بیشتر چهره خود را نمایان می سازد.

سوانح موبایلی در لندن

در یکی از بحث برانگیزترین و در عین حال طنزآمیز ترین رخدادهای مرتبط با سوانح خیابانی در لندن، اس ام اس و موبایل متهمان اصلی قلمداد شده اند.

در خیابان تنگ و باریک بریک لین واقع در شرق لندن، رستورانهای آسیایی بسیاری واقع شده است، این خیابان از سویی به دلیل نزدیکی به مناطق تجاری مرکز لندن و از سوی دیگر رستورانهای آسیایی یکی از خیابانهای پر رفت و آمد شرق لندن محسوب می شود اما هر روز در این خیابان موارد بسیاری از جراحت و صدمات بدنی که گاه منجر به حضور پلیس و آمبولانس می شد، رخ می داد.

علت این سوانح، فرستادن اس ام اس در طی راه رفتن در این پیاده روی آکنده از تابلوی تجاری و راهنمایی است که سبب اصابت سر به میله های آنها و مجروح شدن عابران می شود.

ماه گذشته آمار مصدومان در این خیابان آن چنان بالا رفت که به عنوان پرحادثه ترین خیابان لندن مورد توجه رسانه ها قرار گرفت، شهردار این منطقه به تلویزیون بی بی سی لندن گفت که به دلیل پرداخت هزینه سنگین حضور آمبولانس و سرویس های اورژانس در این خیابان تصمیم به چاره اندیشی گرفته است.

چاره اندیشی مورد نظر چیزی نبود جز پوشاندن همه میله ها، تیرهای چراغ برق و موانع فلزی پیاده رو با لایه ای از بالشتک که از اصابت سر کسانی که در حین پیاده روی در حال نوشتن و فرستادن پیام های کوتاه هستند به این میله ها جلوگیری به عمل آید.

خبر اینکه این خیابان به این دلیل دارای بیشترین آمار سوانح عابران در لندن شده است و تمهید شهرداری منطقه رسانه های بریتانیایی را بر سر ذوق آورد و نشریه مترو با ذکر آماری از کسانی که سال گذشته در حین راه رفتن و نوشتن و فرستادن پیامک دچار سانحه شده اند، نوشت: پنجاه و هشت هزار احمق در پیاده روها!

شهرداری منطقه علاوه بر این تیرهای خیابان سایر خیابانهای منشعب که به خیابانهای اصلی منطقه مرکزی لندن از جمله آکسفورد استریت راه دارد را نیز با این بالشتک ها پوشانده است. در یک مطالعه اخیر از هر ده بریتانیایی یک نفر در هنگام نوشتن پیامک در پیاده رو دچار سانحه و جراحت شده است. دو سوم افراد مورد مصاحبه در این تحقیق در هنگام نوشتن پیامک با دیگران یا تیرچراغ برق تصادم کرده اند.

در همین حال ایده ظاهرا ابلهانه ایجاد خط عابر پیاده ویژه ای برای کسانی که می خواهند در هنگام پیاده روی اس ام اس بفرستند نیز طرفداران بیشتری یافته است.

در این تحقیق مشخص شده است که در سال گذشته بیش از 68 هزار نفر در بریتانیا در هنگام ارسال پیامک دچار سانحه شده اند که این سوانح منجر به جراحت هایی از زخم های کوچک تا شکستگی جمجمه شده است.

روزنامه های بریتانیا به طنز نام این نوع سانحه جدید را سوانح راه رفتن و پیام فرستادن گذارده اند.

گزارش ای تی ان را ببینید

زنان با موبایل احساس امنیت می‌کنند

زمانی بود که همراه داشتن یک اسپری اشک آور یا وسیله ای دفاعی سبب می شد تا زنان در برخی نقاط پرخطر شهرهای بزرگ احساس امنیت بیشتری کنند اما اکنون موبایل جای این وسایل دفاعی را گرفته است.

براساس یک تحقیق تازه در آمریکا، اما این احساس امنیت در شهرهای شلوغ گاهی می تواند احساسی کاذب باشد زیرا آنها را در معرض خطری بالقوه قرار می دهد. 42 درصد از زنان گفته اند حاضرند پس از نیمه شب به تنهایی و با به همراه داشتن موبایل به منزل خود بروند و به همین میزان نیز با اتکاء به موبایل وارد مناطق خطرزا می شوند.

در همین حال 48 درصد از زنان درحالی از خیابانها و اتوبانهای شلوغی که محل رفت و آمد کامیونها و اتوبوسها است می گذرند که مشغول استفاده از موبایل خود هستند.

تقریبا همه زنانی که مورد پرسش قرار گرفته اند اظهار داشته اند که با به همراه داشتن یک موبایل احساس امنیت بیشتری می کنند.

پرفسور جک ناصر از دانشگاه اوهایو که این تحقیق را سرپرستی کرده است می گوید شواهد کمی از نقش بازدارنده موبایل برای زنانی که ممکن است در معرض خشونتهای مجرمانه قرار گیرند وجود دارد.

وی پس از تحقیق بر روی 170 دانشجوی زن گفت: این دانشجویان احساس می کنند با به همراه داشتن یک موبایل کمتر آسیب پذیر هستند ولی برخلاف این نظر، آنها به این ترتیب کمتر به محیط اطراف خود توجه می کنند.

در همین حال تحقیق پژوهشگران در دانشگاه های مختلف حاکی است که مردان احتیاط بیشتری به خرج می دهند و تنها سی درصد از مردان گفته اند که حاضرند شبانگاه به تنهایی و با اتکاء به موبایل به منزل بروند.

پرفسور فیلیپ کور، استاد روانشناسی اجتماعی دانشگاه سوانسا هشدار داده است که موبایل احساس امنیت کاذبی به زنان و مردان می بخشد که آنها را از پاییدن محیط اطرافشان بازمی دارد.

هشت سال پیش کاترین جنکینز خواننده ای که در آن زمان نوزده ساله بود، در حالی که از سوی مرد ناشناسی در منطقه پدینگتون در لندن تحت تعقیب قرار گرفته بود به همخانه ای خود زنگ زد و درحالی که مورد حمله قرار گرفته بود دوستانش که صدای استمداد وی را از موبایل می شنیدند برای نجات وی سر رسیدند و متجاوز را متواری ساختند.

رد یابی دختران تلفنی فرماندار در فیس بوک

آشلی الکساندرا دوپر، ظرف سه روز از دختر گمنام علاقمند به موسیقی به یکی از پنج نامی که بیش از همه در گوگل جستجو شده بود، بدل شد.

روزنامه نگاران نیویورک تایمز با جستجو در سایت های تعاملی مای اسپیس و فیس بوک به پروفایل یکی از جنجال برانگیز ترین دختران نیویورک دست یافتند.

پس از برملا شدن رسوایی ارتباط جنسی فرماندار نیویورک با دختران تلفنی وی کوشیده بود تا نام همه دوستانش در این دو سایت را که به نوعی ممکن بود رد وی را به روزنامه نگاران بدهند حذف کند ولی پس از آنکه نام و عکسهایش در این سایت ها در صفحه اول نیویورک تایمز چاپ شد، هر دو پروفایل خود را حذف کرد.

این دو سایت یکی از منابع اطلاعاتی بسیار سودمند برای روزنامه نگاران و رسانه ها بدل شده اند و از طریق شبکه تعاملی می توان رد بسیاری از افراد مورد نظر را به دست آورد.

براثر افشای ارتباط جنسی فرماندار نیویورک با دختران تلفنی و صرف هزینه های گزاف در این زمینه، وی ناچار شد از شغل خود استعفاء دهد.

اینترنت و روزنامه نگاری آینده

در یک تحقیق تازه دوسوم مخاطبان از کیفیت روزنامه نگاری در آمریکا ناراضی بوده اند.

براساس نظرسنجی موسسه وی میدیا/ زوگبی 67 درصد از آمریکایی ها معتقدند که کیفیت روزنامه نگاری در سالهای اخیر پایین آمده است، نیمی از این مخاطبان از اینترنت به عنوان منبع اصلی کسب خبر استفاده می کنند.

براساس این نظرسنجی افراد زیر سی سال استفاده از اینترنت برای کسب خبر را به خواندن اخبار در روزنامه ها یا مشاهده آن در تلویزیون ترجیح می دهند. میزان کسانی که اینترنت را به عنوان منبع اصلی خبر خود ذکر کرده اند نسبت به سال قبل هشت درصد افزایش یافته است. در حالی که تنها 29 درصد از تلویزیون به عنوان منبع اصلی دریافت اخبار یاد کرده اند. یازده درصد رادیو و ده درصد نیز روزنامه ها را منبع اصلی اخبار خود اعلام کرده اند.

38 درصد افراد نیز از وبلاگ ها به عنوان یکی از منابع مهم خبری یاد کرده اند.

این تحقیق ماه گذشته با درصدخطای کم بر روی نزدیک به دوهزار نفر آمریکایی درسراسر کشور انجام شده است و می تواند نمونه ای از جامعه آمریکایی محسوب شود که در مجمع وی مدیا که توسط دانشکده ارتباطات میامی برگزار می شود ارائه شده است.

77 درصد از آمریکایی ها روزنامه نگاری شهروندی و 59 درصد وبلاگ نویسی را از ارکان آتی روزنامه نگاری به شمار می آورند و سه چهارم آنها معتقدند که اینترنت تاثیر مثبتی در ارتقای کیفیت روزنامه نگاری برجای گذاشته است.

ایران در رده نهم خبرسازهای سال گذشته

براساس آمار گوگل، نام ایران یکی از ده نام مورد جستجوی میلیونها کاربراینترنت در سال 2007 بوده است، ایران پس از نامهای: سریال آمریکن آیدل، یوتیوب، بریتنی اسپرز، مسابقات جهانی کریکت، کریس بنویت (قهرمان کشتی کچ)، آی فون، آنا نیکول اسمیت (ستاره پلی بوی و بازیگر) و پاریس هیلتون در جایگاه نهم قرار دارد وپس از آن ونسا هادنس (بازیگر و خواننده) قرار دارد.

این نامها براساس خبرسازی آنها مورد توجه کاربران اینترنت قرار گرفته اند. در بخش سرگرمی فیلم های تبدیل کنندگان، سیصد و فیلم سیمپسون ها بیشترین موارد جستجو را به خود اختصاص داده اند.

گوگل در بخش دیگری تحت عنوان بیشترین سوالهای مورد جستجو ، آمار این موارد را نیز ردیف کرده است که از جمله: خدا کیست؟ عشق چیست؟ و چطور باید بوسید؟ درصدر این گونه جستجوها هستند.

مانع تازه در برابر فیلم ضد اسلامی

پس از ناکامی خیرت ویلدرس، سیاستمدار راست گرای هلندی از نمایش عمومی فیلمش، وی وعده داد تا این فیلم را بر روی اینترنت و سایت اختصاصی آن به نام فتنه به نمایش درخواهد آورد.

اما پیش از این کار شرکت آمریکایی میزبان سایت، این سایت را مسدود کرد و در بر روی این سایت اعلانی قرار داد که حاکی از بررسی محتوای این سایت در زمینه تخطی از قوانین این شرکت است.

ماه گذشته مقامات پاکستان پس از پخش شایعه ای مبنی بر قرار گرفتن فیلم فتنه بر روی یوتیوب دست به خرابکاری ناخواسته در سرور این سایت زدند که برای یک روز آن را دچار اختلال کرد.

خیرت ویلدرس در فیلم خود اسلام را دشمن آزادی دانسته است و قرآن را با کتاب نبرد من آدولف هیتلر مشابه خوانده است.

ویلدرس روز شنبه در مقاله ای در روزنامه فولکس کرانت تصریح کرد که فیلم او نه در باره مسلمانان بلکه در باره اسلام و ایدئولوژی است. وی نوشت: فتنه آخرین هشدار برای غرب است، نبرد برای آزادی تازه آغاز شده است. این سیاستمدار هلندی از زمان ترور تئو ون گوگ فیلمساز هلندی دیگری که با فیلم تسلیم به نقد اسلام پرداخته بود تحت محافظت پلیس قرار دارد.

بهترین ویدئوهای یو‌تیوب در سال 2007

براساس رای گیری کاربران یوتیوب، بهترین ویدئوهای سال گذشته یوتیوب مشخص شدند: کودک خندان در رده بندی قابل تقدیر، در رده گزارشگری مرگ دختر تنهای پانزده ساله و در گروه سیاست، به نبرد تمدن ها خاتمه دهید برگزیده شدند.

تقریبا اغلب این ویدئوها برای کاربران یوتیوب و یا سایت های تعاملی شناخته شده بود ولی در رشته شاهد ظاهرا ویدئوی نجات دادن یک بوفالوی کوچک توسط گله بوفالوها از چنگال شیرهای گرسنه بی رقیب بوده است، نکته قابل توجه آنکه به دلیل آنکه هنوز تعداد کاربران ایرانی یوتیوب چندان زیاد نیست، با وجود تعداد بسیاری ویدئو که در این گروه از کاربران ایرانی وجود داشت، هیچ یک نامزد نشدند.

در بخش سیاست ویدئوکلیپ های طرفداران هر دو نامزد دمکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز نامزد شده بودند.

کاربران یوتیوب به شش نامزدهای درگروه های: گزارشگری، شاهد، سیاست، ورزش، کمدی، موسیقی، فیلم کوتاه، دستورالعمل، الهام، خلاقیت، سریال و قابل تقدیر رای دادند.

اوباما گرل یا آمبر لی اتینگر که ویدئو کلیپ ش بیش از هفت میلیون بار دیده شده با وجود آنکه در میان نامزدهای گروه سیاست بود ولی این جایزه به کلیپ به نبرد تمدن ها خاتمه دهید تعلق گرفت.

یوتیوب که در حال حاضر روزانه میلیونها بازدید کننده دارد درحال امضای قرارداد با برخی شرکتهای تلویزیونی برای پخش ویدئوهایش از شبکه های تلویزیونی است، در همین حال شبکه های تلویزیونی تازه ای نیز در حال تاسیس است که براساس ویدئوهای کاربران شکل خواهند گرفت.

مطالب مرتبط:
زنان مدیر رسانه و شکار تروریست در اینترنت

تنور انتخابات و فیلم بحث‌برانگیز نیروی‌انتظامی

شرط‌‌‍‌ بندی اسکار و نبردهای وبلاگی

سکس، آزادی بیان و ویدئوهای اینترنتی

اسکار و دیگر هیچ