فشن - شو با شعار «مردان و دوربین نه»

برگردان: م. صبا

حرکات و سکنات شکیل و خوش‌ترکیب زنان با اندام لاغر و نحیف، در شوهای مُد لباس و حرکاتی که مثل بالا و پائین رفتن سوار‌کار بر پشت اسب است، اشتیاق بسیاری از دختران و زنان جوان را در سرتا‌سر جهان بر می‌انگیزد تا روزی آنها هم روی صحنه این شوها به هنر‌نمایی بپردازند. دختران عربستان سعودی هم از این قاعده استثناء نیستند.

بسیاری از دختران سعودی با آرزوی مدل شدن روزگار می‌گذرانند، گرچه این آرزوها با عرف و سنت‌های جامعه آنها سازگاری ندارد. این شور و رغبت فراوان به مدل شدن البته بعضی از آنها را واداشته است که این کار را، گرچه تنها در تجمعات زنانه، تجربه کنند. بنابر‌این امروز در مجامع زنانه عربستان، دیدن دخترانی که شغلشان مانکن بودن در شوهای مُد لباس است، امر عجیبی نیست، چیزی که تا همین اواخر نه کسی چیزی در مورد آن شنیده بود و نه حتی اجازه آن وجود داشت.

ایجاد شوهای ارائه مدهای زنانه در عربستان چندان به سرعت پیش می‌رود که دیگر نمی‌توان آنرا یک سرگرمی و راهی برای تفریح دختران جوان و مشهور شدن آنها در میان دوستانشان دانست، بخصوص آنکه این شوها دارای جوی صرفاً زنانه هستند. این نکته‌ای است که تعدای از طراحان مُد در عربستان به روزنامه الشرق‌الاوسط گفته‌اند.

علا ابراهیم، دانشجوی ادبیات انگلیسی و یکی از مانکن‌های سعودی می‌گوید که از بچگی همیشه خود را در رویاهایش در حال حرکت و گام برداشتن متوازن و زیبا در حالی که لباس‌های جدید در چپ و راست بدنش به حرکت در آمده‌اند، می‌دیده است. الان آن رویا به واقعیت پیوسته، اما سالن شو با آنچه علا شنیده و خوانده متفاوت است. او می‌گوید: "این کار برای من تا به حال فقط یک سرگرمی بود، اما الان قصد دارم اگر پدرم اجازه بدهد‌، بطور حرفه‌ای به این کار بپردازم."

میساء احمد، ۲۰ ساله که ۳ سال زودتر از علا، مانکن شده می‌گوید سالن نمایش های مد در عربستان فقط برای جلب توجه و شهرت بوجود آمده‌اند. استیل بدنی و قد ۱۷۷ سانتیمتری میساء حس خوبی به او می‌دهد و او را به ادامه این کار تشویق می‌کند، اگرچه از اینکه از او عکس گرفته شود می‌ترسد و با این کار موافقت نمی‌کند. او می‌گوید: "خانواده من با مانکن شدن من مخالفند و اگر عکس من در مجلات و روزنامه ها چاپ شود خانواده‌ام من را می‌کشند."

مشکلی که میساء و سایر دوستان او دارند این است که مانکن‌های حرفه ای از آموزش آنها خودداری می‌کنند و آنها مجبورند فقط به استعداد و توان ذاتی خود تکیه کنند. میساء می‌گوید: "تکیه من بر برنامه‌های فشن - شوی لبنانی و بقیه برنامه‌های خارجی است و ما خودمان سعی می‌کنیم برای یادگیری شیوه راه رفتن بر روی سن به همدیگر کمک کنیم و افراد حرفه‌ای هم گاهی بخل نمی‌کنند و کمی ما را راهنمایی می‌کنند."
آنچه که در واقع به دختران سعودی کمک می‌کند که بتوانند در این شوها شرکت کنند، رعایت کردن سنت‌ها و مواریث اجتماعی جامعه عربستان با شعار "‌مردان، نه" است.

این شوها به طور معمول در مکانی محدود و کوچک که فقط زنان اجازه ورود به آن را دارند و در ضمن عکس برداری هم در آنجا ممنوع است؛ برگزار می‌شود. به همین دلیل است که خبرنگاران رسانه‌ها انگیزه‌ای برای رفتن به آنجا ندارند و بنابر این طراحان مد مجبور شده‌اند برای کسب درآمد بیشتر شوهایی در دبی‌، بیروت و ایتالیا برگزار کنند.
حنان مدنی، یکی از طراحان مد در این رابطه می‌گوید: "‌کشورهای خارجی هزینه شوهایی را که ما در آنجا برگزار می‌کنیم به ما می‌پردازند و در عین حال ما هم اجازه دخل و تصرف در کارها را داریم. من در آنجا می‌توانم مانکن‌هایم را پیش روی همه مردم به نمایش بگذارم و رسانه‌ها هم طبق توافق می‌توانند بیایند و عکس و فیلم بگیرند."

حنان در مورد مانکن‌های عربستانی می‌گوید: "‌بعضی از این دختر ها واقع یک موهبت هستند و هیچ نقصی ندارند و تنها به کمی آموزش حرفه‌ای نیازمندند."

با این حال حنان، دختران عربستانی را تشویق نمی‌کند که وارد این حرفه بشوند و می‌گوید: "‌این کار در معنای جهانی آن، با فرهنگ و سنت‌های ما در تعارض است چون برای یک شو، این مهم است که آنچه طراح می‌خواهد نشان داده شود و این درست همان چیزی است که دختران سعودی نمی‌توانند آنرا بپذیرند."

ایمان بکر یونس که قبلا در این حرفه کار می‌کرده است می‌گوید عدم وجود شوهای حرفه‌ای باعث شده است که طراحان سعودی کارهای خود را در خارج و در حضور همه و خصوصاً دوربین رسانه‌ها به نمایش بگذارند. از سوی دیگر طراحان لبنانی و مصری هم نمی‌پذیرند که در عربستان نمایشگاه برگزار کنند چون مانکن حرفه‌ای در عربستان وجود ندارد و بردن مانکن های خارجی هم به آنجا مشکل است.

برگرفته از: روزنامه الشرق الاوسط، دوشنبه، ۲۱ ژانویه ۲۰۰۸، شماره ۱۰۶۴۶