از هر سه کودک، دو نفر قربانی اینترنت

شهرزاد پورعبدالله

نتایج یک تحقیق در بلژیک نشان می‌دهد از هر سه کودک، دو نفر در اینترنت تجربه‌ی منفی داشته‌اند. این تحقیق از سوی یک سازمان غیر انتفاعی، به نام action innocence، انجام شده است. این سازمان برای جلوگیری از خطراتی که استفاده از اینترنت می‌تواند برای کودکان داشته باشد تلاش می‌کند.

در این تحقیق بیش از شش‌هزار کودک ۱۰ تا ۱۳ ساله مورد پرسش قرار گرفته و از آنان خواسته شده بود بدترین و بهترین خاطره‌شان را از اینترنت تعریف کنند.

این نظرسنجی نشان می‌دهد ۳۸ درصد از کودکان به طور ناخواسته شاهد تصاویر جنسی و خشونت‌بار بوده‌اند؛ نکته‌ای که می‌تواند موجب نگرانی بسیاری از والدین و مربیان تربیتی را فراهم کند.

بر همین اساس، از هر پنج کودک یکی گفنه است که از طریق اینترنت به او پیشنهاد جنسی شده، هدف خشونت قرار گرفته یا تهدید شده است. نسبتِ دخترانی که تجاربی مشابه داشته‌اند بیش از پسران بوده و از هر سه دختر نوجوان یکی از تجربه‌ی منفی در اینترنت سخن می‌گوید.

به گفته‌ی مرجان ژرار، مسئول بخش پیشگیری این مؤسسه، سایت‌های پورنوگرافی بیش از پیش تلاش می‌کنند وارد زندگی جوانان شده و از آنها سوء استفاده کنند. او می‌افزاید: «ولی در عین حال این بچه‌ها هستند که اطلاعات شخصی‌شان را به سهولت در اختیار دیگران می‌گذارند؛ و همین هم به آسیب پذیری‌شان در مقابل افراد سودجو می‌افزاید».

آن‌چه حتمی‌ست این است که تجربه‌ی منفی می‌تواند زندگی یک نوجوان را به‌طور جدی و برای مدت زیادی تحت تأثیر قرار دهد.

شواهدی که از طریق این تحقیق به دست آمده، چنین نظریه‌ای را تایید می‌کنند: پسری دوازده ساله گفته است: «من ویدیوی بسیار خشنی روی اینترنت دیدم و تا سه روز نتوانستم بخوابم». دختر دوازده ساله‌ای نیز تجربه‌ی منفی‌اش را این‌گونه تعریف می‌کند: «به من گفت که فاحشه‌ای بیش نیستم و از من خواست که کارهای ایکس (اعمال جنسی) انجام دهم. تا آخر عمر شوکه شدم».

نظارت والدین

هدف اصلی سازمان غیر انتفاعی action innocence پیشگیری است؛ هرچند این سازمان تاکنون موفق به تماس با ۲۳ هزار دانش آموز شده ولی قصدش جلب توجه والدین، بخصوص در اوقاتی‌ست که فرزندان‌شان از اینترنت استفاده می‌کنند. به همین دلیل، در حال حاضر یک کارزار تبلیغاتی جهت آگاهی دادن به پدر و مادرها برپا شده است. این سازمان همچنین قصد دارد به این وسیله کمک‌های مالی لازم برای ادامه‌ی فعالیت‌ها و اجرای برنامه‌های جدیدش را در این زمینه فراهم کند.

تحقیق دیگری که پیش از این، در سال ۲۰۰۵، توسط این سازمان و با همکاری دانشگاه گان در مورد استفاده و میزان دسترسی به اینترنت صورت گرفته بود نشان می‌داد که در بلژیک از هر ۱۰ کودک ۹ نفر در خانه به اینترنت دسترسی دارند. آمارهای به دست آمده حاکی بود که در محل زندگی ۴۷ درصد از آنان دسترسی به اینترنت در جایی مانند سالن پذیرایی یا نظیر آن امکان‌پذیر بوده است. حدود ۳۹ درصد نیز گفته‌اند در اتاقی مختص کامپیوتر از اینترنت استفاده می‌کردند. تعداد کودکانی که در اتاق خودشان این امکان را داشته‌اند حدود ۱۹ درصد بوده است.

بر همین اساس، در صورت مواجه شدن با تصاویر نامطلوب بر صفحه‌ی کامپیوتر، از هر سه کودک یکی قادر به صحبت کردن در مورد آن‌چه که مشاهده کرده نبوده است. تصور می‌شود دلایلی چون شرم، ترس از تنبیه یا حتا محرومیت از اینترنت مانع در میان گذاشتن تجارب نامطلوب اینترنتی با والدین باشد.

از سوی دیگر، ۵۰ درصد کودکان گفته‌اند والدین هیچ نظارتی بر نحوه‌ی استفاده آنها از اینترنت اعمال نکرده‌اند.

این تحقیق همچنین نشان می‌دهد کودکانی که همراه والدین‌شان و با کمک و راهنمایی آنان از اینترنت استفاده می‌کنند بسیار محتاط‌تر از دیگران هستند و برای مثال اغلب با اشخاصی که می‌شناسند چت می‌کنند. این گروه برای افراد ناشناس، کمتر از هم سن و سالان خود عکس یا مشخصات فردی‌شان را ارسال می‌کنند.

این کودکان می‌گویند زمانی که حین استفاده از اینتر نت با تجربه‌ی بدی روبه‌رو شده‌اند، به عنوان مثال وقتی که احساس کرده‌اند مورد تهدید شخصی قرار گرفته‌اند یا احساس امنیت نمی‌کرده‌اند، راحت‌تر توانسته‌اند با والدین‌شان در مورد آن گفت‌وگو کنند.

سازمان action innocence در سال ۱۹۹۹ در فرانسه تأسیس شده و هدفش حفظ کودکان در مقابل جنبه‌های منفی اینترنت است. این سازمان بر این باور است که بسیاری از والدین شناخت کافی از اینترنت ندارند و به همین دلیل در راستای رسیدن به هدفش، آگاهی آنان را نیز مد نظر قرار می‌دهد. سال ۲۰۰۳ شعبه‌ای از این سازمان در بلژیک آغاز به کار کرد. جز پاریس و بروکسل، شعبه‌های دیگر این سازمان در شهرهای ژنو و موناکو نیز مستقر هستند. اعضای این سازمان را چند روانشناس، خبرنگار، متخصص ارتباطات، سکسولوگ و تعدادی داوطلب تشکیل می‌دهند.

سایت اینترنتی سازمان action innocence