«بنیان نوروز ایرانی باقی مانده است»

آزاده اسدی

چرا نوروز همچنان برای ایرانی‌ها با آخرین روز از زمستان شروع می‌شود و طول مدت جشن و بزرگداشتش همان سیزده روزی‌ست که سال‌های سال بوده است.

دکتر جلال ستاری، اسطوره‌پژوه، در مورد دلیل این موضوع به رادیو زمانه می‌گوید: «نوروز یک جشن کیهانی‌ست و بهره‌مندی ازطبیعت، جشنی می‌شود که گستره‌ی آن به گستردگی کیهان است. نظیر چنین جشنی در اقوام دیگر هم هست. چرا که در بسیاری از اساطیر، نوشدن طبیعت جشن گرفته می‌شود».

عکس از وبلاگ پیام یزدیان

به گفته‌ی دکتر ستاری، ده‌ها قوم در دنیا وجود دارند که نوشدن کیهان را در روزی که با آغاز سال جدید مصادف است، جشن می‌گیرند تا از برکت و خجستگی آن روز بهره‌مند شوند؛ به همین دلیل، این جشن پایدار و ماندگار می‌ماند و همچنان جزو جشن‌های کیهانی باقی مانده است.

جلال ستاری به ارقام سیزده، هفت و سه اشاره می‌کند که اعداد قدسی هستند و پایان یک دوره و آغاز دور دیگری هستند و ارزش قدسی و رازآمیز بودن آنها در حدی‌ست که آن را نشانه‌ی یک زمان خاص می‌دانند. برای همین، نوروز ایرانی هم سیزده روزه است و آخرین روزش را به‌عنوان جشن پایان بخشیدن به یک دور، جشن می‌گیرند.

با دکتر ستاری، پژوهشگر ایرانی که سال‌ها در زمینه‌ی اساطیر و تاریخ تحقیق کرده، پیش از فرا رسیدن نوروز صحبت کردیم. او هنوز به دلیل پرستاری از بیماری، فرصت نکرده بود سفره‌ی هفت سین را بچیند، و به قول خودش، با همین گفت‌وگو بود که به یاد آورد باید زودتر امکانات هفت سین را فراهم کند.

او می‌گوید: «امسال نوروز رنگ دیگری دارد؛ چون با عزاداری همراه نیست و گویا مردم دلشادتر سراغش می‌روند».

دکتر ستاری معتقد است صورت و شکل نوروز هم، مثل همه‌ی آیین‌های ماندگار، باقی مانده و طبیعی‌ست که ظاهرش را از دست داده باشد. محال است نوروز عین قرن‌ها پیش باقی مانده باشد. صورتی که امروز از نوروز مانده، با اوضاع و احوال زمانه و تاریخ وفق پیدا کرده است.

این اسطوره پژوه ایرانی، آرزو دارد در سال جدید بتواند کارهای مربوط به کتاب‌هایش را به نتیجه برساند و از پس ایده‌ها و تحقیقاتش برآید و آنها را به سرانجام برساند.

گفت و گوی رادیو زمانه با دکتر جلال ستاری را در مورد نوروز از «اینجا» بشنوید.