تحريم، چند ساعته به بازارهاي تهران رسيد

آرمین تدبیری

فقط چند ساعت پس از انتشار خبر تصويب قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران كه در آن موضوع تحريم مورد توجه قرار دارد، بازارهاي طلا، سكه و ارز و بورس نسبت به اين خبر واكنش نشان دادند.

اگرچه مديران بورس تمام تحليل‌هاي خود را بر اين پايه استوار كرده‌اند كه افت 13 واحدي شاخص كل بورس در روز يكشنبه دلايلي به غير از خبر تصويب قطعنامه داشته است، اما در عين حال توصيه‌هاي آنها به سهامداران بورس بيانگر اين بود كه به رغم آن تحليل‌ها اوضاع در بورس آنطور كه مديران بورس مي‌گويند آرام نيست.

هادي بيدختي ، مشاور سازمان بورس در گفت‌وگو با خبرگزاري دولتي ايران به سهامداران توصيه كرده آست: "سهامداران رويدادهاي واقعي را ملاك تصميم‌گيري قرار دهند." او تاكيد دارد:" تاثير قطعنامه شوراي امنيت بر بازار با توجه به محتواي آن بيشتر رواني و كوتاه مدت است و هيچگونه تاثير اقتصادي بر صنايع و شركتهاي پذيرفته شده، ندارد."

بيدختي خاطرنشان می کند: "بررسي رويدادهاي مشابه درگذشته نشان مي‌دهد كه بايد از تصميم شتابزده اجتناب كرد و منطقي تر اين است كه سهامداران از تحليل - هاي بنيادي در سرمايه‌گذاري و اصلاح پرتفوي خود استفاده كنند."

بيدختي در عين حال يادآور شد: "وجود حجم مبنا و دامنه نوسان نيز باعث مي‌شود تاثير رواني موضوعات سياسي و پيراموني بر بازار كاهش يابد."

اين توصيه و توصيه‌هايي از اين دست در حالي از سوي مديران بورس اعلام شد كه رييس سازمان بورس حال و روز بورس را طبيعي توصيف كرده‌بود.

البته بايد توجه داشت كه اثبات اثرگذاري قطعنامه بر شاخص‌هاي بورس ايران چندان هم قابل ردگيري و اثبات نيست ، همانطور كه بيدختي – مشاور بورس – در توصيه‌هاي خود به سهامداران به آن اشاره كرد ، بورس ايران در برابر عوامل موثر در نوسان با محدوديت هاي بسياري مواجه است كه اجازه نوسان واقعي و طبيعي را از شاخص ها سلب كرده است، ضمن آنكه سابقه نشان داده كه تمام نيروهاي موثر در بورس به شكل اجباري و دستوري در بازار فعاليت خواهند كرد تا شاخص روند نزولي نگيرد ، مداخله در بازار و حتي دستكاري قيمت‌ها در بازار سهام ايران آنقدر گسترده اتفاق مي‌افتد كه مي تواند روند تحولات را تغيير دهد.

شايد بررسي جزييات بازار در روزهاي آتي و تفكيك دادوستدهاي بازار بر اساس حقيقي يا حقوقي بودن خريداران نشان دهد كه خريداران و سهامداران حقيقي ترجيح داده‌اند تا تماشاگر بازار باشند يا در صدد فروش برگه‌هاي سهام خود و سرمايه‌گذاري در بازاري كم‌ريسك‌تر هستند.

اما حكايت بازار طلا و سكه كه كنترل دولت در آنها كم‌تر است نشان مي‌دهد كه اين بازارها خيلي سريع نسبت به تحولات سياسي و بين‌المللي واكنش نشان داده‌اند ، بازار طلا و سكه تهران كه در ماه‌هاي اخير با كم اقبالي سرمايه‌گذاران روبرو شده‌بود ، روز يك‌شنبه هم‌زمان با انتشار اخبار مربوط به تصويب قطعنامه شوراي امنيت جان تازه‌اي گرفت.

جنب و جوش در اين بازار نشان داد كه سرمايه‌گذاران اين بازار ترجيح داده‌اند تا دوباره به اين بازار بازگردند. چراكه به طور سنتي سرمايه‌گذاري روي طلا، يك سرمايه‌گذاري كم‌ريسك به شمار مي‌آيد كه البته رونق در اين بازار نيز به معناي افزايش نگراني از آينده محسوب مي‌شود.

روز يك‌شنبه با وجود تعطيلي بازارهاي جهاني ، قيمت‌ها در بازار داخلي طلا با افزايش نسبي همراه بود كه از نقش آفريني عامل رواني و نگراني ناشي از چالش هسته‌اي ايران نشان داشت.

افزايش 2500 توماني هر سكه طلاي تمام بهار آزادي و رسيدن قيمت اين سكه به 165 هزار تومان گواه بازگشت رونق به بازاري است كه در تمام ماه‌هاي اخير بي‌توجه نسبت به تحولات بازارهاي جهاني چشم‌انتظار خريداراني بود كه سرمايه‌هاي خود را در بازار ديگري به كاربسته بودند.

نايب رئيس اتحاديه طلا نيز در گفت‌وگو با فارس ضمن تاييد خبر افزايش قيمت طلا و سكه در روز يكشنبه گفت:"در آستانه آغاز سال جديد ميلادي و تاحدودي تحت تاثير تصويب قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران، طي روز جاري قيمت سكه طلا بين 1500 تا دو هزار تومان افزايش يافته است."

محمد كشتي آراي با اشاره به افزايش قيمت جهاني طلا؛ اظهار داشت:" ناگفته نماند همه ساله در چنين مقطع زماني افزايش قيمت طلا را شاهد هستيم و علت اين امر پايان يافتن سال مالي شركتها خارجي است كه اين شركتها اقدام به بستن صورتهاي مالي خود مي‌كنند و بورس جهاني نيز به علت جشن كريسمس چند روزي تعطيل مي‌شود".

وي در عين حال تاييد كرده است كه" البته تصويب قطعنامه تحريم شوراي امنيت نيز در اين امر بي تاثير نبوده است."

اين تحولات يك روز پس از تصويب قطع‌نامه شوراي امنيت عليه ايران درحالي اتفاق افتاده‌است كه بازارهاي جهاني در تعطيلات آخرهفته به سر مي بردند ، بازگشايي آن بازارها كه به طور قطع تحت تاثير اين تصميم نوسان خواهند داشت، بر بازارهاي ايراني هم تاثير خواهند گذاشت.

در اين ميان واكنش هاي مقام هاي ايراني نيز بر تشديد جو رواني ناشي از تصويب قطعنامه در بازارهاي مختلف جهاني و داخلي موثر خواهد بود، تاكنون تصويب دوفوريت طرحي كه دولت ايران را ملزم مي‌كند تا همكاري خود با آژانس بين‌المللي انرژي قطع كند و انتشار خبر راه‌اندازي 3 هزار سانتريفوژ در سايت نطنز به عنوان واكنش هاي ايران نسبت به رفتار شوراي امنيت به خبر نخست سايت‌هاي خبري و رسانه‌ها تبديل شده كه مي تواند اوضاع را پيچيده‌تر كند.

در چنين شرايطي بيش از هر حوزه‌اي مردم نگران اوضاع اقتصادي خود هستند، هرچند كه بعضي از مسوولان تاثيرگذار در ديپلماسي ايران بر اين باورند كه تحرم تاثير بر زندگي خرد مردم نخواهد داشت.