درگذشت نويسنده بزرگ اسراييل

ييزار اسميلانسكي ((Yizhar Smilansky روز دوشنبه، يکم شهريورماه، درگذشت. او يكي از بزرگ‌ترين نويسندگان اسراييل به شمار مي‌آيد.

ييزار اسميلانسكي سال 1916 در خانواده‌اي روشنفكر در روسيه به دنيا آمد. پدرش عضو مجمع نويسندگان پيشگام صهيونيست بود و عموي پدرش نيز در توسعه و آزادي مطبوعات در اسراييل نقس بسزايي را ايفا كرد. ييزار اسميلانسكي همچنين به مدت 17 سال نماينده مجلس بود و سال‌ها نيز در دانشگاه اورشليم، ادبيات عبري تدريس مي‌كرد.

رمان‌هاي او مانند «كاروان شب»، «هيلبت هيزا» و «زنداني» كه در سال‌هاي 1948 تا 1950 منتشر شد، درباره اولين جنگ اعراب و اسراييل است. او در آن زمان به افشاگری درباره جنگي پرداخت كه تا كنون ادامه دارد. اولين داستان‌هاي ييزار اسميلانسكي تحت تأثير اوري نيسان گنسي (Ouri Nissan Gnessin ) نوشته شده‌اند. همچنين اين نويسنده در طول حيات ادبي خود متأثر از يوسف حيم برنر(Yossef Haim Gnessin ) بوده است. شاخصه بارز آثار ييزار اسميلانسكي، تک‌گويی دروني شخصيت‌هايش است و سبك نوشتاري‌اش استفاده استادانه از زبان محاوره عبري است كه به او چندان اجازه نمی‌دهد در داستان‌هايش زبان فاخری به کار برد.

داستان‌هاي اسميلانسكي به خوبي فضاي اسراييل را نشان مي‌دهد. به عنوان نمونه در رمان «هيربت هيزا»، اين نويسنده داستان حمله سربازان اسراييلي به روستايي فلسطيني را روايت مي‌كند، كه به زور تمامي‌ ساكنان عرب‌اش سوار كاميوني مي‌شوند و به لبنان فرستاده مي‌شوند. اتفاقات اين داستان به تمامي واقعيت دارد، زيرا اسميلانسكي خود يكي از اين سربازان بوده است. تمام مأموريت‌هاي سربازان در اين داستان در سوزاندن، دست‌گير كردن، سوار كردن و تبعيد كردن خلاصه مي‌شود. شاهكار او «روزهاي زيگلاگ» كه در 1958 منتشر شد. اين کتاب که نام «بررسي خيالي صهيونيست» بر آن نهاده‌اند، بسيار كاوشگرانه و محققانه است. اين رمان، داستان سربازاني را در سال 1948در نگو(Neguen) روايت مي‌كند كه به مدت يك هفته تنها مانده‌اند. اسميلانسكي در اين رمان، ايدئولوژي و اعتقادات اخلاقي هر يك از اين سربازان را بيان مي‌كند. اين رمان كه يكي از بهترين رمان‌هاي ادبيات عبري به شمار مي‌آيد، تأثير بسياري بر ادبيات اين زبان گذارده است. در زماني كه اسميلانسكي فقط 43 سال داشت، رمان «روزهاي زيگلاگ» برنده جايزه ادبي اسراييل شد، كه از آن به عنوان معتبرترين جايزه اين كشور نام برده مي‌شود.

«شيمون پرز» از نزديكان اسميلانسكي و يكي از علاقه‌مندان به آثارش است. او درباره اين نويسنده اسراييلي گفت: «دوست من، ييزار، راه درازي را با من طي كرده است. در طول ساليان بسيار، او توانست جامعه روشنفكري اسراييل را متحول كند. از نظر نگاه و احساس عميقي كه او در ادبيات دارد هيچ‌كس با او برابري نمي‌كند. بيزا از زبان عبري همزمان جشن و جنگ مي‌سازد و عمق اتفاقات را مي‌بيند و به كنه‌شان مي‌رود. زبان و ادبيات عبري با تلاش‌هاي ييزار اسميلانسكي، قابل قياس با گذشته نيست. او فقط يك اديب نبود، بلكه در ادبيات صاحب سبك بود. اسميلانسكي خود را هميشه درگير مسايل و مشغله‌هاي مردم مي‌كرد. او ملت‌اش، سه فرزندش، ارتش‌اش و صلح را دوست داشت. اين نويسنده به ادبيات عبري، طعمي‌ بخشيده كه هيچ‌گاه از بين نمي‌رود.»

سامان ايرانی