Jul 2009

مرگ سروها در باغ فین کاشان

باغ فین کاشان که ترکیبی است از باغ‌سازی و معماری ایرانی، علاوه بر ارزش‌های تاریخی و فرهنگی خود به سبب سروهای کهنسالش نیز مشهور است. اما چند وقتی است که سروهای چهارصد ساله این باغ دچار مرگ تدریجی شده و درحال از میان رفتن هستند. محمد درویش، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور به زمانه می‌گوید روش‌های نادرست نگهداری و مشاوره‌های غلط، عامل مرگ سروها هستند. او عدم تعامل میان سازمان میراث فرهنگی و کارشناسان حوزه منابع طبیعی را باعث به کار بستن روش‌های نادرست توسط مسئولان حفاظت باغ قلمداد می‌کند.

ثبت جهانی هم آثار را نجات نمی‌دهد

در حالی که کمتر از یک ماه از ثبت آبشارها و ساختارهای آبی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو می‌گذرد، بخش‌هایی از آن در جریان مرمت فرو ریخته و تخریب شده است. پیش از این نیز برخی دیگر از آثار تاریخی ایران اندکی پس از ثبت در فهرست سازمان یونسکو دچار مشکلات مدیریتی و حفاظتی شده بودند. اتفاقات اخیر نشان می‌دهد آن‌چه بیش از ثبت در فهرست‌های جهانی و بالا بردن آمارها اهمیت دارد، تدوین برنامه‌هایی علمی و کارشناسی برای حفاظت و مدیریت چنین محوطه‌هایی است.

گلستان، سهم کدام استان

پارک ملی گلستان اکنون در چنبر رقابت‌های مدیریتی میان دو استان همجوار گرفتار شده و خطر تفکیک بر سر آن سایه افکنده است. در حالی که مسئولان استان خراسان شمالی خواستار واگذاری مدیریت بخش‌های وسیعی از پارک به این استان هستند، مسئولان استان گلستان این درخواست را غیر کارشناسی ارزیابی کرده و آن را عامل نابودی این پارک ارزشمند عنوان می‌کنند. پارک ملی گلستان نخستین پارک ملی ایران است و در فهرست ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره از سوی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است. کارشناسان تفکیک مدیریت پارک را باعث تضعیف حفاظت از آن قلمداد می‌کنند.

مرمت پرسش‌برانگیز پل خواجو

تخریب چند ردیف از سکوها و پله‌های پل خواجو دراصفهان به منظور جایگزین کردن سنگ‌های جدید با سنگ‌های تاریخی، سؤال‌های بسیاری را در مورد شیوه‌های مرمتی به کار گرفته شده در یکی از مشهورترین پل‌های دوره صفوی برانگیخته است. در روش‌های امروزی مرمت، تا حد امکان سعی می‌شود علاوه بر شکل و طرح اثر، اصالت ماده و مصالح تاریخی آن نیز حفظ شود. بخش زیادی از ارزش و اهمیت این پل به مهندسی آب آن وابسته است. پل در روزگار صفوی با بستن سد روی زاینده‌رود دریاچه‌ای را میان باغ‌های سلطنتی به وجود می‌آورده است.

گردشگری ایران در سراشیبی

ایران با داشتن جاذبه‌های فراوان تاریخی و طبیعی جایگاه مناسبی در عرصه گردشگری ندارد. رویدادهای اخیر سیاسی و اجتماعی و تنش‌های دیپلماتیک نیز بر وضعیت گردشگری ایران تاثیری به شدت منفی گذاشته به طوری که بسیاری از تورهای خارجی سفرهای خود را تا چند ماه آینده به ایران لغو کرده‌اند. این وضعیت سبب شده تا بخش خصوصی و به ويژه هتل‌ها و جامعه تورگردانان ایران نسبت به وضعیت بسیار بحرانی این صنعت هشدار دهند. بنابر پیش‌بینی‌های شورای جهانی سفر و گردشگری رشد گردشگری ایران ظرف ده سال آینده نیز چندان مطلوب نخواهد بود.

کفن مسیح یا چهره لئوناردو

شاید بیشتر شبیه داستان‌های اورهان پاموک و امبرتو اکو به نظر بیاید اما این بار قهرمان اصلی ماجرا لئوناردو داوینچی است. محققی ایتالیایی اخیرا اعلام کرده چهره‌ روی "کفن مسیح" که سالیان طولانی به عنوان چهره واقعی او مورد تکریم واتیکان و مومنان بود، در حقیقت یک کار هنری اثر لئوناردو است که با داغ‌کاری رو پارچه نقش بسته و جالب تر از همه آن که باز هم لئوناردو چهره خود را الگوی تصویرسازی‌اش قرار داده است. این کفن در کلیسای جامع شهر تورین در ایتالیا نگهداری می‌شود و واتیکان سالها پیش تعلق آن را به مسیح تایید کرده بود.