نقد فيلم

فانتزی مرگ‌بار قوم یهود

تازه‌ترین فیلم تارانتینو، حرام‌زاده‌های بی‌شرف، بیش از همه فیلم‌های دیگرش نشان‌دهنده عشق تارانتینو و دل‌بستگی عمیق او به سینماست. همه چیز در این فیلم به نوعی اشاره به سینما دارد و ذهن مخاطب را به فیلم‌ها یا شخصیت‌هایی در تاریخ سینما ارجاع می‌دهد؛ از تیتراژ فیلم گرفته تا عنوان فیلم که تغییر شکل‌یافته عنوان یک فیلم ایتالیایی دهه ۷۰ به کارگردانی انزو کاستلانی است.

تصویری از تنهایی و استقامت در برابر جبر روزگار

رودخانه یخ‌زده نمونه‌ای عالی از سینمای مستقل امروز آمریکاست. سینمایی که به عنوان جزئی از سینمای آلترناتیو دارد برای خودش هویتی مستقل از هالیوود دست و پا می‌کند. سینمایی که دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت و بدان بی‌اعتنا بود. چنان که امسال در مراسم اسکار دیدیدم که ملیسا لئو، بازیگر زن نقش اصلی فیلم به عنوان بهترین بازیگر زن نامزد دریافت اسکار بود. امری که تا کنون در سنت توزیع جوایز اسکار سابقه نداشته است.

حماسه چه گوارا

فيلم سودربرگ، می‌خواهد نشان دهد که ارنستو چه گوارا، انقلابی مارکسيست آرژانتينی و تئوريسين جنگ‌های چريکی که در سرزمين‌های مختلف، از کوبا تا کنگو و بوليوی برای برقراری سوسياليسم و عدالت اجتماعی جنگيد و سرانجام جانش را نيز برای اين کار گذاشت، چه ويژگی بارزی داشت که او را از کمونيست‌ها و انقلابيون ديگر متمايز کرد و به چهره اسطوره‌ای و شمايل انقلابی بزرگ قرن بيستم بدل ساخت. فيلمی که حاصل چندين سال مطالعه و تحقيق بنيسيو دل تورو (بازيگر نقش چه گوارا)، لورا بيکفورد تهيه کننده و استيون سودربرگ، است.

اندوه يک پهلوان پوشالی

دارن آرونوفسکی در فيلم کشتی‌گير نشان می‌دهد که برای ساختن يک فيلم خوب و ماندگار تنها به يک شخصيت قدرتمند و يک بازيگر خوب که نقش آن شخصيت را خوب بازی کند، نياز هست. «کشتی‌گير»، فيلمی شخصيت‌ محور است. شخصيت محوری آن کشتی‌گير قديمی و باسابقه‌ای از دهه هشتاد است که حال روزهای پيری، تنهايی و بيماری‌اش را می‌گذراند و در اينجا ميکی رورک، بازيگر باسابقه هاليوود با قدرت و مهارت اين نقش را بازی می‌کند. نقشی که جايزه گلدن گلوب را به خاطر آن به دست آورد و جايزه اسکار را نيز انتظار می‌کشد.

چه کسی می‌خواهد يک ميليونر باشد

فيلم «ميليونر زاغه‌نشين» در طول هفته‌های گذشته يکی از بحث‌برانگيزترين فيلم‌های به نمايش درآمده در آمريکا و بريتانيا بوده. فيلمی که تا کنون چندين جايزه معتبر از جمله چهار جايزه گلدن گلوب، جايزه انجمن منتقدان آمريکا و جايزه «کريتيکز چويس اوردز» را به عنوان بهترين فيلم سال ٢٠٠٨ به دست آورد و نامزد دريافت ده جايزه اسکار نيز هست. دنی بويل فيلمساز نوگرای انگليسی در «ميليونر زاغه نشين» تمام تلاش‌اش را کرده که فيلمی پشت ديوارهای باليوود بسازد اما متهم به داشتن نگاه توريستی و سطحی نشود اما تلاش او چندان موثر نبوده است.

لالايی سفيدپوست خوب

فيلم «استراليا» ساخته کارگردان استراليايی «باز لرمن» با بازی نيکول کيدمن و هيو جکمن، می‌خواهد يک فيلم پسا استعماری (پست کلنياليستی) و يک عذرخواهی رسمی دولت استراليا از بوميان اين کشور باشد. بوميانی که با هجوم سفيدپوست‌های انگليسی به اين قاره، قتل‌عام شده يا از سرزمين خود رانده شده‌اند. اما آيا اين کافی است و فيلم او توانسته بومی استراليايی را از موقعيت «ديگری بودن» درآورده و به جايگاه «خودی بودن» ارتقا دهد؟ بدون شک پاسخ اين سوال منفی است.

وجدان معذب یک روشنفکر اسرائیلی

«والس با بشیر» با رویکرد مستندگونه‌اش نمونه‌ای منحصر به فرد در سینمای انیمیشن است. فیلمی که تولید آن چهار سال طول کشیده و نامزد دریافت نخل طلای کن بوده است. تا کنون فیلم انیمیشنی با ویژگی‌های «والس با بشیر» بر پرده سینماها به نمایش درنیامده است. راوی که همان فیلمساز است با تحقیق و پرسش از سربازان هم‌دوره خود و شاهدان عینی یک جنایت عظیم و بی‌رحمانه، آن دوره تاریخی سیاه را مرور می‌کند. زخمی عمیق بر پیکر ملت فلسطین که هرگز درمان نشده است.

جيمز باند غمگين سينما

بررسی تحول نقش جيمزباند در سينما از ابتدا تا امروز هدف اين نوشته کوتاه نيست، اما فلاش بکی سريع به جيمزباندهای قبلی سينما از شون کانری گرفته تا راجر مور، تيموتی دالتون، پير برازنان و اينک دنيل کريگ، نشان می‌دهد که اين نقش تا چه حد تغيير کرده و چگونه با زمان پيش رفته و متحول شده است. دنيل کريگ برخلاف جيمزباندهای قبلی، مردی بسيار خشن و بی‌رحم است که مثل آب خوردن آدم می‌کشد.

از بوش واقعی تا بوش اليور استون

از قبل می‌شد حدس زد پروژه جاه‌طلبانه اليور استون در‌باره جرج دبليو بوش، نتواند منتقدان را راضی کند. سکوت سنگين خبرنگاران و اهالی رسانه‌ها در سينمای ادئون لستر اسکوئر لندن بعد از تماشای فيلم دابيا (W) و واکنش سرد آنان به حماسه اليور استون در‌باره جرج بوش، نشان داد که استون نتوانسته نظر منتقدان سينما را در نخستين نمايش فيلم در لندن جلب کند.

ما از بچه‌هایمان می‌ترسیم

ایدن لیک (دریاچه بهشت)، واقع‌گرایانه‌ترین فیلم ژانر وحشت است که تا‌کنون دیده‌ام. فیلمی که علیرغم داشتن بسیاری از عناصر ژانر وحشت از جمله ترس، تعلیق، شوک، خون، شکنجه و لحظات دلخراش، باز هم به سختی می توان آن را در این ژانر قرار داد چرا که رئالیستی بودن عناصر، فضاها، آدم‌ها و رویدادها، نداشتن عناصر متافیزیکی و قدرت‌های ماورالطبیعی، آن را از فیلم‌های متعارف ژانر وحشت متمایز می‌سازد. در آن از ارواح، زامبی‌ها، جن و پری، شیطان و نیروهای ماورالطبیعه دیگر در آن خبری نیست بلکه داستان آدم‌هایی واقعی است که رفتاری غیرعادی دارند.

مصائب «شیرین» کیارستمی

فيلم «شيرين» آخرين ساخته عباس کيارستمی با شرکت تعداد زيادی از بازيگران زن ايرانی از جمله نيکی کريمی، هديه تهرانی، مهناز افشار و يک بازيگر فرانسوی يعنی ژوليت بينوش، روز چهارشنبه در بخش خارج از مسابقه فستيوال فيلم ونيز به نمايش درآمد و با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد. اندرو پولور منتقد روزنامه گاردين نيز بعد از تماشای اين فيلم در ونيز يادداشتی در‌باره آن نوشته که به خواندن‌اش می‌ارزد.

پاريس هزار چهره

فیلم پاریس، ساخته سدریک کلاپیش، فیلم‌ساز فرانسوی (سازنده عروسک‌های روسی و آپارتمان اسپانيايی)؛ آخرین فیلمی است که درباره این شهر زیبا، اسرار‌آمیز و هزار چهره، ساخته شده و برخلاف فيلم های پرحرف، کسالت‌آور و پرادعايی که اين روزها در سينمای فرانسه توليد می‌شود، فيلم گرم، دوست داشتنی و قابل احترامی است.

ايدئولوژی در برابر عواطف خانوادگی

سينمای ايتاليا سينمايی به‌شدت سياسی است و از زمان نئورئاليسم تا امروز، تنش‌ها و کشمکش‌های سياسی در سطح جامعه و بازتاب آن بر خانواده‌ها همواره موضوعی جذاب برای سينماگران ايتاليايی و دل‌مشغولی آنها بوده و هست. فیلم "برادر من يکی يکدانه است" ساخته دنيل لوکتی نيز اثری کمدی- تراژيک با درونمايه‌ای سياسی است که رويدادهای آن در دهه شصت ايتاليا می‌گذرد.

از خود بيگانگی زن سنتی ايرانی

«به همين سادگی» ساخته رضا ميرکريمی فيلمی ساده، جذاب و جسورانه از نظر فرم بيانی در سينمای ايران که بر محور شخصيت یک زن ساخته شده است. طاهره يک زن خانه‌دار سنتی است که زندگی ظاهرا خوب و راحتی دارد، اما از موضوعی رنج می‌برد که ما نمی‌دانيم چيست. او زن آرام، ساکت و باوقاری است. زنی کدبانو، مادری مهربان و دوست داشتنی و همسايه‌ای دلسوز و غمخوار.

قبل از اينکه شيطان بداند تو مرده‌ای

قبل از اينکه شيطان بداند تو مرده‌ای، فيلم جديد لومت در ميان فيلم‌های آمريکايی خوب امسال مثل سرزمينی برای پيرمردها نيست و خونی ريخته می‌شود، جای مهمی دارد و توجه بسياری از منتقدان سينما را جلب کرده است.

جنگ برای دمکراسی

بوش در يکی از سخنرانی هايش ۲۱ بار از واژه‌های دمکراسی و آزادی استفاده می‌کند. فيلم «جنگ برای دمکراسی» نشان می‌دهد که منظور واقعی بوش از آزادی و دمکراسی چيست.

تصويری نوستالژيک از افغانستان

احمدخان بازيگر نقش حسن در فیلم بادبادک‌باز که در صحنه‌ای از فيلم مورد تجاوز يک جوان پشتو قرار می‌گيرد، مدعی شده که کارگردان فيلم تا قبل از صحنه فيلمبرداری هيچ چيزی درباره اين صحنه به او نگفته و حالا این صحنه زندگی او را به خطر انداخته است. همین ماجرا باعث شد محصول تازه هاليوود که بر اساس رمان پرفروش خالد حسينی ساخته شده، جار و جنجال ديگری به پا کند. جار و جنجالی که بسياری معتقدند به‌طور عمد از سوی کمپانی‌های تهيه کننده فيلم برپا شده تا به فروش آن کمک کند.

اقتباسی محافظه‌کارانه از یک رمان جنجالی

بریک لین ساخته سارا گورون یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های به نمایش درآمده در سال گذشته بود؛ اما در واقع همه جنجال‌ها، هیاهوی بسیار برای هیچ بود. جنجالی که در مورد این فیلم پیش آمد، این بود که جامعه بنگلادشی‌های منطقه بریک لین در اعتراض به رمان خانم مونیکا علی که به نظر آن‌ها توهین‌آمیز بود، مانع از فیلم‌برداری این فیلم در این منطقه شدند.

ارتش خداوند يا ارتش جرج بوش

فیلم «اردوگاه مسیح» ساخته هایدی اوینگ و راشل گریدی مستندی صریح، بی‌واسطه و تکان‌دهنده در باره تبلیغ ایدئولوژی راست مسیحی در میان کودکان آمریکایی است. کمپ تابستانی «بچه‌ها روی آتش» کمپی است که زن واعظ اونجلیستی به نام «بکی فیشر» آن را راه انداخته است و کودکان را از سن شش‌سالگی به آن‌جا آورده و با آموزش‌های شبانه‌روزی می‌خواهد آن‌ها را به سربازانی مسیحی برای ارتش خداوند تبدیل کند.

معجزه ايمان

فیلم «نور خاموش» جدیترین ساخته کارلوس ری گادس فیلم‌ساز جوان و نوآور مکزیکی، با پلان سکانسی شش دقیقه‌ای از برآمدن سپیده شروع می‌شود. پرده سینما تاریک است و صدایی جز صدای جیرجیرک‌ها به گوش نمی‌رسد. با دمیدن تدریجی سپیده، سیاهی کم‌کم رنگ می‌بازد و تصویر دو درخت در جلوی کادر ظاهر می‌شود. با چنین سکانس افتتاحیه‌ای، تماشاگر می‌تواند حدس بزند که با چه نوع فیلمی سر و کار دارد.