فستيوال فيلم

کشتی به راهش ادامه می‌دهد

علی‌رغم تمام حرف‌هایی که درباره وضعیت بد اقتصادی جهان و تأثیر منفی آن بر فستیوال کن زده شده و می‌‌شود هیچ تغییر چشم‌گیری در شکل ظاهری این فستیوال دیده نمی‌‌‌شود. برنامه‌ها مطابق معمول هر سال پیش می‌رود، بساط فرش قرمز و مهمانی‌های شبانه همچنان برقرار است و ستاره‌های سینما در خیابان‌های کن سوار بر اتومبیل‌های لیموزین جولان می‌دهند. هوای نسبتاً گرم و آفتابی، مردم زیادی را به ساحل کن کشانده و کار و بار رستوران‌ها و کافه‌های دور و بر کاخ اصلی فستیوال حسابی سکه است. در کن که راه می‌روی ایرانی‌های زیادی را می‌بینی. از کارگردان‌ و بازیگر و خبرنگار و عکاس گرفته تا مسئولین سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

آواز گربه‌های ايرانی در کن

روز گذشته دو فیلم در فستیوال فیلم کن به نمایش درآمد از دو فیلم‌ساز مختلف با دو ملیت مختلف یکی از چین و دیگری از ایران که هر دو با تابوها و خطوط قرمز در محدوده سینمای رسمی کشورشان سرو‌کار داشتند. فیلم «کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره» ساخته بهمن قبادی به موضوع موسیقی زیر‌زمینی ایران مربوط بود. موسیقی که در ایران ممنوع بوده و از سوی برخی مقامات قضایی و شرعی در ایران به‌ عنوان موسیقی شیطان شناخته شده است. فیلم «تب بهاری» ساخته لویه فیلم‌ساز جوان چینی هم دست روی موضوع حساس هم‌جنس‌گرایی در چین گذاشته است.

گشایش فستیوال کن با یک فیلم انیمیشن

شصت و دومین فستیوال کن که مهم‌ترین رویداد هنری جهان به شمار می‌رود، شب گذشته با نمایش فیلم انیمیشن سه بعدی «آپ» یا «بالا»، گشایش یافت. مراسم افتتاح فستیوال فیلم کن مطابق معمول هر سال در سالن بزرگ لومیر و با حضور هیات داوران بخش مسابقه‌ی کن و تعدادی از چهره‌های فرهنگی و سینمایی سرشناس فرانسه و جهان برگزار شد. بعد از معرفی اعضای هیات داوران، ایزابل هوپر بازیگر مشهور فرانسوی که ریاست هیات داوران کن امسال را به عهده دارد، روی صحنه آمد و گفت: در نمایش زندگی بر روی پرده‌ی سینما، فیلم‌سازان به ما می‌گویند که ما که هستیم و یا که باید باشیم.

رويکرد سينمايی محافظه‌کار آکادمی اسکار

اهمیت جوایز اسکار بیش از هر چیز ناشی از اهمیت تجاری آن است. نامزد شدن یا برنده شدن یک فیلم در اسکار می‌تواند موفقیت فیلم و فروش آن را در گیشه تا حد زیادی تضمین کند. حال این سوال مطرح است که واقعاً چه چیزی باعث شد و چه زمینه‌هایی وجود داشت که فیلمی مثل «میلیونر زاغه‌نشین»، بتواند تمام نامزدهای دیگر را شکست داده و توجه اعضای آکادمی را جلب کند.در این نوشته سعی می‌کنم به طور فشرده به دلایل موفقیت این فیلم در اسکار بپردازم.

فیلم در میدان و انقلاب فرانسوی

پنجاه و دومین دوره‌ی فستیوال فیلم لندن روز چهارشنبه ۱۵ اکتبر با نمایش فیلم فراست\ نیکسون ساخته‌ی ران هاوارد گشایش یافت. فراست\نیکسون، بازسازی مصاحبه‌ی جنجالی دیوید فراست مجری تلویزیونی و گوینده سرشناس انگلیسی با ریچارد نیکسون، رییس‌جمهور آمریکا است که در سال ۱۹۷۷ بعد از رسوایی واترگیت انجام شد. در این فیلم فرانک لانگلا در نقش ریچارد نیکسون و مایکل شین در نقش فراست ظاهر شده‌اند.

سياست، تاريخ و خاطره در فستيوال فيلم لندن

روز چهارشنبه دهم سپتامبر، خانم ساندرا هبرون، مدير هنری فستيوال فيلم لندن در مراسمی که با حضور منتقدان فيلم، نويسندگان سينمايی مطبوعات و خبرنگاران رسانه‌های گروهی در سينمای «ادئون لستر اسکوئر» لندن برگزار شد، برنامه‌های پنجاه و دومين دوره فستيوال فيلم لندن را اعلام کرد. بيش از ۱۸۰ فيلم بلند و ۱۰۸ فيلم کوتاه از سراسر جهان برای نمايش در فستيوال فيلم لندن انتخاب شده‌اند و آخرين ساخته‌های فيلم‌سازان سرشناسی چون استيون سودربرگ، اليور استون، آينس واردا، شيام بنگال، برادران داردن، جاناتان دمی، وودی آلن در طی دو هفته برگزاری اين فستيوال به نمايش در می‌آيند.

جشنواره‌ای در پاسخ به زرق و برق کن

تیلدا سوئینتن، بازیگر سرشناس بریتانیایی و برنده جایزه اسکار، به تازگی تصمیم گرفته است جشنواره کوچکی را در حمایت از فیلم‌های مستقل و متفاوت در زادگاهش در شمال شرقی اسکاتلند برگزار کند. به گفته‌ی سوئینتن، این جشنواره می‌خواهد آنتی‌تز زرق و برق جشنواره فیلم کن باشد. بلیت فیلم‌های جشنواره سه پوند است و برای کسانی که بتوانند کیک‌های خانگی دست‌پخت خودشان را به جشنواره بیاورند، مجانی است.

کيارستمی و نادری در فستيوال فيلم ونيز

از فیلم‌سازان ایرانی سه فیلم در بخش‌های مختلف فستیوال ونیز امسال شرکت دارند. آخرین ساخته‌ی امیر نادری، فیلم‌ساز برجسته‌ی ایرانی با نام «وگاس» که در آمریکا و با عواملی آمریکایی ساخته شده به بخش مسابقه راه پیدا کرده است. فیلم «خداحافظ سولو» سومین فیلم بلند رامین بحرانی، فیلم‌ساز جوان ایرانی مقیم آمریکا نیز در بخش افق‌های فستیوال ونیز به نمایش درمی‌آید. به‌علاوه عباس کیارستمی نیز با فیلم «شیرین» در بخش خارج از مسابقه حضور دارد.

سه زن، شکاف‌ها و پيوندهای سه نسل

سه زن دومین فیلم بلند منیژه حکمت پس از زندان زنان با استقبال بسیار گرم تماشاگران فستیوال فیلم ادینبرا مواجه شد. داستانی زیبا درباره سه نسل از زنان یک خانواده ـ مادربزرگ، مادر و دختر ـ که به موازات هم روایت می‌شود. این فیلم را در در فستیوال فیلم ادینبرا دیدم.

از مستند حقيقت‌جو تا زبان ناب سينما

بخش فيلم‌های مستند فستيوال ادينبرا، مثل هر سال بسيار غنی و پربار است. امسال فيلم‌هايی از مستندسازان برجسته جهان مثل ورنر هرتزوگ، ارول موريس و ترنس ديويس در اين بخش قرار دارد. فیلم مستند روند عملیاتی استاندارد ساخته ارول موریس مستندساز برجسته آمریکایی یکی از بحث‌برانگیزترین فیلم‌های مستند به نمایش درآمده در اين فستیوال بود. موریس بدون استفاده از نریشن و تفسیر، تنها از طریق گفت‌وگو با سربازان و افسران امریکایی که در شکنجه و آزار زندانيان عراقی زندان ابوغریب و عکاسی از آنها نقش داشتند، سعی می‌کند نشان دهد حقیقت ماجرا چه بوده و چگونه آنها مرتکب این عمل غیرانسانی شده‌اند.

فستيوال ادينبرا، جشنواره‌ای برای لذت و آموزش

حنا مک‌گيل مدير هنری فستيوال فيلم ادينبرا (ادینبورو یا ادینبورگ) آن را فستيوال لذت و آموزش ناميده است. حنا در اين مورد راست می‌گويد. او در سومين سال مديريت خود بر اين قديمی‌ترين فستيوال فيلم بريتانيا، اگر هيچ کار نکرده باشد، حداقل تلاش زيادی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی و جلسات ديدار با فيلم‌سازان، فيلم‌برداران و چهره‌های سرشناس در حوزه‌های ديگر سينما به عمل آورده است.

آغاز شصت و دومين فستيوال فيلم ادينبرا با «کرانه عشق»

شصت و دومين دوره فستیوال فیلم ادینبرا(ادينبورگ) روز چهارشنبه ۱۸ ژوئن با نمایش فیلم «کرانه عشق» ساخته جان میبری افتتاح شد. فستیوال فیلم ادینبرا همانند فستیوال فیلم لندن یک فستیوال غیر رقابتی و از پرسابقه‌ترین فستیوال‌های فیلم جهان است که از سال ۱۹۴۷ تاکنون همه ساله بی‌وقفه برگزار شده است. «آواز گنجشک‌ها» ساخته مجید مجیدی و «سه زن» ساخته منیژه حکمت از سینمای ایران در این فستیوال شرکت دارند.

محمد حقیقت: کن، مکه سینمای جهان است

محمد حقیقت، از منتقدان قدیمی سینماست که سال‌هاست در فرانسه اقامت دارد؛ اما برای علاقه‌مندان سینما، به ویژه خوانندگان مجله «فیلم» نامی آشناست. او علاوه بر نشریات سینمایی ایران، برای مجله‌های سینمایی فرانسه مثل «کایه دو سینما» نیز مطلب می‌نویسد و ارتباط نزدیکی با دست‌اندرکاران فستیوال کن دارد. به همین دلیل به محض دیدن او در کن، قراری برای گفتگو می‌گذارم و با هم فستیوال کن و سیاست‌های اخیر آن را مرور می‌کنیم.

همه‌ی برندگان کن ۲۰۰۸

یکشنبه‌شب، شصت و یکمین دوره جشنواره فیلم کن با معرفی برندگان بخش‌های مختلف به پایان رسید و لورن کانته، کارگردان فرانسوی با «کلاس درس» نخل طلا را از آن خود کرد. کلینت ایستوود، کاترین دونوو، متیو گارون، نوری بیگله و برادران داردن از جمله برندگان بخش‌های دیگر فستیوال کن امسال بودند. شنبه‌شب نیز جوایز بخش «نوعی نگاه» به برندگان آن‌ها اهدا شده بود.

گشت و گذاری با دوربین در کن

فستیوال کن واقعاً یک بازار مکاره است. با بوروکراسی بسیار قوی و مقرراتی سخت برای خبرنگاران و منتقدان فیلم. هر خبرنگار و عکاسی را به محدوده فرش قرمز راه نمی‌دهند و تبعیض وحشتناکی در این مورد وجود دارد. برای دیدن فیلم‌ها هم همین طور است و تماشای فیلم‌های بخش مسابقه و شرکت در جلسات مطبوعاتی ساده نیست در این چند روز بارها شاهد درگیری مأموران جشنواره با خبرنگاران بوده‌ام و حتی در مواردی دیدم که کار به زد و خورد کشیده است. با این حال، علی‌رغم تمام این حرف‌ها، عکس‌هایی از گوشه و کنار فستیوال و چهره‌های مشهور سینما در کن گرفته‌ام که فکر می‌کنم دیدنی باشند. پس ببینید.

زنان و فیلم مستند

روزگاری لنی رفینشتال، تنها زن مستندسازی بود که در تاریخ سینمای غرب از او نام برده می‌شد؛ اما تاریخ سینمای جدید حتماً نام بسیاری از فیلم‌سازان مستند زنی را که در سال‌های اخیر ظهور کردند و سینمای مستند را از قلمرو انحصاری مردان مستندساز خارج نمودند، یاد خواهد کرد و نامشان را به خاطر خواهد سپرد. اختصاص بخشی از فستیوال فیلم «بردز آی ویو» در لندن به نمایش آثار مستندسازان زن، تأکیدی بر این مدعاست.

سينما و حقوق بشر

فستيوال فيلم‌های حقوق بشر همان‌طور که از اسم آن برمی‌آيد بر روی تم حقوق بشر متمرکز شده و فيلم‌هايی را نمايش می‌دهد که در آن فيلمسازان بر موضوع نقض حقوق بشر در جوامع خود تکيه کرده و مردمی را که برای کسب آزادی و حقوق انسانی خود مبارزه کرده و سرکوب می‌شوند، تصوير می‌کنند.

پرسپوليس، برنده فيلم اول فستيوال فيلم زنان لندن

فستيوال فيلم بردز آی ويو که ويژه نمايش فيلم‌های مستند، داستانی و کوتاه ساخته فيلمسازان زن است، از هفتم تا چهاردهم مارچ در لندن برگزار شد. در اين فستيوال که امسال چهارمين دوره آن برگزار شد، آخرين ساخته‌های زنان کشورهای مختلف جهان، از موزامبيک گرفته تا هند و آلمان به نمايش درآمد.

کوشش‌های ناکام يک فيلمساز فمينيست

پرويز جاهد: روزهای گذشته کافه تريای مرکز آی‌سی‌ای (ICA) لندن، محل ديدار زنان فيلمسازی بود که از سراسر جهان برای شرکت در چهارمين دوره فستيوال بردز آی ويو(Birds Eye View) گرد آمده بودند. فيلمسازانی در رده های سنی مختلف از نژادها و مليت‌ها گوناگون که اغلب در فيلم‌هايشان زندگی زنان جوامع خود را به تصوير کشيده بودند. تعدادی از آنها را از نزديک می شناختم و فيلم هايشان را قبلاً در فستيوال های ديگر ديده بودم.

گشایش فستیوال فیلم زنان در لندن

ستتیوال فیلم بردز آی ویو (Birds Eye View Film Festival) شب گذشته (پنج شنبه ۶مارچ) با نمایش فیلم‌های کوتاه برگزیده زنان فیلمساز از سراسرجهان در سینمایBFI (انیستیتوی فیلم بریتانیا) در لندن گشایش یافت. فستیوال بردز آی ویو که اینک چهارمین دوره آن برگزار می‌شود، ویژه نمایش فیلم‌های مستند، داستانی، انیمیشن و اکسپریمنتالی است که زنان فیلمساز کشورهای مختلف جهان ساخته‌اند.