تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ • چاپ کنید    
فیلم مستند جوانترین نماینده زن در پارلمان افغانستان

''دشمنان خوشبختی''، روایت ''ملالی جویا''

شهره جندقیان


''یک زن چقدر باید جسور باشد تا برای راه یافتن به پارلمان افغانستان اینطور مبارزه کند!''
این‌ها کلماتی هستند که پس از دیدن فیلم مستند ''دشمنان خوشبختی'' ساخته مشترک ''اوا مولواد'' (Eva Mulvad) و ''آنیا ال – ارهایم'' (Anja El-Erhayem) کارگردانان دانمارکی فیلم، در ذهن شکل می‌گیرند.

فیلم ''دشمنان خوشبختی'' تلاش‌های ''ملالی جویا''، زن جوان بیست و هشت ساله اهل ولایت فراه را به نمایش می‌گذارد که خودش را برای نمایندگی مجلس ملی افغانستان یا ''ولسی جرگه'' آماده می‌کند.



در فصل آغازین فیلم مشاهده می‌‌کنیم که چگونه در سال ۲۰۰۳، زمانی‌که سیاستمداران افغانستان در جلسه‌ای با هم دیدار کردند تا اصول دموکراسی را در مجلس جدید افغانستان پایه‌ریزی کنند، ''ملالی جویا'' با یک سخنرانی دو دقیقه‌ای باعث جار و جنجال در مجلس سنتی افغانستان شد. در این جلسه، ملالی جویا جنگسالارانی را به مجادله طلبید که به عقیده او سعی داشتند تا از طریق سیستم جدید در مجلس ملی به حکمرانی خود ادامه دهند. '' خیلی از شما در این سالن دستهاتون به خون آلوده است و شما باید در دادگاه جهانی محاکمه شوید''. تعبیر و تفسیرهای ملالی جویا، خشم و غضب برخی از حاضران در جلسه را برانگیخت و سبب شد که این افراد خواستار خروج فوری او از مجلس شوند.

مخالفان ملالی جویا معتقد بودند که او بیشتر باعث بوجود آمدن جدایی و اختلاف در مملکتی می‌شود که در حال حاضر مملو از کشمکش و ناسازگاری است. ولی ملالی جویا پس از این‌که بارها از سوی مخالفانش تهدید به مرگ شد و چندین بار مورد سوء قصد قرار گرفت، هنوز هم فریادهای اعتراض‌آمیزش را قطع نکرده است.


کارگردانان فیلم با روش فیلمبرداری سینما – چشم و بدون استفاده از گفتار متن یا مصاحبه با مردم، ملالی جویا را در هفته‌های آخر مبارزات انتخاباتی‌اش دنبال می‌کنند.

فضای فیلم مملو از ارعاب، هیجان و امید است. مخالفان ملالی جویا جزوه‌هایی را که پر از نوشته‌های توهین‌آمیز بر علیه اوست، بین مردم پخش می‌کنند، ولی وقتی که ملالی جویا با محافظانی که از طرف نیروهای سازمان ملل برای حفظ جانش مامور شده اند از مناطق روستایی دیدن می‌کند، مردم با فریادهای شادی از او استقبال می‌کنند. ملالی جویا، مصمم پیامش را به گوش مردم می‌رساند: ''دور باشند دشمنان صلح، زنان و دموکراسی.


او هم زمان با بازگو کردن عقاید سیاسی‌اش برای مردم، سعی می‌کند به مشکلات آنها هم رسیدگی کند. از یک طرف برای طلاق گرفتن زنی که مورد تجاوز قرار گرفته میانجیگری می‌کند و از طرف دیگر وکیل مدافع دختر نوجوان ۱۳ ساله‌ای می‌شود که از ازدواج با یک سوداگر پیر تریاک امتناع می‌کند.

برخوردهای ملالی جویا با مردم، دیدگاه‌های زیرکانه و موثری را در رابطه با شرایط زندگی مردم، به ویژه زنان در افغانستان ارائه می‌دهد. جنگ دائمی در چند دهه اخیر، خشونت و جرایم، بزرگترین مشکلات این سرزمین هستند و سنت‌های مردسالارانه و طایفه‌ای همچنان در این جامعه زن‌ستیز برجسته و حاضرند. همان طور که در فیلم مشاهده می‌شود، خوشبختی افغانستان دشمنان متعددی دارد ولی امید به فردایی بهتر نیز در حال ریشه دواندن در این جامعه رو به رشد است.

به بهانه کامل‌تر کردن این متن، گفتگویی با آنیا ال – ارهایم، کارگردان عراقی الاصل فیلم، ترتیب داده شد و او درباره روند فیلمسازی و مشکلاتی که در طی ساخت فیلم با آن برخورد کرده بودند، اینطور توضیح داد:

«ساختن فیلم مستندی درباره نخستین انتخابات آزاد پارلمان افغانستان پس از ۳۵ سال، در ابتدا ایده من بود و من آن را با ''اوا مولواد'' در میان گذاشتم. ما تصمیم گرفتیم مبارزه انتخاباتی یک یا دو زن افغان را تا مرحله نهایی انتخابات دنبال کنیم. پس از جلب حمایت یک سازمان غیر انتفاعی در دانمارک که برای تبلیغ و ترویج حقوق بشر در کشورهای در حال پیشرفت فعالیت می‌کند، برای تحقیقات و پیدا کردن شخصیت اصلی فیلم راهی کابل شدیم. برای سفر به کابل مجبور شدیم با یک هواپیمای جنگی متعلق به نیروهای ایساف پرواز کنیم و در تمام طول فیلمبرداری هم از کمک و امکانات نیروهای امریکایی و آیساف برخوردار بودیم. در کابل درباره یک کاندیدای زن جوان و جسوری شنیدیم که خودش را برای مبارزه انتخاباتی آماده می‌کرد. ملالی جویا، کاندیدایی که از ولایت فراه در غرب افغانستان، یکی از فقیرترین و محروم‌ترین استان‌های افغانستان، خودش را معرفی می‌کرد.

با دیدن ملالی مطمئن شدیم که شخصیت اصلی فیلم را پیدا کردیم. او به خاطر سوء قصدهایی که به جانش شده بود، تحت حفاظت شدید گارد مسلح قرار داشت و مجبور بود دائما محل زندگی‌اش را عوض کند. هیچ وقت مشخص نبود که چه موقع و کجا می‌شود با او دیدار کرد. در مدت چهارده روز اقامت ما در کابل، تنها یک‌بار موفق شدیم او را ببینیم و خوشبختانه در همان یک جلسه تمام قرارها را برای فیلمبرداری گذاشتیم.

یکی از شرایط فیلمبرداری این بود که گروه فیلمبرداری می‌بایستی همگی زن باشند چون هیچ مردی اجازه ورود به خانه ملالی را نداشت. متاسفانه من نتوانستم برای فیلمبرداری سر صحنه حاضر باشم و ''اوا'' به تنهایی کارگردانی این مرحله از فیلم را به عهده گرفت. ولی بعد از فیلمبرداری، مونتاژ فیلم را که حدود ۳ ماه طول کشید با هم انجام دادیم. فیلم در جشنواره‌های بسیاری به نمایش درآمد و با استقبال خیلی خوبی روبرو شد. ولی هنوز موفق نشدیم که فیلم را در افغانستان نشان بدهیم.»


آنیا ال – ارهایم که خود عراقی الاصل است، در سال ۱۹۶۸ میلادی به همراه پدرش اوساما ال – ارهایم به دانمارک مهاجرت کرده و در سال ۲۰۰۲ پیش از حمله امریکا به عراق، فیلم مستند تلویزیونی درباره خانواده‌اش در عراق که هنوز تحت دیکتاتوری صدام حسین زندگی می‌کردند، ساخته است. او که خود به نوعی جامعه‌ای مشابه با جامعه افغانستان را تجربه کرده، معتقد است:

«در کشوری که فقر و بی‌سوادی بیداد می‌کند و سالیان دراز درگیر جنگ‌های خانمانسوز بوده است، تنها نمی‌توان به زور ارتش و یا سیاستمداران غربی، دموکراسی را در آن پیاده کرد. اگرچه افغانستان یک جامعه سنتی و آسیب دیده است ولی جامعه‌ای جوان است و اشتیاق زیادی نیز به تغییر و تحول در آن وجود دارد».

آنیا از زبان اوا مولواد کارگردان دیگر فیلم نیز می‌گوید:

«داستان‌هایی که در غرب درباره افغانستان به گوش ما می‌رسانند، همیشه درباره حملات انتحاری، ضرب و شتم و تروریسم است و استفاده از این مفاهیم فاصله بین غرب و شرق را از هم بیشتر می‌کند. فیلم ''دشمنان خوشبختی''، ساخته شد تا تصویر جدیدی از جامعه افغانستان که همواره در صدر اخبار روز قرار دارد، ارائه دهد».

فیلم ''دشمنان خوشبختی'' برنده جایزه هیئت داوران سینمای جهان در جشنواره Sundance امسال شد و نمایش بعدی فیلم نیز در ماه آوریل و در جشنواره فیلم زنان مالمو در سوئد خواهد بود.

Female Film Festival Malmö 2007
18th – 20th. April 2007

-------------------------------

*فیلم سخنرانی جنجالی ملالی جویا در مجلس ملی افغانستان
*اطلاعات بیشتر درباره ملالی جویا

Share

نظرهای خوانندگان

این فیلم سه ماه پیش تو جشنواره ایدفای آمستردام جایزه مهمی گرفت و شما هم که اونجاشیش هفتا خبرنگار داشتین، چرا هیچکدوم چیزی ننوشتن؟
------
زمانه: کل تحریریه ثابت رادیو٬ حدودا این تعدادی است که شما گفتید. فیلم‌های زیادی در جشنواره پخش شد و آقای پرویز جاهد گزارشگر ویژه زمانه در جشنواره هم درباره برخی گزارش تهیه کردند. این هم گزارش کامل فیلم دشمنان شادی.

-- زالزالک ، Mar 12, 2007

زالزالی! برو خدا رو صد هزار بار شکر بکن که الانش همین هم نوشته شد!
نلوفر

-- نلوفر ، Mar 12, 2007

این فلم با آنکه بخوبی از شجاعت و روحیه عظیم و مبارزه جویا حکایت دارد اما فعالیت های بعدی وی در درون پارلمان را انعکاس نداده است که چگونه با ایستادگی و جرئت نمونه و بی‌نظیر آنانی را که دست شان به خون مردم افغانستان رنگین است به واویلا انداخته است.

جویا که نه تفنگی دارد، نه از طریق مواد مخدر میلیونها دالر به جیبش سرازیر میشود، نه قدرتی در دولت دارد، نه به استخبارات خارجی ارتباطی دارد و نه به کدام فامیل سرمایه‌داری ارتباط دارد، اما چون نیروی مردمش با اوست و در بین مردم به قهرمان شان مبدل شده و زن و مردم افغان از وی به مثابه یک چهره مردمی و آزادیخواه حمایت میکنند، توانسته است که اینهمه قدرتمندترین افراد و نیروها را دستپاچه ساخته که در پی نابودی اش برآمده اند.

-- Saman ، Mar 12, 2007

می خواهم از رادیو زمانه قدردانی کنم که اینگونه به ارزش های افغان ها ارج می نهد. ایرانیان همواره کلانترین یاران و همراهان ما بوده اند.
از زحماتتان بسار سپاسمندم.
منظر.ه

-- منظر.ه ، Mar 12, 2007

هر چند ملالی جویا چیز زیادی از سیاست نمیداند، اما میتوان بعنوان سراینده سرود ازادی زنان در کشور از او نامبرد.
این زن در ولایتی زندگی کرده که در آن هم اکنون قشرهای متفاوتی بسر میبرند. در جائی که هم اکنون طالبان مسلط هستند و میتوانند به راحتی مواضع نیروهای امنیتی را مورد حمله قرار دهند.
این مقوله که « آزموده را آزمودن خطاست» بعد از اینکه ملالی آنرا بزبان آورد حال بیشتر استفاده میشود و واقعا هم چنین بود.
میتوان ازاو به عنوان روشنفکری نامبرد که بیشتر با افکار شریعتی کنار آمده است.

-- حامی ، Mar 27, 2007

با عرض حرمت !
ملالی جویا دو رو دارد .
۱- آزادمنشی که باید آن راستود
۲- مبارزه با جنایتکاران که این را هم باید حمایت کرد ، و اما
بعد دومی نامبرده که دفاع از حقوق زن محروم افغانستان است ، در وجود خانم جویا کمرنګ است .او حرف میزند در کل و این کل همه جامعه افغانی را در برمیګیرد .حرف او در رابطه به محرومیت های زنان افغانانستان مشخص نیست .انګار که او یک مبارز است ، اما نه مبارز راه احیای حقوق زنان .اینکه از کجا و چګونه الهام میګیرد .......؟
پس پرده ها را تنها خدا میداند
با ارج فراوان به جسارت های سیاسی خانم جویا

-- hewaddoost ، May 26, 2007

ملالی جویا عضو سازمان «راوا» که یکی از شاخه های سازمان مائویستی شعله جاوید است، در کویته پاکستان متولد گردید و با تابعیت و هویت پاکستانی بعد از یازده سپتمبر با پدرش به فراه آمد و از طرف سازمان راوا در لویه جرگه و بعد در پارلمان افغانستان کاندید گردانیده شد.

سازمان راوا در ارتباط تنگاتنگ با استخبارات پاکستان ازین دختر قهرمانی ساخته که، هدف مبارزه اش تفرقه اندازی و بهم زدن فضای آزاد و دموکراتیک پارلمان و کوبیدن مبارزان راه آزادی و برآورده ساختن اهداف پاکستان در کشور ما می باشد. همچنان ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان اعلام داشت که ملالی جویا و پدرش از اعضای سازمان راوا بوده خانواده اش هنوز هم در کویته پاکستان زیست می نمایند. پدرش که عضویت سازمان کمونیستهای شعله جاوید را داشت، بعد از تجاوز شوروی به کویته پاکستان رفت. شاخه های دیگر شعله جاوید از آن برائت می جویند.

امروز «راوا» مهرۀ اصلی سازمان بدنام آی اس آی است که برای مدت بیشتر از دو دهه در کویته برای مقاصد جاسوسی پاکستان تربیت شده و از سوی مردان چادری پوش و در شکل چند زن بدزبان و پر روی «راوا» مخفی شده و از پشت نقاب (سازمان زنان) برای شان دستور میدهند، می نویسند، میرزمند و با پشتوانه و حمایت پولی و سیاسی پاکستان در مجله «پیام زن» با رکیک ترین کلمات به همه بزرگان فرهنگ، ادبیات، تاریخ و سیاست افغانستان از هر طبقه و طیفی و گروه قومی و نژادی که هستند حمله میکند (برای اثبات این مدعا به نشریه های این سازمان سری بزنید که چگونه مقاصد و پلان های آی اس آی را برای ترور تمام شخصیتهای ملی و نخبگان افغانستان بکار می برند). اگر پاکستان از طریق طالبان مجسمه های بودا را نابود نمود، همین کشور از طریق این سازمان شخصیهای تاریخ ما را تخریب می نماید تا آنکه سرزمین ما از هر افتخاری تهی گردد.

بعداز حوادث یازده سپتمبر و سرنگونی طالبان، پاکستان ملالی جویا را چون ماینی در داخل لوی جرگه و سپس بعنوان ستون پنجم بداخل پارلمان لوی جرگه را با یک حالت هستریک و با یک مشت دو و دشنام جسورانه خود متشنج نموده و سپس توسط پاکستان و مزدوران افغانی آن قهرمان ساخته شده و کمیته دفاع از ملالی جویا تشکیل گردد!!

سوال اینجاست که کمیته دفاع برای چه و برای کی؟ مگر ملالی جویا زندانی ، شکنجه، محکوم به اعمال شاقه، حبس ابد و یا محکوم به اعدام گردیده است؟! مگر پاکستان سازمان «راوا» را با پول گزاف برای کمپاین انتخاباتی وی موظف نکرد؟ هزاران دختر با دانش و با تجربه متولد افغانستان با هویت افغانی و تحصیلات دانشگاهی نمیتواند به پارلمان راه یابند، وی چگونه توانست بدون پشتوانه ملی، تجربه و تحصیلات عالی از کویته پاکستان داخل پارلمان افغانستان شود؟؟؟

کی برای پوستر ها، بلند گوها، و کمپاین انتخاباتی وی هزاران دالر مصرف کرد؟؟؟

وی نماینده پاکستان در پارلمان است نه نماینده مردم افغانستان.

ملالی جویا و کسانی که خود را زیر نوحه مقدس حقوق زنان پنهان نموده اند و آنهاییکه برایش دهل میزنند، بازیچه هایی اند که در جهت اغفال مردم شریف امریکا استخدام می شوند. این دسته جنایتکار رخ دیگر سکه طالبان اند و از عین سرچشمه آب می نوشند. برداشتن پرده از رخ این جنایتکاران وظیفه هر زن مرد آزاده و هر افغان وطن دوست است.

-- ahmad ، Jun 7, 2007

من کاملا با آقای احمد موافق هستم . برای جویا شهرت و در کنارش نفاق افکنی از منافع ملت مهمتر است بر عکس لاف هایی که خودش میزند او مزدور و جاسوس همان هایی است که یه او لقب قهرمانی داده اند ودر وصف اش فلم مسازند. متاسفم که از او بعنوان مدافع حقوق زنان افغان نام میبرند زنان افغان نیازمند برگزینی راه سومی هستند. نه اصولگرایان دینی افراطی و نه انقلابیون افراطی چون جویا

-- ستاره ، Jun 13, 2007

من هم با حرفهای احمد کاملا" موافقم. ملالی
جویا انقلابی نیست و همان حرف احمد ... درست است. ملالی جویا هیچ اختلافی با آمریکا یا پاکستان ندارد و هیچ وقت نگفته که اشغالگران باید از افغانستان و منطقه بیرون روند ولی مانند آمریکا مرتب از دخالت های ایران در افغانستان شکایت دارد ولی نقش پاکستان و آمریکا را به کلی مخفی نگه می دارد. او مرتب به کشورهای غربی مانند انگلیس و امتدادش آمریکا، کانادا و استرالیا دعوت شده و با گرمی از او به خاطر توهین هایش به مردان حاضر در پارلمان افغانستان با به کار بردن زبان لومپنی خود که آن ها را "جانور" می خواند تشکر می کنند. ملالی جویا به "صدای آمریکا" هم مشرف شده و خط خود را که خیلی نزدیک به آمریکاست در آنجا توضیح داد و مانند آمریکا خصومت شدیدی نسبت به ایران دارد. حرف های این ... را باور نکنید. او به احتمال قوی ... است. ارتش پاکستان صد درصد توسط سازمان سیا مورد نوازش است و همین طور این خانم ... تفرقه انداز.

-- گلنار ، Aug 21, 2008

با تقدیم سلام و عرض ادب من با نظریات مثل اقای احمد اعتراض دارم . چون تا به حال هر حرف خانم جویا حقیقت دارد.ما تا چند به خاطر زن بودن او به حق نظر را ندهیم.تا امروز او یک صدا میگوید .جنگ سالاران محاکمه شود.غلط نیست. چرا واقعا نمیشود و. مثلا امروز سیاف به کدام حق زندان شخصی دارد.
دوستم هزاران فحاشی کرد .زمین شیرپور را غصب کرد و برایش قصری ساخت . امروز چقدر ظلم رشوه ستانی و صد ها قسم زن ستیزی در اینجا توسط همین قدرتمندان صورت میگیرد.ایا حقوق بشر قانون اساسی را لغو نمیکنند؟ اگر محاکمه شوند .قانون به وجود میاید . و همه چیز و همه کار ها بدون مشکل پیش میرود.ترس و وحشت از بین میرود.و ما مثل سایر کشور ها به زودی پیش میرویم.

-- ناجیه هنرفر ، Oct 7, 2008

efxuz odecrkp lyeb ivfmnxh sgwtnu pyxtw mqnhcskg

-- ruxekylwf wydl ، Mar 4, 2009

efxuz odecrkp lyeb ivfmnxh sgwtnu pyxtw mqnhcskg

-- ruxekylwf wydl ، Mar 4, 2009

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)