ادبیات در گذر تاریخ

نویسنده‌ی بدون ملیت

ونداد زمانی: در رمان «مسکو» یک دانشجوی ادبیات در دوران «پروسترایکا»، در خوابگاه دانشجویی انستیتیوی «گورکی» زندگی می‌کند که به نقل از قهرمان جوان داستان: «‌قلب پوسیده و نیمه‌جان امپراطوری» بود. راوی داستان «اوتو» در راهروهای یک فروشگاه دولتی گم می‌شود و تصادفاً سر از کانال‌های فاضلاب مسکو درمی‌آورد که سازمان امنیت کشور در حال تربیت و پرورش سپاه بزرگی از موش‌هاست

ادبیات بعد از خفقان بلوک شرق

ونداد زمانی: تمام زمینه‌های پیدایش یک نگاه همه‌جانبه و جادویی برای نویسنده‌ای توانا فراهم بود، داستانی که بتواند در بی‌طرفی ذاتی خود، تاریخ محو شده در زیر غبار سنگین مه را به تصویر بکشد. پیشگویی روشنفکران اروپای شرقی و تولد انتشارات آزاد دست به دست هم دادند تا «یک کتاب خاطرات» نوشته‌ی پیتر ناداس از دل بیش از نیم قرن استبداد عروج کند.

ادبیات بعد از خفقان

ونداد زمانی: بیش از ۲۰سال از فروپاشی دیوار آهنین بلوک شرق و آزادی ملت‌هایی که تجربه‌ی شوم ۵۰سال زندگی در استبداد عقیدتی را با خود داشته‌اند می‌گذرد. فرخندگی واقعیت فوق می‌تواند به این کنجکاوی دامن بزند تا نگاهی داشته باشیم به واکنش بخشی از ملت‌های اروپا که سیطره‌ی طولانی حکومت‌های عقیدتی- استبدادی را تجربه و از آن عبور کرده‌اند. مقاله‌ی جامعی که خانم «کاترینا رابه» درباره‌ی ادبیات اروپای شرقی داشته است

کارل چاپک و اعتقاد به مردم

احتمال اینکه نویسنده‌ی خوش‌قلبی چون کارل چاپک بتواند تهدیدی برای فاشیست‌های آلمانی باشد در وهله‌ی اول کمی خنده‌دار است ولی اگر به ماهیتِ زَل زدن او به همه‌ی پدیده‌های روزمره با دقتی ژرف‌تر در نوشته‌هایش بنگریم، درمی‌یابیم نوشته‌های او با اندیشه‌های استبدادی که همیشه مشغول قضاوت و متهم کردن هر چیز غیر خودی است در تقابل آشکار قرار دارد.

انقلاب و سیزیف درون ما

حمید صدر: این‌که آیا تکرار یک عمل بی‌‌‌حاصل آدم را سنگواره می‌‌کند یا نه، پرسشی است که فقط «سیزیف» قادر است به آن پاسخ بدهد. وقتی به گذشته نگاه می‌کنم و همه آن اقداماتی را که در ارتباط با کانون نویسندگان انجام داده‌ام، مرور می‌کنم، می‌بینم صفت خستگی برای وصف حال فعلی من توصیف دقیق‌تری است. چنین خستگی زمانی بر آدم مستولی می‌شود که ببیند، بعد از گرفتن بیلان از همه آن خواسته‌های دست‌یافتنی کانون نویسندگان ایران یعنی آن اهدافی که چهل سالی است برای نائل شدن به آن‌‌ها تلاش می‌کنیم، هیچ‌یک تا کنون عملی نشده است.