Jul 2009

«گردابی چنین هائل»

شیرین فامیلی: عصر روز پنجشنبه ۲۵ تیرماه اسماعیل فصیح، نویسنده و مترجم، در تهران چشم از جهان فرو بست. او یکی از نویسندگان و مترجمان صاحب نام و پرکار معاصر ایران محسوب می‌شود که از خود آثار پر ارزشی چون «زمستان ۶۲»، «ثریا در اغما» و «باده کهن» در رمان نویسی معاصر به جا گذاشته‌است. در مورد سبک و جایگاه رمان‌ها و داستان‌های کوتاه اسماعیل فصیح در میان نویسندگان و منتقدان ادبیات فارسی نظرات مختلفی وجود دارد. در این باره با منصور کوشان و فرج سرکوهی گفت و گو کرده ام که در ادامه میخوانید.

پیام اثر ادبی در پایان اثر، فرم خود را می‌یابد

پویا عزیزی: خانم پارسی‌پور، اگر بگوییم امروز می‌خواهم شعری بگویم که پیام آن مبارزه باشد یا پیام آزادی و این را از قبل تعیین کنیم، اثر ادبی را دچار تکرار فرم‌ها و محتواها و عقیم و سترون نمودن ادبیات کرده‌ایم. بلایی که سر شعر ساده‌نویس و غیر‌تجربی در هر جای جهان که شما بیش‌تر از من حتماً خوانده‌اید و دیده‌اید، آورده است‌. محتوا و پیام اثر ادبی هیچ کدام از قبل تعیین نشده‌اند به نظر من و در جریان سیال و اتوماتیک ذهن و زبان است که بنا بر موقعیت روانی سراینده‌، این‌ها همه در پایان اثر شکل و فرم خود را می‌یابند‌.

خبرهای بد برای بچه‌های خوب

حسین وحدانی: در میانه خبرهای بدی که این روزها برای خواندن و شنیدنش نیاز به زحمت زیادی نیست، مرگ «مهدی آذریزدی» از آن دست خبرهایی است که شاید چندان توجهی برنینگیزد؛ نویسنده هشتاد و هفت ساله‌ای که از عفونت ریه رنج می‌برد و ناگزیر روزهای آخر عمر را سپری می‌کرد. اما تاسف‌بار نه فقط مرگ نویسنده‌ای در سالخوردگی است که مرگ شیوه‌ای از تلاش فرهنگی و ادبی است که دیری است به فراموشی سپرده شده و با درگذشت امثال مهدی آذریزدی، امید به احیای مجدد آن، دست کم در سال‌های نه‌چندان دور پیش رو، نیست.

«ادبیات، متنی است که کیفیت ارتباطی داشته باشد»

آزاده اسدی: محمد بهارلو، نویسنده‏ای اهل آبادان که از سال ۱۳۵۲ به شکل جدی در زمینه‏ی ادبیات فعال شده است، برای چند سخنرانی ادبی، به اروپا سفر کرده بود. بهارلو در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «وبلاگ را یک نوع ادبیات اینترنتی یا ادبیات غیرکتابی می‏توانم به حساب بیاورم، ولی ادبیات اصولاً، ادبیات نوشتاری است. شما اگر سی سال هم داستان‏تان را چاپ نکرده باشید، داستان‏تان در ادبیات نیست، داستان‏تان برای خودتان و حلقه‏ی دوستان‏تان است. ادبیات، یعنی متن مکتوب. یعنی متنی که کیفیت ارتباطی داشته باشد.»

«تولید علم، تولید واژه هم می‌کند»

البرز: زبان‌شناسی تاریخی به دانش مطالعه‌ی تغییرات زبان‌ها در گذر زمان اطلاق می‌شود. زبان‌شناسی تاریخی نه تنها برای پی بردن به دینامیک و چگونگی عملکرد پدیده‌ی بروز تغییرات در زبان‌ها اهمیت دارد، زبان‌ها به هیچ وجه ثابت و استاتیک نیستند، بلکه، به‌طور مداوم و پیوسته در حال نشو و نما، جریان، هستند. دکتر علی حصوری به زمانه می‌گوید: «ما در زمینه‏ی علوم و فنون، مبتکر نیستیم. در دنیا جزو تولید کنندگان علم نیستیم. در نتیجه‏، مصرف کننده‏ی علم دنیا هستیم. به این دلیل، ناچار، وارد کننده‏ی لغات خارجی هم بوده‏ایم.»