«سخنان احمدی‌نژاد، در جهت منافع اسرائیل عمل می‌کند»

ایرج ادیب‌زاده

در فردای سخنان جنجالی آقای محمود احمدی‌نژاد، رییس ‌جمهوری اسلامی ایران در کنفرانس ضد تبعیض‌ نژادی سازمان ملل در ژنو که دوربان ۲ نامیده شده است، ۲۲ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا اعلام کردند که به حضورشان در کنفرانس و ادامه گفت ‌و‌ گوها ادامه می‌دهند.

برای بررسی این مسایل با خانم آزاده کیان، استاد علوم سیاسی در دانشگاه پاریس‌ ۷ گفت و گو کرده‌ام.

خانم کیان، ارزیابی شما از رویدادهای روز دوشنبه کنفرانس ضد تبعیض ‌نژادی در ژنو و واکنش غربی‌ها به سخنان آقای احمدی‌نژاد چیست؟

کاملاً می‌شد انتظار این واکنش‌ها را از غربی‌ها داشت. کما این‌که سخنرانی‌های آقای احمدی‌نژاد را هم می‌شد انتظار داشت. ایشان به‌ هر حال بارها قبلاً با گفتمان ضد هولوکاست یعنی این‌که هولوکاست وجود نداشته یا این‌که خواهان نابودی اسرائیل شده خودش را به جهانیان و افکار عمومی جهان شناسانده بود.

از کشورهای اروپایی هم می‌شد انتظار داشت که در مقابل چنین سخنرانی و به ‌‌خاطر اعتراض سالن را ترک کنند. اما به ‌نظر من آنچه مهم است این است که آقای احمدی‌نژاد شاید هدف غایی هم دنبال می‌کرد و آن هم اختتام این کنفرانس بود.

و این‌که آن پیش‌نویسی که بسیاری از سازمان‌های حقوق ‌بشر در سطح بین‌المللی خواهان آن بودند نوشته نشود. از جمله عدم تبعیض علیه زنان، یا اقلیت‌های دینی و قومی که البته ایشان به هدفش نرسید.

برای این‌که بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بار دیگر به کنفرانس برگشتند و تا آخر آن هم خواهند ماند که آن پیش‌نویس بتواند بررسی شود و به شکل قطعنامه درآید.

اما آنچه شاهد آن بودیم این است که متأسفانه یک بار دیگر نام کشور ما، ایران با عنوان کشوری بسیار رادیکال، کشوری که خواهان گفتمان نفرت‌بار و در واقع تنش‌گراست در افکار عمومی جهان، شناسانده شد و این به نظر من بسیار منافع ملی ما را مورد تهدید قرار می‌دهد.

آزاده کیان، استاد علوم سیاسی در دانشگاه پاریس‌

خانم کیان، در تایید گفته‌های شما برخی کارشناسان سیاسی گفته‌اند که نمایندگان کشورهای مترقی نباید اجلاس ژنو را ترک می‌کردند. و مانند نماینده فنلاند در پاسخ به سخنان احمدی‌نژاد از تبعیض‌های داخل ایران علیه زنان، اقلیت‌های مذهبی و ملی به‌ویژه بهاییان می‌گفتند. نظر شما در این مورد چیست؟

این کنفرانس ضد نژاد پرستی بر ضد تمام تبعیضاتی است که دولت‌ها بر افراد و شهروندانشان وارد می‌کنند و باید از این کنفرانس در جهت احقاق حقوق اقلیت‌ها حالا چه‌ قومی و چه مذهبی، چه زنان استفاده شود.

از طرف طرفداران حقوق ‌بشر و کسانی که اعلامیه جهانی حقوق بشر را قبول دارند و ترک این کنفرانس به معنای این است که تفکر احمدی‌نژادی در جهان مسلط است. باید با بازگشت به کنفرانس و با صدور قطعنامه در جهت حفظ حقوق تمام اقلیت‌ها در سراسر جهان از ‌جمله در خود کشورهای اروپایی عکس آن نشان داده شود.

خانم کیان، اسرائیل البته به دلیل سیاست‌های غیر‌شفاف خودش در ارتباط با فلسطینی‌ها حتی فلسطینی‌های داخل آن کشور، در معرض انتقاد بسیاری از کشورهای جهان قرار داشته است. اما تصاویری که روز دوشنبه، تلویزیون‌ها از خروج نمایندگان کشورهای غربی هنگام سخنان آقای احمدی‌‌نژاد نشان دادند به نوعی این سیاست‌ را در پرده قرار داد. نظر شما چه است؟

دقیقاً آقای احمدی‌نژاد از همان ابتدا که هولوکاست را نفی کرد و خواهان محو اسرائیل شد جز این‌که آب به آسیاب محافظه‌کارترین جناح‌های در حال قدرت در اسرائیل ریخت کار دیگری انجام نداد.

سخنرانی روز دوشنبه‌ی ایشان هم دقیقاً منافع توسعه‌طلبانه دولت اسرائیل در قبال فلسطینی‌ها است، بیشتر از اسرائیل حمایت کرد تا حمایت از خود فلسطینی‌ها. در واقع آقای احمدی‌نژاد چهار سال است که آب به آسیاب همان سیاست‌های تهاجمی دولت اسرائیل درقبال فلسطینی‌ها ریخته است.

در این رابطه و از این زاویه می‌شود گفت که ایشان می‌تواند یکی از حامیان دولت اسرائیل به شمار بیاید. برای این‌که همان‌طور که دیدید الان افکار عمومی بین‌المللی نه فقط در کنفرانس بلکه افکار عمومی بین‌المللی، توجشان بیشتر معطوف گفتمان یهودستیزانه احمدی‌نژاد است تا سیاست‌ها تهاجمی و توسعه‌طلبانه دولت اسرائیل در قبال مردم فلسطین.

خانم کیان، سازمان‌های غیردولتی که در ژنو حضور دارند، روز سه‌شنبه گفته‌اند که انتظار داشتند مسایل مربوط به قاچاق انسان، تبعیض علیه مهاجران در برخی کشورها، تبعیض نسبت به اقلیت‌های قومی مذهبی با پشتوانه شرکت کشورهای بزرگ و مترقی چون آمریکا و کشورهای اروپایی در این کنفرانس مورد بررسی قرار گیرد و از وضعیت پیش‌آمده و جو پس از سخنرانی آقای احمدی‌نژاد ناراضی هستند و نسبت به کارآمدی کنفرانس ابراز ناامیدی کرده‌اند، شما فکر می‌کنید آن‌ها حق دارند؟

ببینید، وقتی جو به این شدت در یک کنفرانس تشنج‌آمیز شود و تمام توجه‌ها به آن مسایلی که آقای احمدی‌نژاد مطرح کرده جلب شود، بالطبع این کنفرانس از مسایل اصلی و اساسی که خواست سازمان‌های دفاع از حقوق ‌بشر در سراسر جهان بوده، دور می‌شود.

ولی اگر خاطرتان باشد در دوربان یک هم با همین جو تشنج‌آمیز البته به نوع دیگری مواجه شده بود و اساساً در این کنفرانس‌ها بسیاری از مسایل به‌ دلیل تعدد شرکت‌کنندگان و یا منافع متضاد کشورهای شرکت‌کننده، خیلی وقت‌ها عملاً نمی‌تواند مطرح شود.

از طرفی مثلاً کشوری مثل سودان را در این کنفرانس دارید و از طرفی هم کشورهایی را دارید که به اعلامیه حقوقی حقوق ‌بشر پایبند هستند. بالطبع این‌ها منافع یک سویی با هم دیگر ندارند و درنتیجه نمی‌شود حداکثر انتظار را از این کنفرانس‌ها داشت.

ولی فکر می‌کنم اگر حداقل انتظارات سازمان‌های جهانی دفاع از حقوق ‌بشر در کنفرانس برآورده شود، جای رضایت دارد و این کنفرانس‌ها باید برگزار شود. برای ‌این‌که تعدد این کنفرانس‌ها می‌تواند دوول شرکت‌کننده را هم مجبور به رعایت حقوق ‌بشر در کشورهای خودشان بکنند.