کارگردانها


گفت و گو با بهمن قبادی در فستیوال فیلم کن- ‌قسمت اول‌:
قبادی: برای فيلم‌سازی به ايران برنخواهم گشت

بهمن قبادی با فیلم «کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره» در فستیوال کن امسال شرکت کرده است. فیلمی جسورانه در مورد یک گروه موسیقی زیرزمینی ایرانی و محدودیت‌ها و فشارهایی که با آن مواجه هستند. قبادی در مورد این موضوع که چطور یک دفعه تصمیم گرفته زیر زمینی بشود می‌گوید: «به خاطر این‌که من را به زیر زمین تبعید کردند. به خاطر این‌که من سه‌ سال احساس کردم کاملاً در حبس هستم. شما بروید به وزات ارشاد، بخش اداره سانسور را قسم‌ بدهید که در طول سه سال حد‌اقل سی، چهل بار یا بیشتر من را به ارشاد نکشاندند و جلسه نگذاشتند؟»



نگاهی به کتاب «شاملو، شاعر بزرگ آزادی» نوشته بهمن مقصودلو
چه کسی فيلم شاملو را ساخت؟

انتشار فیلم‌نامه فیلم‌های مستند نه تنها در ایران بلکه در غرب نیز امر رایجی نیست. در چنین شرایطی انتشار فیلم‌نامه فیلم مستند «احمد شاملو، شاعر بزرگ آزادی» به‌ وسیله انتشارات شرکت کتاب در لوس‌آنجلس، اقدامی شایسته و درخور توجه است. مقصودلو در مقدمه‌ی کتاب در‌این‌باره می‌نویسد: «‌شاید این کتاب هرگز آفریده نمی‌شد اگر آقای منصوری نوع دیگری در این فیلم عمل کرده بود.»



به یاد یوسف شاهین، کارگردان مؤلف سینمای مصر

یوسف شاهین، فیلم‌ساز مؤلف و برجسته‌ی مصری و از چهره‌های پیشگام سینمای مدرن مصر، روز یک‌شنبه بر اثر سکته‌ی مغزی در سن ۸۲ سالگی در بیمارستانی در شهر قاهره از دنیا رفت و با مرگ او یکی از رساترین صداهای مستقل و تأثیرگذار دنیای عرب برای همیشه خاموش شد. او مدافع روح تساهل فرهنگی در برابر نیروهای سرکوب‌گر و اقتدارگرای مذهبی و سیاسی بود. در واقع شاهین در تمام طول عمرش برای آزادی بیان مبارزه کرد و با استبداد، دیکتاتوری و سانسور جنگید.



نمايش آشفتگی در دايره زنگی

در کنفرانس ارتباط با جهان فارسی‌زبان که مدتی پیش در دانشگاه سواس لندن برگزار شد، فیلم «دایره زنگی» ساخته پریسا بخت‌آور را دیدم. یک کمدی اجتماعی مفرح، جذاب و سرگرم‌کننده و در عین حال بسیار تأمل‌برانگیز است. فیلمی که بر اساس ماجراهایی که در یک آپارتمان مسکونی بین همسایه‌ها بر سر دیش ماهواره به وجود می‌آید، ساخته شده و تصویری طنزآمیز از هرج و مرج حاکم بر جامعه امروز ایران ارائه می‌کند.



گفت و گو با صدیق برمک، کارگردان فیلم جنگ تریاک:
«دشمن اصلی افغانستان، طالبان نیست»

صدیق برمک، کارگردان افغانستانی می‌گوید: «‌به قول دوست شاعرم پرتو نادری، اگر قرار باشد مجسمه دو نفر را در افغانستان بسازیم، یکی احمد رشید، نویسنده پاکستانی است که در بدترین شرایط، چهره اصلی طالبان و روابط پیچیده‌ای را که در منطقه به عنوان بازی بزرگ وجود داشت، آشکار کرد و دیگری محسن مخملباف بود که در بدترین شرایط که دنیا افغانستان را فراموش کرده بود، با فیلم قندهارش افغانستان را مطرح کرد. خارج از این کارها، مخملباف کارهای زیادی در افغانستان انجام داد که تا سال‌ها به عنوان الگو باقی خواهد ماند.»



گفت‌وگوی اختصاصی با آريل دورفمن، نويسنده شيليايی
«تبعيد، چشمان مرا باز کرد»

فستيوال فيلم‌های حقوق بشر چند روز است که در لندن شروع شده و يکی از برنامه‌های ويژه‌اش بزرگداشت آريل دورفمن، نمايشنامه‌نويس، شاعر و رمان‌نويس نامدار شيليايی و از مهم‌ترين نويسندگان آمريکای لاتين است که در ايران نيز نويسنده‌ای کاملاً شناخته شده است. دورفمن در گفت‌وگویی با رادیو زمانه درباره خودش، آثارش و دیدگاهش می‌گوید.



گفت و گو با سامان سالور، کارگردان فیلم ترانه تنهایی تهران- بخش دوم و پایانی
من سیاه‌نمایی نمی‌کنم

سامان سالور، فیلمساز جوان سینمای ایران در بخش دوم گفت‌و‌گو با زمانه می‌گوید: «‌من به عشق این فیلم می‌سازم که فیلمم را در ایران و با مخاطب ایرانی ببینم و با آنها بخندم و گریه کنم‌. اصلاً فیلمم را هم نقد کنند، توهین کنند، فحش دهند و بفهمم کجای کار من ایراد داشته. به عنوان یک فیلمساز خیلی دوست دارم این اتفاق بیفتد. چون اگر اینگونه نبود، اصلاً فیلمساز نمی‌شدم.»



گفت‌وگو با سامان سالور، کارگردان فيلم ترانه تنهايی تهران - «‌بخش اول»:
پا روی خرخره سينمای مستقل گذاشته‌اند

«ترانه تنهايی تهران»، فيلم تازه سامان سالور نيز همان تم فيلم قبلی او را دنبال می کند و حکايت دو آدم بی‌چيز و تنهای است که در خيابان‌های تهران پرسه می‌زنند و در حسرت عشق می‌سوزند. اين فيلم ظاهراً به خاطر نگاه انتقادی آن و به دليل نمايش ديش ماهواره از سوی هيات انتخاب جشنواره رد شد. با سامان سالور که از امضا‌کنندگان بيانيه اعتراضی ۴۵ تن از سينماگران ايرانی و از معترضان به سياست‌های مميزی جديد وزارت ارشاد بود، گفت‌وگويی کرده‌ام که قسمت اولش را در اينجا می‌خوانيد.



گفت و گو با محمد رسوا‌اف، یکی از سینماگران امضاکننده‌ی نامه اعتراضی:
تهدیدِ نامه‌ی جمال شورجه، جدی است

محمد رسول‌اف، یکی از امضاکنندگان نامه اعتراضی سینماگران می‌گوید: «جدی است. منتها ممکن است مجری خود ایشان نباشد. به هر حال تفکر، مهم است. اصلاً همین سایه‌ای که روی ما می‌افتد، سایه‌ای تاریک و جدی‌ست. لحن نامه آقای شورجه بسیار قضاوت را برای خواننده‌ها آسان کرد.»



ويم وندرس در باره ساموئل فولر
داستان گويی اکسير زندگی او بود

ويم وندرس فيلمساز آلمانی و از پيشگامان سينمای موج نو آلمان عاشق فرهنگ و سينمای کلاسيک آمريکاست. شيفتگی وندرس به سينمای کلاسيک آمريکا تا حدی است که وی برای اثبات ارادت خود به اين سينما از برخی فيلمسازان و بازيگران برجسته آمريکايی که در آستانه بازنشستگی اند، از جمله ساموئل فولر، به عنوان بازيگر در فيلم های خود استفاده کرده است. فولر فيلمنامه نويس و فيلمساز پرکاری بود که سينمای آمريکا هرگز قدر او را ندانست.



کنفرانس تحلیل آثار رخشان بنی‌اعتماد در لندن

مرکز مطالعات رسانه‌ای و فیلم دانشکده مطالعات آفریقایی و شرقی لندن با همکاری بنیاد میراث ایران و مؤسسه فیلم بریتانیا به زودی کنفرانسی را در معرفی آثار رخشان بنی‌اعتماد، در لندن برگزار می‌کند. در این کنفرانس مجموعه آثار بنی‌اعتماد از مستند گرفته تا داستانی، از زاویه‌های مختلف و با رویکردهای گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و فمینیستی مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد.



گفت‌وگو با مرجان ساتراپی کارگردان پرسپوليس
«خيلی وقت است که ايرانی‌ها را به عنوان انسان نمی‌بينند»

فيلم پرسپوليس ساخته مشترک مرجان ساتراپی و ونسان پارانوی روز چهارشنبه در فستيوال فيلم لندن به نمايش درآمد و مورد استقبال وسيع تماشاگران فستيوال قرار گرفت. روز نمايش فيلم، ساتراپی بر روی فرش قرمز ظاهر شد و به گفت‌وگو با خبرنگاران پرداخت. قبل از تماشای فيلم با مرجان ساتراپی گفت‌وگویی کوتاه انجام دادم.



به مناسبت درگذشت ملويل شاولسون
مرگ در سکوت

ملويل شاولسون فيلم‌نامه‌نويس، تهيه‌کننده و کارگردان آمريکايی چند روز قبل، در سن ۹۰ سالگی درگذشت. او نويسنده و فيلم‌ساز پرکاری بود و در طول دوران فعاليت حرفه‌ای‌اش با بازيگران بزرگی چون جان وين، فرانک سيناترا، سوفيا لورن و باب هوپ کار کرد. با اين حال شهرت اصلی او به خاطر کمدی‌هايی است که برای باب هوپ نوشته يا با او ساخته است.



استاد برگمن

پل شرايدر: «اگر به خاطر برگمن نبود من هرگز فيلم‌هايم را نمی‌ساختم و يا فيلمنامه‌هايی چون "راننده تاکسی" را نمی‌نوشتم. مرگ او در سن 89سالگی غافلگيرکننده نبود. به هر حال او پير بود. اما آنچه که او باقی گذاشت، ميراثی است که از ميراث هر فيلمساز ديگری بزرگ‌تر است.»



فريادها و نجواهای اينگمار برگمن

ويژگی مهم فيلم‌های سينماگرانی چون برگمن، آنتونيونی و فلينی، شخصی بودن آثار آنهاست. برخی از مهمترين آثار برگمن مثل فانی و الکساندر در واقع اتوبيوگرافی اين فيلمسازند و از زندگی و تجربه‌های دوران کودکی او الهام گرفته شده‌اند. به گفته پل شرايدر« او فيلمسازی بود که فيلمسازی را به امری جدی و درون گرايانه تبديل کرد. او احتمالا بيش از هر کس ديگری سعی کرد سينما را به يک رسانه شخصی با ارزش‌های درونی تبديل کند.



به ياد مايکل‌آنجلو آنتونيونی
شاعرِ فيلم‌ساز

سينمای هنری و روشنفکرانه‌ی اروپا و جهان يکی ديگر از چهره‌های برجسته‌ی خود را از دست داد. مايکل‌آنجلو آنتونيونی، از پيشگامان سينمای مدرن و آوانگارد جهان، شب گذشته در سن 94سالگی ديده از جهان فروبست. فيلمسازی صاحب سبک که به همراه برگمن، بونوئل، فلينی، آلن رب‌گريه، آلن رنه، گدار، و بسياری ديگر تحولات و گرايش‌های تازه‌ای را در سينمای اروپای دهه‌ی شصت به وجود آوردند.



ابراهيم گلستان در آمريکا

در برنامه‌ای که با عنوان مرور بر آثار ابراهيم گلستان از طرف دانشگاه شيکاگو در مرکز فيلم "جين سيسکل" اين شهر برگزار شد، چهار فيلم مستند گلستان از مجموعه فيلم‌های "چشم انداز" درباره نفت و فيلم "خرمن و بذر" و فيلم‌های داستانی "خشت و آينه" و "اسرار گنج دره جنی" به نمايش درآمد.



زندگی تراژيک همسر موسولينی

آيدا آلسر، همسر موسولينی، زنی بود که موسولينی سعی کرد نام او را از تاريخ ايتاليا حذف کند. او بعد از اينکه نتوانست ديکتاتور را متقاعد کند که ازدواج آن‌ها و فرزند مشترکشان را به رسميت بشناسد کارش به جنون کشيد. قرار است مارکو بلوکيو، فيلمساز چپ‌گرای ايتاليايی به زودی فيلمی از زندگی او بسازد.



گفتگوی اختصاصی با کارگردان فيلم «آمريکا عليه جان لنون»
برای آنها که از تاريخ درس نمی‌گيرند

با جان شينفلد کارگردان فیلم مستند «آمریکا علیه جان لنون» در لندن گفتگو کردم. مستندی که درباره ديدگاه‌های راديکال جان لنون خواننده مشهور گروه بيتل‌ها است. او درباره فیلم خود، سیاست‌های جنگ‌طلبانه آمریکا و جرج‌بوش و مستندسازی سیاسی حرف‌هایی می‌زند که شنیدنی است.



به ياد استوارت روزنبرگ

استوارت روزنبرگ کارگردان آمريکايی و سازنده فيلم مشهور «لوک خوش دست» در آخرين روزهای سال گذشته درگذشت. روزنبرگ در سينمای هاليوود جايگاه مهمی نداشت و بيشتر اهميت او به خاطر بازی پل نيومن در تعدادی از فيلمهايش بود.