راهنماي ساخت پادكست در شش سوت!

امیر منصوری

در يك كلام: «وبلاگ نويسي را فراموش كنيد». موضوع جذاب در اين روزها چيز ديگري است: «ساخت پادكست». اگر تا امروز براي انتقال نظراتتان مجبور بوديد تايپ كنيد، از امروز به بعد مي توانيد همان حرف ها را با صداي خودتان ضبط كنيد تا بقيه بشنوند.
ساخت پادكست بسيار ساده تر از آن چيزي است كه تصور مي كنيد. تمام چيزي كه شما براي ساخت يك پادكست نياز داريد عبارتست از يك ميكروفون، چند نرم افزار ساده و البته يك زبان چرب و شيرين! در واقع همين ابزار هاي ساده و دم دست است كه باعث شده صداي ميليون ها انسان كه تا پيش از اين فقط شنونده بودند توسط ديگران شنيده شود و آرزوي كودكي همه ما كه شنيدن صدايمان در يك رسانه بود محقق شود!

سوت اول: تهيه يك عدد صدا ضبط كن!

یک نمونه صدا ضبط کن!

قدم اول براي ساخت يك پادكست داشتن يك ميكروفون براي ضبط صدا و يا يك recorder مستقل است.
امروزه البته پيدا كردن ميكروفون براي كامپيوتر خيلي ساده شده است. داشتن يك Headset كه مجموعه اي از گوشي و ميكروفون است در ايران خيلي متداول است حتما شما هم نمونه اي از آن را در خانه دوست و آشنا ديده ايد. امروزه حتي بعضي از Keyboard ها هم مجهز به ميكروفون است.

علاوه بر اين، در چند سال اخير داشتن mp3player هاي مجهز به ضبط صدا در ايران خيلي مرسوم شده است. انواع مختلفي از اين recorder ها با قيمت هاي متفاوت در همه جا به سادگي پيدا مي شود. يك نمونه معمولي از اين دستگاه ها را با پنجاه هزار تومان ناقابل مي توان خريداري كرد. ولي باور كنيد كه ارزشش را دارد. آخر خداييش، دستگاهي كه هم موزيك پخش كند و هم صدا ضبط كند و تمامش هم به اندازه انگشت سبابه تان باشد 50000 تومان نمي ارزد؟!

اگر شما هيچ كدام از اين ابزار ها را نداريد، بايد يك ميكروفون ساده تهيه كنيد. البته توصيه ما اين است كه قبل از خريد، حتما يك بار ديگر Keyboard خود را كنترل كنيد. ممكن است Keyboard تان ميكروفون داشته است و شما خبر نداشته ايد!

سوت دوم: نرم افزار ويرايش صدا!

ادیت صدا این شکلی است

تصورش را بكنيد كه شما برويد پشت ميكروفون و بخواهيد يك بند، نيم ساعت تمام حرف بزنيد! نتيجه اش احتمالا اگر شنونده تان كمي روشنفكر باشد اين است كه وسط صحبت شما، صدا را قطع مي كند و تمام! براي درك بهتر اين موضع كافيست كمي به واكنش خودتان هنگام گوش دادن به برنامه هاي صدا و سيماي خودمان فكر كنيد. آن وقت مي فهميد كه ضبط صدا براي پخشش كفايت نمي كند! صداي ضبط شده شما نياز به ويرايش دارد. علاوه بر اين شايد دلتان بخواهد كمي موزيك بين حرفهايتان پخش كنيد يا براي تحت تاثير قرار دادن شنونده، يك آهنگ شاد يا ملايم را پس زمينه صدايتان قرار دهيد.
براي انجام دادن اين چيزها نياز به نرم افزار ويرايش صدا داريد. نرم افزارهاي مختلفي براي ان كار وجود دارد كه هر يك بنا به پيچيدگي و سادگي خود، امكانات مختلفي در اختيار شما قرار مي دهند.

متداولترين نرم افزار براي ويرايش صدا كه اتفاقا رايگان هم هست (البته در ايران كه همه نرم افزارها رايگان است، منظورم از نظر قانوني اش بود!)، Audacity نام دارد كه مي توانيد آن را با حجم 2.3 مگا بايت از اينجا دانلود كنيد. دانلود اين نرم افزار در ايران، با آن سرعت هاي نجومي، نبايد بيشتر از 7-8 دقيقه طول بكشد. همچنين براي اينكه اين نرم افزار بتواند از صداي ضبط شده شما خروجي با فرمت mp3 توليد كنيد اين فايل زيپ را هم از اينجا دانلود كنيد و بعد از unzip كردن آن، فايل با نام lame_enc.dll را در همان فولدري كه نرم افزار Audacity را در آنجا نصب كرده ايد كپي كنيد.

همین‌طور می‌توانیم نرم‌افزار ادوب آیودیشن را را پیشنهاد کنیم.

اصولا شرکت ادوب از محبوب‌ترین شرکت‌های تولید نرم‌افزار است. یکی از این نرم‌افزارهای محبوب هم ادوب ایودیشن است.

سوت سوم: سکوت نکنید!

حرف بزنید این جوری!

نمي دانم اين عادت فقط ما ايراني هاست يا بقيه هم به اين درد مبتلايند كه تا وقتي صدايمان به جايي نمي رسد كلي حرف براي زدن داريم. ولي وقتي مي توانيم حرف بزنيم و گوشي براي شنيدن هست همه چيز فراموشمان مي شود.
خلاصه، داشتن ميكروفون و نرم افزار همه راه نيست. مساله اصلي اين است كه شما چه چيز مي خواهيد به شنوندگانتان بگوييد؟ نظرات تان در باب آخرين تحولات سياسي روز؟ خاطرات روزمره تان يا حتي درد دل هاي تان كه عمريست در آن دل لامصب تلنبار شده؟

البته اينكه شما در پاد كستان چه بگوييد دست خودتان است ولي دست كم، تجربه ميليون ها پادكست موجود در وب نشان داده كه موضوعات كاربردي در زندگي روزمره مثل تجربياتتان در قبال رويارويي با مشكلات و موقعيت هاي مختلف و يا موضوعات تخصصي در مورد يك شغل خاص از جمله موضوعات جذاب در ميان پادكست ها هستند. در هر حال يك چيز مسلم است و آن اينكه اگر بخواهيد در پادكست خود، نقش يك بنگاه سخن پراكني تمام عيار را ايفا كنيد و پادكستتان را از هر چه دل تنگتان مي خواهد پر كنيد فاقد هرگونه جذابيت براي شنوندگان خواهد بود. پيشنهاد ما اين است كه قبل از ضبط برنامه خود، حتما يك طرح (plan) از آنچه مي خواهيد بگوييد تهيه و در مورد آن با چند نفر مشورت كنيد. گوش دادن به پادكست هاي سايرين هم مي تواند ايده هاي خوبي به شما بدهد. يك ليست از پادكست هايي به زبان فارسي را در اينجا مي توانيد پيدا كنيد.

سوت چهارم: هيسسسس، صدا داره ضبط مي شه!

خب، حالا موقع آن است تا صدايتان را ضبط كنيد. ابتدا حتما ميكروفون را به كامپيوتر وصل و اگر لازم است آن را روشن كنيد. سپس Audacity را باز كنيد.


حالا براي ضبط صدا كافيست دكمه قرمز رنگ را كليك كنيد. براي توقف در ضبط هم دکمه سبز را كليك كنيد. به همين سادگي!

فقط به چند تا نكته دقت كنيد:

1.حتما براي اينكه فايلهايتان الكي حجيم و سنگين نشوند sample rates را تنظيم كنيد. اين كار كمك ميكنند كه هم فايلتان راحتتر upload شود و هم شنوندگانتان سريعتر آن را download و گوش كنند. براي اين كار در Audacity به منوي Edit و بعد به Preferences برويد. تب Quality را انتخاب كنيد. اگر در پادكست مي خواهيد فقط صدايتان ضبط شود تنظيمات را روي 44.1KHz و قرار دهيد. اگر موزيك در پادكستتان نقش ويژه اي دارد و برايتان مهم است كه كيفيتش خوب باشد sample rates را مي توانيد روي مقادير بيشتري تنظيم كنيد. ولي يادتان باشد اين كار حجم فايلتان را زياد ميكند.

2.اگر دقت كنيد ميبينيد كه با هر بار كليك روي دكمه ضبط، يك Audio Track جديد ظاهر مي شود. شما با استفاده از اين امكان، مي توانيد تكه هي مختلف برنامه تان را جدا جدا ضبط كنيد و بعد كنار هم بچينيد. يا اگر ميخواهيد يك تكه از برنامه تان زيرصداي موسيقي داشته باشد با بازكردن يك Audio Track براي موزيك مي توانيد اين كار را انجام دهيد.
3.بعد از اتمام ضبط برنامه حتما بلافاصله آن را از طريق منوي File با فرمت wav يا mp3 ذخيره كنيد. براي اين كار كافيست گزينه Export as wav يا Export as mp3 را انتخاب كنيد.

سوت پنجم: برنامه تان را رفوگري كنيد!
حتما بعد از ضبط صدايتان نياز داريد تا قسمتهايي را حذف كنيد. مثلا جاهايي كه سكوت كرده ايد يا احتمالا تپق هايتان را.

براي اين كار كافيست بر روي Audio Track رفته و قسمتي كه مي خواهيد آن را حذف يا اصلاح كنيد با گوش دادن پيدا كنيد. بعد از پيدا كردن، مانند ساير نرم افزارها از منوي Edit آن را Delete كنيد.

بعد از اديت كردن برنامه، نوبت به ذخيره نهايي كار ميرسد. معمولترين فرمت براي اين كار mp3 است كه اغلب پخش كننده هاي صدا با آن كار ميكنند. فقط در هنگام ذخيره با فرمت mp3 سعي كنيد آن را با bit rate بين 32Kbps تا 64Kbps ذخيره كنيد.

سوت ششم: من پادكست دارم، پس هستم!

پس هستم!

حالا همان لحظه اي كه مدت ها منتظر آن بوديد. وقت آن است كه شنوندگان صداي شما را بشنوند. لازمه اين كار اين است كه فايل شما در جايي روي وب upload شود. براي upload هم دو راه پيش رو داريد. اگر به هوستي دسترسي داريد كه اجازه ftp فايل به شما مي دهد كه هيچ، و گرنه بايد از سايتهايي كه همين كار را رايگان انجام ميدهند استفاده كنيد. يكي از بهترين سايت ها براي اين منظور padomatic.com است. براي اين كار سايت هاي بسيار زياد ديگري هم هستند كه بعضي با گرفتن اندكي پول و بعضي در راه رضاي خدا اين كار را انجام مي دهند. پس كافيست در گوگل يك جستجوي ناقابل كنيد.
گام آخر هم ساختن يك RSS براي پادكستتان است. به اين سايت برويد. با پر كردن فرم داخل اين سايت، يک کد کوتاه به زبان XML توليد می شود که بايد آن را با يك editor مثل notepad و با نام دلخواه و پسوند xml ذخيره کنيد. بعد از ذخيره نيز بايد آن را به سايت خود آپلود‌ کنيد.

ولي راستش را بخواهيد چون هنوز خيلي ها كار با RSS را بلد نيستند پيشنهاد ما اين است كه لينك مستقيم فايل mp3 را كه در جايي upload كرده ايد، براي شنوندگانتان بگذاريد تا آنها آن را مستقيم دانلود كرده و گوش كنند.
فقط مي ماند يك نكته مهم: ساخت پادكست در واقع يك تلاش جدي مي طلبد. اينكه برنامه شما براي شنونده جذاب باشد و او را خسته نكند، نياز به ايده هاي خلاق و سعي شما در اصلاح بيش از پيش پادكستتان دارد. اين را هميشه به ياد داشته باشيد.