«سه سال زندان برای عملی که جرم نیست»

ایرج ادیب‌زاده

گروه‌های مختلف جنبش زنان ایران و فعالان حقوق بشر به بازداشت خانم عالیه اقدام‌دوست و حکم سه سال زندان برای ایشان به جرم شرکت در گردهمایی مسالمت‌آمیز ۲۲ خرداد ۸۵ در میدان هفت تیر تهران و روانه کردن این فعال مدنی و جنبش زنان به زندان اوین در اطلاعیه‌ای به شدت اعتراض کردند.

برای بررسی بیشتر بازداشت خانم عالیه اقدام‌دوست و روانه شدن وی به زندان اوین با وکیل ایشان خانم نسرین ستوده در تهران گفت و گو کرده‌ام.

خانم ستوده، آن‌طور که در اطلاعیه اعتراضی جنبش زنان ایران آمده است شرکت در راهپیمایی و تجمع مسالمت‌آمیز قانونی است. پس چرا برای موکل شما سه سال زندان تعیین شده است؟

همان‌طور که شما اشاره کردید خانم اقدام‌دوست به سه سال حبس محکوم شدند و محکومیت ایشان از بابت شرکت در تجمع ۲۲ خرداد بوده است. اما می‌دانید که طبق اصل بیست و هفتم قانون اساسی شرکت در اجتماعات و راهپیمایی‌ها آزاد است.

ولی ایشان به خاطر عملی که طبق قانون ایران جرم نیست به سه سال حبس محکوم شدند و از چهار روز پیش این حکم به اجرا گذاشته شده است.

جا دارد که در اینجا اشاره بکنم در همان تجمع پیش از آن‌که زنان اقدامی بکنند مورد یورش و هجوم زنان پلیس قرار گرفتند و زنان بسیاری در آن تجمع زخمی شدند.

دست خانم دلارام علی آسیب دید و تا دو ماه در گچ بود ولی شکایت ما به عنوان وکلای تجمع‌کنندگان علیه نیروی انتظامی به نتیجه‌ای نرسید و بازپرس مربوطه به دلایلی مجبور به صدور قرار منع تعقیب شد. ولی همچنان احکام سنگین علیه شرکت‌کنندگان ادامه دارد و همچنین اجرای آن‌ها آغاز شده است.

نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق زنان

به این ترتیب فکر می‌کنید ممکن است برای سایر فعالان جنبش زنان که در گردهمایی مسالمت‌آمیز خرداد ۸۵ در میدان هفت تیر بازداشت شدند حکم‌هایی به این ترتیب صادر شود؟

بله، این احتمال وجود دارد.

چه اقدام دیگری از سوی شما به عنوان وکیل خانم عالیه اقدام‌دوست صورت گرفته یا می‌گیرد؟

حتماً مجدداً تقاضای خودمان را برای اعمال تجدید نظر به رییس قوه قضاییه خواهیم داد. با توجه به اصل ۲۷ قانون اساسی امیدوارم که این حکم مورد تعدیل قرار بگیرد و حکم برائت برای موکل ما صادر شود.

خانم ستوده به عنوان یک وکیل دعاوی که زندگی خودتان را وقف دفاع از مورد اتهام قرار گرفته‌ها‌ی جنبش زنان کردید آینده‌ی این جنبش را چگونه می‌بینید؟

من وکیل کسانی هستم که در این جنبش فعالیت می‌کنند. آینده‌ی این جنبش و سیاست‌گذاری مربوط به آن را فعالان این جنبش تعیین می‌کنند.

اما آنچه تجربه نشان داده آن است که در همه‌ی جوامع، سرکوب و به زندان انداختن نمی‌تواند یک جنبش را برای سالیان متمادی کاملاً منزوی بکند و آرام نگه دارد. این در مورد جنبش زنان ایران هم صادق است.

خانم ستوده، عالیه اقدام‌دوست به دلیل عقاید و باورهای سیاسی‌اش قبلاً شش سال در زندان بوده است. این‌بار به جرم شرکت در تجمع اعتراضی و مسالمت‌آمیز بازداشت شده است. آیا ارتباطی میان این دو موضوع می‌بینید؟

اگر دادگاه رسیدگی کننده به دلیل عقاید و سابقه‌ای که محکومیت آن را تحمل کردند، مجدداً برای ایشان چنین حکمی صادر کرده باشد به دلایل مختلفی این حکم می‌تواند غیر قانونی تلقی شود از جمله این‌که ممکن است ایشان بابت عقاید خودشان چنین حکمی دریافت کرده باشند.

اما اجازه بدهید فعلاً در این مورد اظهار نظری نکنم کما این‌که در مورد چنین احتمالی باید گفت که اگر هم آن عمل جرم بوده ایشان شش سال مجازاتش را تحمل کرده است و تحمیل مجازات مجدد به دلیل یک جرم به‌هیچ‌وجه در هیچ سیستم قضایی توجیه منطقی ندارد.

بنابراین اجازه بدهید قبل از هر اظهار نظری در این خصوص پرونده را پیگیری بکنیم و ببینیم آیا نهایتاً با بی‌طرفی به این پرونده رسیدگی می‌شود یا خیر.

خانم ستوده، سه تن از فعالان جوان یک میلیون امضا روز جمعه در حال جمع‌آوری امضا در ارتفاعات توچال توسط پلیس کوهستان بازداشت شدند. آیا خبر تازه‌ای درباره‌ی آن‌ها دارید؟

از آن سه تن فقط خانم نفیسه آزاد همچنان در بازداشت به سر می‌برند. خانم نفیسه آزاد از اعضای جوان کمپین یک میلیون امضا هستند که در حال جمع‌آوری امضا بازداشت شدند.

این در حالی است که ما آرای متعددی داریم مبنی بر این‌که جمع‌آوری امضا جرم نیست. اشاره می‌کنم به رأی که شعبه‌ی ۱۳ دادگاه انقلاب مبنی بر برائت خانم‌ها راحله اصغری‌زاده و نسیم خسروی صادر کرد.

در آن حکم با استناد به استدلال وکیل پرونده که اظهار کرده بود همچنان که شهروندان می‌توانند به شهرداری محلشان نامه بنویسند و درخواست خدمات شهری بکنند، می‌توانند به مرجع قانون‌گذاری نامه بنویسند و از مرجع قانون‌گذاری تقاضای تغییر قوانین را بکنند حکم برائت این دو نفر را صادر کرده بود.

اما متأسفانه همچنان شاهد بازداشت افرادی هستیم که به جمع‌آوری امضا برای این کمپین مبادرت می‌کنند.