«نگرانی اعضای سازمان ملل، یک نشانه است»

ایرج ادیب‌زاده

با ۶۹ رأی موافق، ۵۴ رأی مخالف، مجمع عمومی سازمان ملل متحد بار دیگر نگرانی عمیق خود را از نقض گسترده حقوق بشر در ایران ابراز کرد.

در همین رابطه با خانم دایان علایی، نماینده جامعه بهاییان در سازمان ملل متحد گفت و گو کرده‌ام.

در این قطعنامه چند بار به نقض حقوق اقلیت بهایی و آزار و اذیت آن‌ها اشاره شده است. اهمیت قطعنامه‌ی جدید مجمع عمومی سازمان ملل را در چه می‌بینید؟

اولاً این نشانه خیلی بزرگی برای دولت ایران است که اکثریت اعضای سازمان ملل متحد، نگران وضع حقوق بشر در ایرن است. این یک فشار است.

امیدوارم فشاری روی دولت ایران باشد که راجع به وضعیت حقوق بشر در کشور خودشان نگاه کند و سعی کند به تمام مسایلی که در ایران وجود دارد، برسد. انشالله تا سال دیگر وضعیت تمام نقض‌های حقوق بشر‌ی که در این قطعنامه است، بهتر بشود.

دایان علایی، سخنگوی جامعه بهائیان

خانم علایی، در این قطعنامه که به شکنجه و زندان و افزایش اعدام‌ها تأکید شده، به موارد سرکوب و تبعیض اقلیت‌های قومی به ویژه بهاییان جای ویژه‌ای داده است.

بله، در این قطعنامه راجع به زیر نظر گرفتن تمام اعضای جامعه بهایی در ایران صحبت می‌شود. راجع به این‌که جوانان بهایی نمی‌توانند وارد دانشگاه بشوند، در مورد حمله در مطبوعات دولتی به دیانت بهایی و به بهاییان، راجع به هفت نفری که تمام کارهای جامعه‌ی بهایان ایران را زیر نظر داشتند و الان در زندان هستند و هنوز هم به وکیلشان دسترسی ندارند، صحبت شده است.

از سوی سازمان‌های دیگر حقوق بشری هم به بازداشت و زندانی بودن این هفت نفر که مسوولان تشکیلات اداری آیین بهایی در ایران هستند، اعتراض شده است؟

بله، خانم اسما جهانگیر، گزارشگر ویژه‌ی آزادی ادیان و گزارشگران ویژه‌ی دیگر، برای بازداشت خودسرانه این‌ها به دولت ایران نامه دادند و راجع به وضعیت این هفت نفر صحبت کردند.

راجع به زیر نظر گرفتن جامعه بهایی، ثبت اسامی جامعه بهایی در ایران، راجع به این‌که جوانان ایرانی بهایی نمی‌توانند در دانشگاه تحصیل کنند، صحبت شده است.

البته سازمان‌های غیر دولتی مثل عفو بین‌الملل، دیده‌بان حقوق بشر و فدراسیون حقوق بشر هم نگرانی خودشان را در موارد مختلف از نقض حقوق بشر ایرانیان بهایی در طول این سال ابراز کردند.

شما از ممنوعیت ورود جوانان بهایی به دانشگاه‌ها گفتید. امسال، جمهوری اسلامی جوانان افغانی مقیم ایران را هم مشمول این محرومیت قرار داده است. نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل در این باره توضیح نداد؟

ببینید، متأسفانه وقتی نمایندگی ایران در سازمان ملل در مورد این قطعنامه صحبت کردند، گفتند اصلاً همچین چیزی واقعیت ندارد.

ما امیدواریم دولت ایران سعی کند تبعیض‌هایی را که بر‌خلاف تمام پیام‌ها و میثاق‌های حقوق بشر هستند، اجرا نکند. امیدواریم وقتی صحبت از اقلیت‌های مذهبی باشد راجع به بهاییان هم باشد.

همان‌طور که خودتان می‌دانید سه اقلیت مذهبی که در قانون اساسی شناخته شده‌اند، مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان هستند،بهاییان در آن‌ها نیستند.

بنابر‌این امیدوارم وقتی ایران راجع به اقلیت‌های مذهبی صحبت می‌کند، ایرانیان گروه اقلیت‌های مذهبی چه شناخته شده در قانون اساسی، چه شناخته نشده مثل بهاییان و اقلیت‌های دیگر بتوانند وارد دانشگاه بشوند.

آن گروه از جوانان بهایی که در ایران در سال‌های گذشته وارد دانشگاه شدند و در حال تحصیل هستند هم در خطر اخراج به دلیل بهایی بودن، قرار دارند؟

بله، متأسفانه هر وقتی که معلوم می‌شود، یعنی ریاست دانشگاه بفهمد که جوان ایرانی (دانشجو) بهایی است، همان موقع اخراج می‌شود.

بنابراین خیلی امکان دارد حتی جوانانی که توانسته‌اند وارد دانشگاه بشوند و می‌توانند تحصیل کنند، نتوانند تحصیلشان را ادامه دهند. و همین‌طور دارند اخراج می‌شوند.

خانم دایان علایی آنچه در بیست و یکمین قطعنامه محکوم کردن ایران گنجانده شده، این است که کشورهای عضو سازمان ملل از دبیر کل خواسته‌اند سال آینده باز هم گزارشی از وضعیت حقوق بشر به مجمع عمومی ارائه بدهند. این در رفتار جمهوری اسلامی در برابر مردم ایران چه تأثیری خواهد داشت؟

خیلی مهم است. چون دبیر کل سازمان ملل این گزارش را می‌دهد، در واقع یک دید کامل راجع به وضعیت حقوق بشر در ایران می‌دهد و کشورها می‌توانند ببینند که ایران سال دیگر به تمام این قول‌هایی که همین‌جوری در سازمان ملل و جاهای دیگر می‌دهد، عمل می‌کند.

همه‌ی ما و جامعه‌ی بین‌المللی با یک گزارش از رییس سازمان ملل می‌تواند ببیند که سال دیگر، وضعیت حقوق بشر در ایران چه برای زنان، چه برای جوانان، چه در مورد شکنجه، دانشجویان، وضعیت اقلیت‌های قومی و مذهبی و البته وضعیت بهاییان‌ چه می‌شود.