«هدف: اختلال در اردوگاه ایران، روسیه و سوریه»

ایرج ادیب‌زاده

نیکلاس سارکوزی، رییس جمهوری فرانسه برای دیداری دو روزه وارد دمشق شد.

‌در این مورد با دکتر جلال ایجادی، ستاد دانشگاه وعضو حزب سبزهای فرانسه گفت و گو کردم.

آیا سفر آقای سارکوزی آن هم تنها با یک وزیر، یعنی برنارد کوشنر وزیر خارجه، با هدف ایجاد فضای بیشتر صلح در خاورمیانه است؟

ما باید هر دو طرف این مذاکرات را در نظر بگیریم. یکی اهداف حکومت سوریه هست، همان‌طور که شما مطرح کردید روابط با فرانسه چند وقت است که قطع شده است.

همان‌طور که می‌دانید در زمینه داخلی، حکومت اسد یک رژیم نظامی استبدادی بوده و هر بیان دموکراتیک در مطبوعات و در صحنه سیاسی را بسته و از سوی دیگر در منطقه پرستیژ لازم را که در زمان پدرش موجود بود ندارد.

سوریه حتی خطر بین‌المللی را هم احساس می‌کند. چون الان ایزوله است و در انزوا قرار دارد و به هر حال با مشکلاتی از قبیل بازپس گرفتن بلندی‌های جولان هم برای این رژیم بسیار مطرح است.

رژیم اسد سعی کرد که در واقع یک محور جدید در منطقه بین خود و دولت ایران به‌وجود بیاورد که بتواند از نظر سیاسی و دیپلماتیک نقش ایفا کند. هم در زمینه سیاسی و دیپلماتیک در منطقه و هم برای منافع اقتصادی و در واقع بازرگانی و نظامی خودش.

سارکوزی برای دیداری دو روزه، وارد دمشق شد/ عکس از AFP

در این زمینه که دولت آقای سارکوزی فعالیت خیلی چشمگیری را در این زمینه سازماندهی کرده، می‌توان این‌گونه توضیح داد که به هر حال سیاست خارجی دولت فرانسه دارای یک نوع جاه‌طلبی‌ها و اهداف ویژه خودش است.

فرانسه در ارتباط با دولت سوریه می‌خواهد با بحرانی که در خاورمیانه وجود دارد، یعنی از یک طرف اسرائیلی‌ها و از سوی دیگر عراق، سعی کند نقش برجسته‌تری را در مذاکرات آتی ایفا کند.

با توجه به این‌که نقش فرانسه و اروپا در خاورمیانه جانبی بود، آقای سارکوزی می‌خواهد نقش برجسته‌تری را از این به بعد ایفا کند. از یاد نبریم که به هر حال سارکوزی هم به‌عنوان رییس‌جمهور فرانسه ‌و هم به‌عنوان رییس اتحادیه اروپا در این سفر حضور خواهد داشت.

از سوی دیگر مساله‌ی لبنان هم هست. بعد از این‌که نیروهای نظامی سوریه از این کشور بیرون رفتند کماکان نیروهای سیاسی و جاسوسی این کشور در خود لبنان وجود دارد.

بنابراین برای دولت فرانسه این مساله مطرح می‌شود که چگونه در این منطقه که منطقه‌ی آشوب‌زده و بحرانی است، بتواند نقش فعال‌تری ایفا کند. فرانسه علاوه بر مساله‌ی اقتصادی، به دنبال جاانداختن منافع دیپلماتیک هم هست.

شما به محور دمشق و تهران اشاره کردید. ناظران سیاسی مقابله با محور دمشق و تهران و منزوی کردن بیشتر تهران را از هدف‌های این سفر توصیف کردند.

ایران تا حدودی نگران این است که به هر حال بین سوریه و آمریکا و اسرائیل و الیزه، نزدیکی‌هایی صورت بگیرد.

به هر حال این را باید توجه داشت که اگر بقای حکومت سوریه از جانب غرب تضمین شود و بتواند جولان را بگیرد و بتواند یک نمایش دیگری را ارائه کند؛ چه بسا بخواهد از مناسبات ویژه خودش با ایران چشم‌پوشی کند.

به هر حال حکومت ایران به این نیاز دارد که این حکومت را در اردوگاه خودش نگه دارد، ولیکن مساله این است که غرب و اسرائیل، تا چه میزانی به حکومت سوریه امتیاز می‌دهند.

من فکر می‌کنم که اگر این امتیازات چشمگیر باشد،‌ سوریه‌ علی‌رغم نزدیکی‌هایش با ایران، برای دست‌یابی به این امتیازات، از ایران دوری کند.

بنابراین اگر چنین اتفاقی بیفتد، نشانگر پیروزی‌‌ غرب و به‌خصوص دیپلماسی فرانسه خواهد بود.

آن‌چه مهم است و در کنفرانس علمی خاورمیانه هم مورد نظر سارکوزی و یا هیات نمایندگی فرانسه بود، ایجاد مناسبات نزدیک‌تر و دادن یک سلسله امتیازات به سوریه است تا ایران در منطقه منزوی‌تر شود و با منزوی کردن ایران، بتوان فشار بیشتری در ارتباط با سیاست هسته‌ای ایران و مساله‌ی اسرائیل به‌وجود بیاید.

در نهایت چه بسا ایران برخورد بازتری به غرب بازتر نشان دهد. به‌خصوص که ایران امروز در یک اردوگاه گسترده در این منطقه روابط نزدیکی با دولت روسیه دارد.

با توجه به درگیری‌هایی که در کل این حوزه جغرافیایی‌ وجود دارد، ایجاد اخلال در اردوگاه ایران، سوریه و روسیه است که برای غرب بسیار پر‌اهمیت است.