با «کِبِک» موسیقی فرانسوی بشنویم

سهند صاحب دیوانی
با همکاری علیرضا

از جنگ دوم جهانی به این طرف که زبان انگلیسی در دنیا نفوذ زیادی پیدا کرد، در عالم موسیقی هم تقریبا اجراهای همه گروه‌هایی که می‌خواستند موفقیت جهانی داشته باشند به زبان انگلیسی بود.

البته موسیقی هر کشوری زبان خودش را دارد. مثل «فلامینکو» که زبان آن اسپانیایی است. در این دوره خیلی‌ها به زبان خودشان رپ اجرا می‌کنند. مثلا شما در ایران گروهی را می‌شناسید که انگلیسی رپ کند؟

من خودم از سن پترزبورگ سی‌دی‌هایی دارم که اسکا و رگه روسی روی آنها ضبط شده. ولی حالا زبان‌های دیگری هم در موسیقی هستند که از یک کشور بیرون رفتند و جهانی ‌شدند. مثل زبان فرانسه که از کانادا تا اروپا و آفریقا نفوذ دارد و خواننده‌ها و نوازنده‌ها امکان این را پیدا کردند که در یک بازار خیلی بزرگ‌تر کارهای‌شان را عرضه کنند.

در دهه نود یک رپر فرانسوی که ریشه‌های او آفریقایی است شروع کرد به فرانسه رپ کردن و کارش خیلی گرفت. نه فقط در فرانسه - که فرانسوی‌ها به او افتخار می‌کردند - بلکه در خیلی از کشورهای آفریقایی فرانسه زبان گل کرد. چون غیر از اینکه فرانسه رپ می‌کرد، در کارهایش از مهاجرت و مشکل‌های قاره آفریقا هم صحبت می‌کرد.

اولین باری که من به یکی از کارهای این خواننده گوش می‌دادم، شنیدن صدای یک رپر فرانسوی به اسم ام‌سی‌سولار، برای ما جوان‌های آمستردام بسیار جالب بود. در ده پانزده سال پیش شنیدن رپ فرانسوی با این که ما معنی هیچ کدام از کلمه‌ها را نمی‌فهمیدیم خیلی تازگی داشت. بعد از ام‌سی‌سولار زیاد طولی نکشید که گروه‌های هلندی هم رپ را به زبان خودشان شروع کردند.

تقریبا همه مردم مراکش و الجزایر زبان فرانسه بلدند، ولی در الجزیره بعضی از روشنفکرها به این زبان خیلی تعصب دارند و فقط فرانسه صحبت می‌کنند. اگر کسی عربی حرف بزند، می‌گویند این یارو دهاتی است و جوابش را نمی‌دهند.

شما حتما باید با فواد ماسی، خواننده اهل الجزیره آشنا باشید. این خواننده که آهنگ‌های زیادی به عربی خوانده به فرانسه هم کارهای خوبی اجرا کرده است.

حالا یک جایی می‌رویم که با کاروان موسیقی تا حالا نرفتیم؛ کِبِک، منطقه فرانسه‌زبان کانادا.

اگر شما مثل من با موسیقی کبک آشنایی نداشتید، بد نیست که باهم گوش کنیم به کارهای یک سی‌دی جدید که دو هفته دیگر به بازار می‌آید به مناسبت چهارصدمین سال شهر کبک، پایتخت این منطقه.

از این سی‌دی که اسم آن «کبک» است، آهنگ «اتغانژ» (Etrange) از گروه دوباکاراکال (DobaCaracol) را برای شما انتخاب می‌کنم.

روی جلد آلبوم کبک

بعد از شنیدن این آهنگ معلوم می‌شود قصد کسانی که این سی‌دی را به بازار دادند این نیست که کارهای سنتی آنجا را نشان بدهند، بلکه منظور نشان دادن تنوع موسیقی در کارهای نسل جدید کبک است.

اگر شروع آهنگ بعدی (Je m'demande) یک مقدار شبیه فیلم‌های وسترن باشد، زیاد عجیب نیست. آخر مارتین لئو سازنده این آهنگ، یک زمانی شاگرد انیو موریکونه سازنده موزیک متن فیلم‌های وسترن بوده است.

همراه با پخش یک آهنگ دیگر از سی‌دی کبک به نام «زنده باد عشق» (Vive l'amour) از گروه «لو ونت دونوغ» (Le Vent Du Nord)، برنامه امروز را به پایان می‌رسانم و با شما خداحافظی می‌کنم.

اطلاعات بیشتر درباره آلبوم Putumayo Presents: Quebec