Mar 2007

من همان سیزدهم کز همه عالم به درم!

دروغ آزار‌دهنده‌ای که در آن روز بساط سیزده نوروز خیلی‌ها را به‌هم ریخت، خبر فوت «حاج محتشم السلطنه» رئیس مجلس وقت بود که چون در بین مردم تهران بخصوص بازاری‌ها وجهه و احترام و اعتباری خاص داشت. هزارها نفر راه خانۀ او را در پیش گرفتند تا در مراسم تشییع جنازه‌اش شرکت کنند.

وقتی دورم، به تو نزدیکترم. . .

این‌روزها خبر نمایش فیلم مستند «چنین دور، چنین نزدیک» از «عیسا وندی» کارگردان ایرانی مقیم گوتنبرگ، در رسانه‌های گروهی سوئد مطرح است. او را به استودیوی جُنگ صدا دعوت کردیم تا در بارۀ این فیلم صحبت کنیم. حاصل آن، گپ و گفت‌وگویی شد مفصل در بارۀ این فیلم و سابقۀ کارهای سینمایی «عیسا وندی». در برنامۀ امشب آن بخش از این مصاحبه را که مربوط به تازه‌ترین فیلم اوست می‌شنوید.

نوروز، نشانه‌ای از ملیت ایرانیان

دقیقا شصت سال پیش ـ بهار سال 1326 خورشیدی ـ از «دکتر پرویز ناتل خانلری» سردبیر «ماهنامۀ سخن» به قلمی متین و شیوا نوشتاری در باره «نوروز و ملیت» منتشر شد که یکی از شناخته‌ترین مقالات ادبی در باره «نوروز» است. این مطلب را در اجرایی گفتاری ـ رادیویی در جُنگ صدای شصت سال بعد می‌شنوید!

نوروز، این پیر روزگار آلود

« سخن تازه از نوروز گفتن دشوار است» این جملۀ معروف از نوشتاری به قلم دکتر علی شریعتی است. امشب در ادامۀ ویژه‌برنامه‌های نوروزی «جُنگ صدا»، این نوشته را در اجرایی گفتاری می‌شنوید.

از خانه‌تکانی دل تا حوض‌ماهی شیراز

برنامۀ امشب را با حکایت خانه‌تکانی دل، نوشته‌ای از «شهین نقوی» شروع می‌کنیم. همچنین به گذشتۀ آئین نوبهاری‌خوانی‌ها و سرودهای نوروزی در نوشتاری از «هاله مجرد» نگاهی خواهیم داشت و در ادامه اشاره‌ای داریم به پیوند «فقر و نوروز»، و ترانه‌ای کمتر شنیده شده را می‌شنویم که حکایت حسرت‌ و آرزوهای کودکانۀ انسانی‌ست.

سال هزار و سیصد و گُلچهره!

خانوادۀ مهمان، از آشناهای دور پدر هستند که با خانواده، در ایام تعطیلات سیزده روزۀ مدارس و نوروز، از شیراز به اصفهان آمده‌اند. «گلچهره» اما، انگار آشناترین آشنای راوی حکایت.
رد این خاطره در یاد نویسنده چنان به‌جای مانده که او هنوز هم آن‌سال را که سال هزار و سیصد و چند خورشیدی بود، «سال گٌلچهره» می‌نامد. سال تولد عشق.

سینما، یکی از سین‌های نوروزی آن‌سال‌ها

در «جنگ صدا»ی امروز، قسمت اول قصه‌ای را می‌شنویم که برای همۀ ما آشناست. قصۀ اولین عشق را. عشق اولی که خاطرۀ زندۀ چهارده پانزده سالگی اکثر ماست. خاطره‌ای که چه بسا هنوزاهنوز هم مثل رازی پنهان و تا حالا به کسی نگفته در سینه حفظ کرده‌ایم و گاهی در خلوت خودمان آن‌را به‌یاد می‌آوریم و با لبخنده‌ای بر لب، طعم شوریدگی‌های آن ایام را مزمزه می‌کنیم.

سُنبل به چمن با ناز آمد . . .

در واریتۀ بهاری «جُنگ صدا»، با صدای «پری ملکی» یادی از «بانو شمس» می‌کنیم و بوی نرگس که از شیراز می‌آید. با صدای تلخ «فرهاد» یاد دوران شیرین نوجوانی و «کودکانه»های‌مان. و با صدای گرم و زندۀ «پوران»، به روزهای رادیو می‌رویم. روزگاری که پخش ترانۀ «گل اومد بهار اومد»، سنت هر ساله و یکی از سین‌های برنامه‌های نورزوی رادیو بود.

نوروز آمد، پیروز آمد. . .

اولین برنامۀ جنگ صدا از دوره تازۀ فعالیت خود را با تفالی از حافظ با صدای احمد شاملو می‌شنویم و بعد به همراه همراهان این برنامه: پروین، سما و شهرام به قول و غزل‌های نوروزی می‌نشینیم.

نامزدی وزارت فرهنگ؟ گفت‌وگو با «سوسن تسلیمی»

سوسن تسلیمی: «راستش گاهی خبرهایی دربارۀ آدم می‌دهند که اگر بخواهد وقت روی آن بگذارد، باید تمام زندگیش را برای تأیید یا تکذیب آن هدر بدهد.»

شرایط محیطی ـ زیستی زنان حرمسرای قاجار

سرگذشت زنان حرمسراهای شاهان ایران، بخشی از سرگذشت زنان کشور ماست که کمتر بدان پرداخته شده‌است. این بخش از تاریخ ایران، نتایج ویرانگر و دردناکی برای مردم نیز به‌دنبال داشته است. این همه فاجعه و بلا، حاصل خوش‌گذرانی، بی‌تدبیری و زنبارگی بخشی از شاهان کشور ما، بویژه شاهان قاجار بوده‌است.

با «فروغ» در انتهای راه

اهمیت «سفرنامه ایتالیا» که برای اولین بار به شکل گفتاری در پانزده برنامۀ به‌هم پیوسته در «رادیو زمانه» پخش و ارائه شد، در امکان آشنایی بیشتر ما با روحیه و نگرش «فروغ» به پدیده‌ها، زندگی، هنر و اجتماع پیرامون خود بود. آنچه که بعدها از او «فروغ فرخزاد» شاعر و فیلمساز را ساخت