گفتگوي خودموني


گفت‌وگو با سعید کمالی دهقان، از عوامل اصلی مستند ندا
مستندی برای ندا و انتظار بازگشت به ایران

پژمان اکبرزاده: «برای ندا»، عنوان مستندی یک‏ساعته از آنتونی توماس، کارگردان بریتانیایی است. یکی از شخصیت‏های کلیدی در شکل‏گیری این مستند، سعید کمالی دهقان، یک روزنامه‏نگار جوان ایرانی است که با شماری از پرمخاطب‏ترین رسانه‏های جهانی همکاری دارد. او در گفتگو با رادیو زمانه از مراحل فیلمبرداری این فیلم در فضای امنیتی تهران و دشواری‌های تماس با خانواده ندا می‌گوید.



دردها و امیدهای چندتن از جوانان ایرانی مقیم خارج از کشور، یک سال پس از آغاز اعتراض‌های مردمی
«با خشم و جدل زیسته‏ایم»

شکوفه منتظری: یک‌سال از آغاز ناآرامی‏‌ها و اعتراض‏های مردمی در ایران می‏گذرد. بسیاری معتقدند که نقش جوانان در این جنبش، نه تنها چشمگیر است، بلکه یکی از اساسی‏ترین پایه‏های آن را تشکیل می‏دهد. امروز پس از گذشت یک‏سال، بسیاری از این جوانان از ایران خارج شده‏اند و عده‏ای دیگری که برای ادامه‏ی تحصیل به خارج از ایران آمده بودند، دیگر امکان بازگشت ندارند. از آنها خواستم از یک سال گذشته بگویند؛ از دردها و امیدهای‏شان.



زادروز جاروبرقی و احساس ما

کیارش پارسا عالی‌پور: ۱۴۱ سال پیش در چنین روزی یعنی هشتم ماه ژوئن ۱۸۶۹ میلادی، نخستین جاروبرقی توسط شخصی به نام آیوز مک گافی در شیکاگوی امریکا اختراع شد و به ثبت رسید. این جارو برقی به قیمت ۲۵ دلار به فروش رفت و در خدمت صنعت فرش‌شویی امریکا قرار گرفت.
شاید بپرسید؛ خوب که چی؟ همه‌ی ما می‌دونیم جاروبرقی چیه و در خونه‌ی همه ما هم پیدا میشه. در مورد جاروبرقی، با چهارنفر گفت‌وگو کردم. بریم ببینیم نظر آن‌ها چیه و روایت شخصی آنها درباره جاروبرقی چیه.



گفتگو با علی لیمونادی، مدیر تلویزیون «ایرانیان»
تلویزیون ایرانیان و روایت مهاجرتی ناگهانی

پژمان اکبرزاده: تصور بسیاری از ایرانیان مهاجر در دهه ۱۹۸۰ این بود که به زودی به کشورشان باز خواهند گشت. از آن روزگار شمار ایرانیان مقیم لوس‌آنجلس ده‌ها برابر شده و شبکه‌های پارسی‌زبان نیز یکی پس از دیگری سر بر می‌آورند و کمی بعد ناپدید می‌شوند. علی لیمونادی می‌گوید: «در زمان گروگانگیری، کانالی که قرار بود برنامه‌ی ما را پخش کند به من گفت: دولت آمریکا اجازه‌ی پخش برنامه‌ای به نام «ایرانیان» را نمی‌دهد».



گفت‌وگو با اینگه لورمانس در باره‌ی نوروز
جذابیت نوروز برای اروپاییان

رضا جمالی: تصویب و به‏رسمیت شناخته شدن نوروز در سازمان ملل به عنوان یک روز جهانی، اهمیت این روز را در سال‏های آینده به عنوان یک میراث بزرگ معنوی ملموس برای جهانیان بیشتر و بیشتر خواهد کرد. اینگه‏ لورمانس، مترجم هلندی کتاب‌های صادق هدایت در این کشور؛ می‌گوید که با مراسم نوروز ایرانی، و آداب و رسوم آن آشنایی دارد. اینگه در گفت‌وگو با زمانه از زیبایی‌ها وعلاقه‌اش به نوروز می‌گوید.



گفتگو با علی‌رضا رضایی و امیرحسین، دو وبلاگ‌نویس به مناسبت فرارسیدن سال نو
«حواسم هست که حواسم نباشد»

لیدا حسینی‌نژاد: هرکس برای نوروز به سراغ دوستان و خانواده‌اش می‌رود. در نوروز به سراغ کسانی می‌رویم که دوست‌شان داریم، من هم در «زمانه» به عنوان کسی که مدت‌ها است از وبلاگ‌ها می‌گوید و با وبلاگ‌نویسان احساس نزدیکی می‌کند، دوست داشتم که این روز‌های بهاری و نوروز را با آن‌ها باشم. به همین دلیل سراغ دو وبلاگ‌نویس رفتم. علی‌رضا رضایی و امیرحسین، نویسنده وبلاگ «تلخ مثل عسل».



خاطره‌هایی از نوروز با پرویز قریب‌افشار

پژمان اکبرزاده: در سال‌های پیش از انقلاب، در بیشتر برنامه‌های نوروزی تلویزیون ملی ایران، پرویز قریب‌افشار، مجری برنامه‌ها بود. آن برنامه‌ها در سالهای بعد هم روی نوارهای ویدئو بین مردم دست به دست می‌شد و قریب‌افشار برای نسل جوان‌تر هم به چهره‌ای آشنا بدل شد. او که در غربت هم تمام توان و تجربه خود را برای تهیه برنامه‌های نوروزی به کار بسته در آغاز سال نو با «زمانه»، از خاطرات چند دهه فعالیت تلویزیونی‌اش می‌گوید.



برگزاری برنامه‌های متنوع نوروز در مرکز هنری راسا
شهربانو پارسی‌پور، در گفت‌وگو با زمانه:
«نوروز برای من مهم‌ترین روز سال است»

لیدا حسینی‌نژاد: مرکز هنری راسا (RASA) در شهر اوترخت در هلند، سال‌هاست که میزبان برنامه‌های هنری و کنسرت‌های موسیقی ایرانی است. امسال در این مرکز در روز اول فروردین برنامه‌ی متنوعی به مناسبت نوروز برگزار می‌شود. این برنامه شامل داستان‌خوانی، برنامه طنزی با حضور حاجی‌فیروز، اجرای موسیقی بابک مداح و دوستان، امید شیرازی و همچنین گروه کیوسک خواهد بود. با شهربانو پارسی‌پور، در باره‌ی این مراسم گفت‌وگو کرده‌ام.



بوی عیدی، بوی توپ و آرزوهای سال نو

اردوان روزبه: شب عید برای من همیشه یادآور خاطرات کودکی‌ام بوده است. روزهای آخر که منتظر تحویل سالی، مامان بزرگ‌ها مشغول شستن و پهن‌کردن لباس‌ها هستند و مادرها قالی و قالیچه می‌شویند. وقتی رنگ‌های قالی کچ می‌کند و سمت چاهک آب می‌رود، تو در این سرمای نیم‌بند، کنار شکوفه‌های خوش‌رنگ گلابی توی حیاط نشسته‌ای و با نگاه‌کردن به تمام این‌ها با خود میگویی: «عید داره میادا، عید داره میاد.»



آغاز روزهای بی‌اعتمادی

لیدا حسینی‌نژاد: در سایت خبری عصر ایران آمده‌است که «هيئت نظارت بر مطبوعات با استناد به تبصره ماده ١١ قانون مطبوعات و با توجه به فقدان شرايط مندرج در بند ٦ ماده ٩ قانون مطبوعات يعني «پايبندی و التزام عملي به قانون اساسی» اقدام به لغو پروانه نشريه «ايران‌دخت» و نشريه «سينا» کرده‌است. در این جلسه هم‌چنین به مدير مسئول روزنامه «کيهان» به خاطر تحريف طنزآلود عبارات دينی تذکر داده شده‌است.»



ویدئویی جالب از گفت‌وگوی حیوانات!

پژمان اکبرزاده: یک ویدئوی پنج دقیقه‏ای که حیوانات مختلف در آن فارسی صحبت می‏کنند، از مدتی پیش در بین کاربران ایرانی در اینترنت، دست به دست شده و ده‌ها هزار بازدید کننده داشته است. این ویدئو را اردشیر، که در ونکوور زندگی می‏کند، درست کرده است. او می‌گوید: «ایده‏ی اولیه‏ی این ویدئو خیلی هم مال من نبود، دیده بودم که روی ویدئوها صداگذاری می‏کنند، فکر کردم خوب است این کار را به زبان فارسی هم انجام بدهیم.»



بی‌بی‌سی، ریگی و فیلم حمله به کوی دانشگاه

لیدا حسینی‌نژاد: سوم اسفند، بی‏بی‏سی برای اولین بار فیلمی از حمله‏ی گارد ویژه و لباس شخصی‏ها در روز ۲۵ خرداد به کوی دانشگاه تهران پخش کرد. این فیلم که مشخص نیست چگونه به دست بی‏بی‏سی فارسی رسیده، سرو صدای زیادی را در دنیای اینترنت به راه انداخت. این موضوع و نیز بازداشت عبدالمالک ریگی با واکنش‌های متفاوتی در وبلاگستان روبرو شد که نگاهی انداخته‌ام به گزیده‌هایی از آن‌ها.



دهه‌ی فجر؛ آبی به جای سبز!

لیدا حسینی‌نژاد: ۳۱سال پیش در روز ۱۲بهمن، آیت‏الله خمینی پس از مدت‏ها تبعید در پاریس، به ایران بازگشت و این روزها تا بیست و دوم بهمن ماه که انقلاب پیروز شد، دهه‏ی فجر نام گرفت. البته به قول یکی از کاربران تویتر، ۱۰ روز نیست و ۱۱ روز است. حال چطور این ۱۱ روز دهه‏ی فجر نام گرفته، بحث دیگری است. اما نگاه امسال وبلاگ‌نویسان به این موضوع که ناآرام‏ترین سال تاریخ جمهوری اسلامی بوده است، نگاه متفاوتی است.



به وبلاگ من هم سر بزن
«خرمن مردم را گرفته‌اید و آنها را خوشه‌چین کرده‌اید؟»

لیدا حسنی‌نژاد: اعلام جدول پرداخت‌ یارانه‌های نقدی و همین‌طور تقسیم‌بندی خانه‌وارها به خوشه‌ها ابهام‌های زیادی را برای شهروندان ایجاد کرده است. آن‌چه از تفکیک‌های خانه‌وارها و خوشه‌ها بر می‌آید این است که یارانه‌های نقدی به خانواده‌های متوسط و زیر متوسط شهری تعلق نمی‌گیرد و هزینه‌ی ماهیانه‌ی این طبقات به یک‌باره افزایش جهشی خواهد داشت. نگاهی دارم به برخی از وبلاگ‌ها که به این موضوع پرداخته‌اند.



«مرگ را اگر تکذیب نکنند بی‏شک صاحب می‌‏شوند»

لیدا حسینی‌نژاد: سه‏شنبه ۲۲ دی مسعود علی‏محمدی، استاد دانشگاه تهران، نزدیک منزل خود بر اثر یک انفجار تروریستی کشته شد. بلافاصله پس از این حادثه اکثر خبرگزاری‏های دولتی از قبیل فارس و ایرنا، زمینه‏ی فعالیت علی‏محمدی را انرژی هسته‌‏ای گزارش کردند. این مساله با واکنش‌های مختلف روبرو و به نوعی تکذیب شد. نگاهی انداخته‌ام به وبلاگ‌هایی که به این موضوع پرداخته‌اند.



کشف حجاب؛ کشف بی‌حجابی!

لیدا حسینی‌نژاد: هفدهم دی‌ماه، سال‏روز کشف حجاب در زمان رضاخان است. اما از چند روز پیش در میان خبرهای فیس‏بوک، توییتر و یا در میان وبلاگ‏ها فراخوانی دیده می‏شد که همگی را به منظور مخالفت با حجاب اجباری در ایران در روز هفدهم دی و یا به قول دیگری، نوزدهم دی، به کشف حجاب دعوت می‏کرد. نگاهی به وبلاگ‌های فارسی در این باره انداخته‌ام.



به وبلاگ من هم سر بزن
بیانیه‌ای بلندتر از قامت ادعایش

لیدا حسینی‌نژادبیانیه‌ی هفدهم موسوی شاید تنها بیانیه‌ ایشان باشد که با واکنش‌های بسیاری هم‌راه شد. این‌بار نه تنها از جانب مخالفان خودش، بل‌که از میان حامیان او و جنبش سبز هم واکنش‌های متفاوت و بسیاری به این بیانیه نشان داده شد. این واکنش‌ها را می‌توان در میان وبلاگ‌ها نیز پی‌گرفت. درمیان وبلاگ‌نویسان در این مورد بحث‌های زیادی به راه افتاده است.



کریسمس در رادیو زمانه

در کریسمس امسال، «زمانه» ویژه‌برنامه‌ای نیم ساعته برای هم‌میهنان مسیحی تهیه و پخش کرد. پژمان به حال و هوای کریسمس در ایران پرداخت، لیدا به بازتاب کریسمس در وبلاگستان پارسی، شهزاده از این جشن در سمرقند گفت، فرزانه، به موسیقی‌های کریسمسی پرداخته و حسین علوی هم از جشن‌های کریسمس در گذشته‌ای دور در ایران.



به وبلاگ من هم سر بزن
آیت‌الله محبوب

لیدا حسینی‌نژاد: در این روزها در جای جای سایت‌ها و وبلاگ‌های فارسی زبان که نگاه بکنیم، مطالب زیادی در مورد آیت‌الله منتظری می‌توانیم بخوانیم. وبلاگ نویسان زیادی از شخصیت و زندگی او گرفته، تا مرگ و مراسم تشیع پیکر او در وبلاگ‌های خودشان نوشته‌اند و هنوز هم می‌نویسند. تقریباً از همان ساعت اولیه که خبر فوت آیت‌الله منتظری در سایت‌ها منتشر شد، وبلاگ نویسان دست به کار شدند و در وصف این روحانی محبوب نوشتند.



به وبلاگ من هم سر بزن
مجید توکلی تحقیر نشد؛ تکثیر شد

لیدا حسینی‌نژاد: انتشار تصاویری با پوشش زنانه، از مجید توکلی، فعال دانشجویی دانشگاه امیرکبیر که روز ۱۶ آذر، بازداشت شده بود؛ واکنش‌هایی را در وبلاگستان برانگیخت. بسیاری از وبلاگ‌نویسان در خصوص علل و انگیزه‌های این کار نیروهای امنیتی مطالبی نوشتند. برخی هم اساسا در صحت مطلب شک کردند و نوشتند به عکس‌هایی که در فارس منتشر شده است، نمی‌توان اعتماد کرد. در این ارتباط مروری بر مطالب برخی از وبلاگ‌ها خواهیم داشت.