آقای کلانتری من تعجب می کنم که چرا شما محمدرضا شاه را از میان "بومی گراها" قلم گرفته اید. آیا تاکید وی بر تمدن ایران باستان نوعی «بازگشت به خویش» نبود؟

آقاي کلانتري فاطمه کوماندو چيه ديگه. اين چه طرز بحث کردنه. از همه بدتر گذاشتن اسم ادوارد سعيد در کنار کلمه اي مثل فاطمه کوماندو است. اين نوع نگارش و اصولا اين چند متن شما نشان مي دهد که شما آشنايي بس اندک با مباحث پسامدرني و چپ مدرن يا پست مدرن داريد. در واقع نوشته شما معلومه که شما از اون مارکسيستهاي قديمي هستيد که دو اتشه مارکسيست بوديد و حالا دو اتشه مدرن شده ايد. در هر حال دو اتشه ايد. براي من جالبه که هيچکس به نقد اين بحثهاي شما نمي پردازه. اين يا به ان معناست که خوانندگان شما و سايت زمانه اصلا به موضوعات پست مدرن مثل بحث اورينتاليسم و غيره وارد نيستند و به اين دليل شما اينجا يکه تازي مي کنيد و دليل مهمتر اينه که اونهايي که بلدند اصلا توجه اي به بحثهاي شما نمي کنند و به اين حرفها ميخندند.. چون خودمانيم کافي است نوشته هاي شما را با نوشته هلس چپ مدرن امروز در داخل کشور مانند همين امين قضايي دستگير شده و دانشجويان چپ مقايسه کرد تا ديد تفاوت از کجا تا کجاست. خنده دار اين است که اونها تو کشورن ولي هم مباحث تئوريک را بهتر از شما خارج از کشوريها درک کرده اندو هم يک نگاه چپ پسامدرني دارند. با سرعت شما فکر کنم قرن بيست و دوم به اونجا برسيد. لااقل براي بد نکردن ذائقه ما از کلماتي مثل فاطمه کوماندو و غيره صرفه جويي کنيد.خيرت را نخواستيم.

راستي يک چيز يادم رفت بنويسم. شما يادتون رفته که روشنفکر بومي داراي دو شکل عمده است. يکي که مي خواهد بازگشت به خويشتن کند و انتقاد شما به اين گروه درست است و بخش ديگر روشنفکري که مي خواهد سراپا مدرن شود و مثل شما دو اتشه مدرن ميشود. يعني موضوع خنده دار اين است که شما در واقع مرتب درباره ايينه خودتان سخن مي گوييد و نيمه ديگر روشنفکر بومي ناتوان از قبول نگاه مدرن در جهان خويش و ايجاد تلفيق را نمي بينيد. زيرا نگاه پست مدرني که مسخ نشده باشد به ما کمک مي کند که دقيقا ياد بگيريم به تلفيق و نگاه مدرن متفاوط خودمان دست يابيم. حال تفاوت اين نگاه نو و تلفيقي در آثار چپ مدرن مثل قضايي و ديگران را با نگاه خودتان بنگريد. کاشکي وقتي اينقدر روشنفکر بومي بومي مي کنيد يکم دقيقتر در اينه نگاه کنيد. زيرا اونجا يک روشنفکر بومي در معناي شما نهفته است. دواتشه و باورمند به اين که حقيقت را دريافته است و نگاه پست مدرني را که نمي شناسد کناراسم فاطمه کوماندو مي اورد. خنده دار است مگه نه؟

1-وقتی که اصطلاح فاطمه کماندوی شما را در یک بحث علمی می بینم، به حسین درخشان باید حق داد که اصطلاح شعبان بی مخ را با بی پروایی هرچه بیشتر در مورد طیفی از مخالفین خویش به کار گیرد.
.
2- بحث نقد پوست کولینیالیسم از این چشم انداز فاطمه کماندویی شما از همین ابتدا به انتقام کشی سیاسی کشیده است و ارزش علمی ندارد. آدمهایی مثل شما وقتی می توانند معنای این مبحث را بفهمند که مفهوم "سیاست قدرت" و قدرت سیاسی در جهان مدرن و رابطهء آن با منافع ملی و آنچه را که توازن قوا و رقابت قدرتهای بزرگ و سازو کارهای بسیار پیچیده برای مهار بازیگران نو در عرصهء جهانی را مد نظر قرار دهد. در یک تحلیل انتزاعی که هیچ نقبی به جهان واقعی نمی زند و همه را از عینک جورج بوش و صدور دموکراسی و فاطی کماندو می بیند، انتظار بیشتری از این هم نمی شود داشت. برای ذلت اندیشه و پژمردن آن در میان اندیشمندان مزد بگیر باید تاسف خورد.

دوستان ما در تهران خوشبختانه تخیل قوی ای دارند. دوستان ما در تهران به یاری یک جلد فرهنگ لغت انگلیسی به فارسی جسته گریخته هایی از ادبیات مرتبط به انقلاب 68 پاریس و بعد از آن را خوانده اند و فهمیده و نفهمیده بعضی از آن ها را به فارسی برگردانده اند و روی یک وبسایت قرار داده اند و بعد به یاری قوه تخیل استثننایی شان با متفکران آن دوران احساس همقطار بودن کرده اند. دوستان ما به خودشان لقب «انديشمند ماركسيست» هم عطا می کنند. دوستان ما فکر می کنند اولین کسانی هستند که به تکنولوژی مطالعه مقالات غول های پست مدرن دست یافته اند. برای دوستان ما در دنیا فقط دو کاتگوری وجود دارد آن ها که «مباحث تئوریک را درک کرده اند» و به تکنولوژی خواندن ژیژک به یاری فرهنگ لغت حییم دست پیدا کرده اند و به کلی با ژیژک پسرخاله شده اند، و آن ها که «مباحث تئوریک را درک نکرده اند». چه باید گفت به دوستان ما که درون یک استکان زندگی می کنند و خیال می کنند آن استکان تمام دنیاست؟ خیال می کنند وقتی استکان شان پر از آب شد دنیا را آب برده است...چه کسی می تواند به شوخی ای که خود را از جدی جدی تر می داند اطلاع بدهد که تنها یک شوخی لوس است؟

آقای کلانتری، متشکر از زحمت شما.
منتظر ادامه مطلب هستم.
فریده

I really enjoy your articles. We have bi-weekly reading nights at our University in somewhere in north America and I want to start reading these articles for others for more discussions.

آقای کلانتری شما به درستی به تفاوت نگاه روشنفکران صدر مشروطه و تجددگرايان با بومی گرايان غرب ستيز ایران معاصر -به ویژه چهار دهه اخیر ایران - در ارتباط با غرب و مدرنیته انگشت گذاشته اید. تا آنجا که به جریان چپ و مارکسیستی مربوط می شود این جریان به رغم حاکمیت 30 ساله جمهوری اسلامی غرب ستیز نه تنها قادر نشده است یین یک مبارزه ضد سرمایه داری با غرب ستیزی مرز روشنی ترسیم کند بلکه تحت عنوان مبارزه ضد امپریالیستی بیشتر یک غرب ستیزی و آمریکا ستیزی را به نمایش گذاشته است.
.
فراموش نکنیم که این چپ مارکسیستی در روزهاو ماه های اول پس از قیام بهمن 57 با شعار "بعداز شاه نوبت آمریکاست" محتوا و سمتگیری فکری-مبارزاتی خود را نمایان ساخت. چه آنها که "مارکسیسم روسی" بودند و چه آنها که ضد "مارکسیسم روسی" بودند چنین نگاهی داشتند و شاید بهتر باشد بجای چنین تقسیم بندی همانگونه که خود را می نامیدند همان چپ باورمند به "مارکسیسم - لنینیسم" ذکر کنیم. آنها به رغم همه اختلافاتی که باهم داشتند و برغم هر تفسیر و تاویلی که از این ایدئولوزی داشتند در غرب ستیزی و آمریکا ستیزی از یک سو با هم و از سوی دیگر با اسلامگرایان غرب ستیز جمهوری اسلامی مشترک بودند , و در رقابت. حتی جریان "مارکسیست - لنینیستی" هم وجود داشت که نه تنها باور نداشت که: اسلام سیاسی می تواند "مترقی" باشد؛ که چیزی بنام " روحانیت پیشرو" می تواند وجود داشته باشد و آن را " دموکرات های انقلابی" هم بداند؛ بلکه کل حاکمیت برخاسته از انقلاب و کل روحانیت حاکم به رهبری خمینی را ارتجاعی و ضد انقلابی ارزیابی می کرد اما با این همه شعار می داد که " ضد خلق نمی تواند ضد امپریالیست باشد". یعنی مبارزه "ضد امپریالیستی " حاکمیت خمینی، دروغین است، اما همین مبارزه " دروغین" نه تنها سبب نشد که بزرگترین سازمان های چپ مارکسیست- لنینیستی ایران به کشف اسلام سیاسی "مترقی" و "روحانیت پیشرو" و " دموکرات های انقلابی" به رهبری خمینی باور آورند و به حمایت از چنین حاکمیتی بر خیزند بلکه تداوم 30 ساله این حاکمیت غرب ستیز و آمریکا ستیز هم چنان از چپ های ایرانی نیرو می گیرد. بنظر می رسد در عصر جهانی شدن(جهانی سازی) سرمایه داری چپ نمی تواند دیگر با گفتمان " ضد امپریالیستی" یک مبارزه ضد سرمایه داری را نمایندگی کند و نمی تواند با غرب ستیزی و آمریکا ستیزی اسلام سیاسی مرزبندی کند، البته اگر چپ مارکسیستی بخواهد خود را تا سطح نگاه روشنفکران صدر مشروطه بالا بکشد و درعین حال تجددگرایی را با مبارزه ضد سرمایه داری گره بزند.

برنامه هایِ نیلگونِ زمانه، برخلافِ پیش‌بینی من که ناشی از تجربه‌یِ توقفِ برنامه‌یِ آقایِ نیکفر بود، نه تنها رو به زوال نگذاشت که از جهتِ تسلط به مقتضیاتِ مربوط به رسانه و نوعی تلفیق میانِ ژورنالیزم و کار آکادمیک (همان دوگانه‌ای که اولی‌اش از جانبِ استادانِ بعضاً محافظه‌کار دانشگاهی تمسخر می‌شود و دومی‌اش از سویِ روشنفکرانِ بعضاً کم‌مایه موردِ ریشخند قرار می‌گیرد)، نمونه‌یِ بسیار خوب و ارزشمندی است.
.
من راستش در اواسطِ برنامه‌یِ دکتر نیکفر، چنین امیدی را به آن برنامه بسته بودم. مباحثِ نیکفر بسیار خوب و فکرشده بود و نویدِ نوعی پاپیولارایز/همگانی‌سازیِ اندیشه‌یِ انتقادیِ فلسفی را می‌داد. اما آن برنامه به سببِ روحیه‌یِ بیشتر آکادمیکِ جنابِ نیکفر (که از نظر من هیچ عیبی هم در آن نیست) از پیشروی بازماند.
.
اکنون می‌توان در موردِ برنامه‌یِ نیلگون، همین امید را داشت. با این تفاوت که نیلگونِ زمانه، بیشتر نوعی همگانی‌سازیِ اندیشه یِ انتقادی را در زمینه‌ای تاریخی و جامعه‌شناختی پیگیر است تا در بافتِ عمدتاً فلسفی.
نوع دسته‌بندیِ موضوعات و فراز و فرودِ هر یک از آنها طبیعی و بر اساس یک منطق درونی است.
البته برخی از موضوعات نیز مانندِ "آمریکایی که نمی‌شناسیم" پرونده‌ای اتمام‌ناپذیر دارند که خودش نوعی شوق درازمدت برایِ خواندنِ نیلگون ایجاد می‌کند.
.
این‌ها را که این‌جا و در بخش دوم کامنت نوشته‌ام، شاید به مطلبِ فعلی بی‌ربط باشد اما از جهتِ ربط‌ اش به کل برنامه‌یِ نیلگون، جایی جز همین‌جا برایش مناسب ندیدم.

بخش اولِ کامنت: (جا افتاده)
تبیین تفاوتِ بنیادین رویکردِ روشنفکرانِ عصر مشروطه که فرزندانِ آن نیز در دورانِ پهلویِ اول، حضور ماندگاری داشتند با جنبش روشنفکریِ دهه یِ چهل و پنجاه و اپیدمی‌شدنِ استعمارستیزی و تحویل کل تاریخ اروپا به استثمار دیگری، (دستِ‌کم از نظر من) بسیار اهمیت داشت!

به این نقل قول توجه کنید:
"در دوران تعلیق قانونی ناشی از گذار به حکومت جدید، انتقادهایی نسبت به برخورد با زنان شنیده می‌شود. اما جالب اینجاست روشنفکران لاییک بیشتر از انقلابیون مذهبی تلاش ‌می‌کنند به این انتقادها پاسخ دهند. به عنوان مثال ناصر تکمیل همایون، عضو جبهه ملی ایران مجموعه مقالاتی با نام زن ایرانی در روند انقلاب ملی را آغاز کرده و در اولین مقاله با عنوان «می‌خواستند زن ایرانی، عروس فرنگی باشد» از بزرگ کردن مساله حقوق زن در اسلام انتقاد کرده و آن را منشا تفرقه در نیروهای انقلابی می‌خواند. او در این مقاله مدارس دخترانه ملی و دولتی را به دلیل دور بودن از آموزشهای سنتی، ابزاری برای غربی کردن زنان ایرانی دانسته و اغلب فعالیتهای عصر پهلوی را با هدف غربی کردن زنان زیر سوال می‌برد و این گونه مقاله را پایان می‌دهد:"
منبع:
http://radiozamaaneh.com/special/2008/01/post_395.html
نویسنده کمنت اول

آقای عبدی منتظر ادامه ی این مطلب هستم. بحث زیربنایی ای را بازکردید. درست و یا غلط بودن یا کامل نبودن نگاه و استدلال های شما اصلا مطرح نیست. فکر می کنم مهم آن است که مفاهیم "فالو سنتریسم" " لوگوسنتریسم" و "اوتنتیسیته" در اندیشه ی روشنفکر ایرانی جایی پیدامیکند.