نوروزنامه


گفت و گو با فعالین سیاسی پیرامون روز سیزده‌بدر
و اما سیاسی‌ها هم سبزه‌شان را گره زدند

مریم محمدی: پنجشنبه سیزدهمین روز از آغاز سال جدید شمسی و روز اجرای سنت سیزده‏بدر بود. برنامه‏ی «روی خط زمانه» نیز برای این‌که با این روز هم‏ساز شود، با فعالان سیاسی، اجتماعی، و مدنی در ارتباط با سیزده‌بدر گفت‌وگو می‌کند. در تمام سال از این فعالان پیرامون فعالیت‏های‌شان می‌پرسیدم، اما این بار با آن‌ها تماس گرفتم و پرسیدم که هر کدام کجایند، چه می‏کنند و آیا مراسم سیزده نوروز را به‏جا می‏آورند یا خیر؟



امیراحمدی: پیام خوش اوباما، زیباکلام: جدی گرفته نشد

مریم محمدی: به مناسبت پنجمین روز تعطیلات رسمی در ایران و از آن‏‌جایی که اغلب هم‏‌وطنان ما در تعطیلات به ‏سر می‌‏برند و خوشبختانه اخبار سیاسی جدی‌‏ای نداشته‌‏ایم، برنامه‌‏ی «روی خط زمانه» را به حال و هوای عید و بهار اختصاص داده‌‏ام. البته در گفت‏ و گو با چهره‌‏هایی که معمولاً در شرایط خوبی به سراغ آن‏‌ها نرفته‌‏ام. سه تن از این چهره‌ها که معمولاً در شرایط بسیار جدی سیاسی و یا محذورات حقوق بشری با آنان گفت و گو کرده‏‌ام، در این گفت و ‏گو حضور دارند. به سراغ صادق زیباکلام، استاد دانشگاه در تهران، هوشنگ امیراحمدی، استاد دانشگاه در آمریکا و بزرگ‏بانوی همیشه جوان و بهاری غزل ایران، سیمین بهبهانی در تهران رفته‌ام.



نوروز در تاجیکستان

رسول شادان: سومنک‌پزی رسم نوروزی تاجیک‌ها است و اگر در شمال تاجیکستان آن را سوملک گویند در قسمت جنوب و منطقه‌ی کوهستان به عنوان سومنک و یا سمنو یاد می‌شود. در مراسم سومنک‌پزی که طبق عادت شب قبل از نوروز برگزار می‌شود، زنان و دختران نقش دارند. زنان و دختران در لباس نوروزی در اطراف دیگ سمنو به رقص و آوازخوانی و شعر‌گویی می‌پردازند. این تعامل نوروزی در میان تاجیک‌ها به عنوان بیت‌برک معمول است. پس از مراسم سومنک‌پزی در برخی از مناطق تاجیکستان صبح نوروز مراسم گل‌گردانی صورت می‌گیرد.



عید مال بچه‌هاست

مریم محمدی: بچه که بودیم، معمولاً می‌‏شنیدیم: «عید مال بچه‌هاست». حالا چقدر این‏‌طور بود یا نبود، بماند. ولی این در گوش ما مانده و برای آغاز سال جدید، من هم به سراغ بچه‌‏های ایرانی در ایران رفتم. در تهران، شیراز و یکی از دهات نزدیک کرمان، به نام «سرتخت». با بچه‏‏ها حرف زدم و گاهی هم با مادربزرگ‌‏ها. البته نظر مادربزرگی‏‌شان را نگرفتم، بلکه از آن‏‌ها خواستم به دوران بچه‌گی، همان وقتی که عید مال آن‏‌ها بود، برگردند.