روحانی وب‌نگاری که پنج سال حق نوشتن نخواهد داشت

اردوان روزبه

در هفدهمین روز مهرماه امسال، آیت‌الله حسینعلی منتظری در نماز عید فطر با اشاره به برخی از رفتار‌های نظام نظیر «سلب آزادی‌های مشروع و قانونی» بار دیگر انگشت نشانه را به سوی حاکمیت در ایران گرفت.

به هر حال، بر اساس این حکم، آقای لطفی طی مدتی که در تبعید به سر خواهد برد «حق هیچ‌گونه فعالیت فرهنگی و تبلیغی» نخواهد داشت. در همین مورد با احمد منتظری، فرزند آیت‌الله منتظری گفت‌ و‌ گو کردم.

پیام این حکم تا به این حد سنگین چیست؟

فکر می‌کنم این برخورد با آقای مجتبی ‌لطفی نیست. در واقع برخورد با آیت‌الله‌ منتظری است. به دلیل این‌که اخیراً رفت ‌و‌ آمد گروه‌های اصلاح‌طلب با ایشان زیاد بود و نظر ایشان را در مورد انتخابات می‌خواستند و از ایشان یاری می‌خواستند و ایشان هم صحبت‌ها، مذاکرات و تعاملاتی داشتند. نظام نمی‌توانست این ‌را تحمل کند.

همان نظامی که کوشش می‌کند آقای منتظری فراموش شود و در امور هیچ دخالتی نکند. نظام می‌خواهد هرکس را در خلاف جهت آن‌ها گام‌های اساسی برداشته، سرکوب کند و انتقام‌گیری کند.

آقای مجتبی لطفی عنصر فعالی در اطلاع‌رسانی و انعکاس این اخبار بود. در واقع با ایشان برخورد کردند به طوری‌که با آقای آیت‌الله ‌منتظری برخورد کرده باشند.

این حکم قطعی است؟

این حکم قطعی نیست، ایشان می‌توانند اعتراض کند. اما از تأثیر آن و دادگاه ویژه روحانیت ناامید است و برداشتش این بود که چه بسا با اعتراض، حکم سنگین‌تری صادر کنند و به همین دلیل هیچ اعتراضی به این حکم نکرده است.

آقای مجتبی لطفی سال ۸۳ هم محکوم به زندان شده‌اند، دلیل آن چه بود؟

آن هم به خاطر همین کارهای گفتاری، نوشتاری بوده، ایشان هیچ جرمی مرتکب نشده است. یعنی در مملکتی که ادعا دارد آزادی بیان هست، ایشان هیچ جرمی را مرتکب نشده است. در آن وقت زندان تعلیقی داشتند و این‌بار دیگر زندان مسلم و تبعیدی هستند.

در مدتی که وی دستگیر بوده است، نحوه برخورد با او چطور بوده است؟

ایشان می‌گفتند برخوردها نسبت به سابق خیلی بهتر بوده، یعنی آن خشونت‌های سابق خیلی کم بوده یا نبوده و به صورت احترام متقابل بوده است.

ولی بالاخره ایشان با این‌که زندانی سیاسی است، باید حقوق بیشتری داشته باشد. مثلاً برای یک مجرم سیاسی، به قول آن‌ها متهم سیاسی، هیأت منصفه باید در دادگاه باشد و این‌ها هیچ‌کدام نبوده. ولی برخوردهای خشونت‌آمیزی که سابق بود خیلی کم بوده و یا نبوده است.

یعنی دادگاه آقای مجتبی‌ لطفی با حضور هیأت منصفه برگزار نشده است؟

خیر. نه هیأت منصفه بوده و نه انتخاب وکیل صورت گرفته است. البته ایشان حق انتخاب وکیل داشته، ولی می‌گفت چون می‌دانستم فایده‌ای ندارد و دادگاه ویژه روحانیت به شکلی است که از اول مشخص است می‌خواهند چه کاری بکنند، دیگر انتخاب وکیل یا تقاضای تجدید‌نظر مثمر ثمر نیست.

به مسأله‌ی تأثیر آقای منتظری در انتخابات و این‌که شاید این رویکرد و برخورد، بیشتر به خاطر ارتباط اصلاح‌طلبان به موضوع است، اشاره فرمودید. چرا اصلاح‌طلبان در مورد برخورد با ایشان موضع شفاف و روشنی را اتخاذ نمی‌کنند؟

آن‌‌ها هم معذوراتی دارند. صریحاً نمی‌توانند به زبان بیاورند که این برخورد به جا بوده یا نابه‌جا. از کنار این می‌گذرند، چون تا می‌خواهند اظهار نظر کنند و حرف دلشان را بزنند، خود به خود چماق‌هایی از طرف گروه‌های مقابل به سر آن‌ها کوبیده می‌شود.

برای این‌که این چماق‌ها بلند نشود، آن‌ها اظهار نظر صریح نمی‌کنند. شرایط ایران را که می‌دانید. همیشه روزنامه‌هایی مانند «کیهان» و «جمهوری ‌اسلامی»، به این صورت دنبال سوژه و بهانه هستند.

الان که سوژه و بهانه دستشان نمی‌دهند، هر روز یک الم‌شنگه‌ای به راه می‌اندازند. اگر به چنین سوژه‌ی بزرگی دست پیدا کنند و در مقابل آن اظهار نظری که امام خمینی کرده موضع گیری کنند، خود‌به‌خود الم شنگه‌ی بزرگی به پا خواهد شد و چماقی به سر آن‌ها می‌زنند. فعلاً نمی‌خواهند این رودررویی صورت بگیرد. اصلاح‌طلبان فعلاً از این‌که اظهار نظر صریحی در این مورد بکنند، پرهیز می‌کنند.

حکم ایشان چهار سال حبس تعزیری و پنج سال تبعید است. این علاوه بر آن حکم تعلیق سال ۸۳ است؟

خیر. این همان حکم است و در مجموع یک‌سری مجازات‌های اضافه را پیش‌بینی کرده است.