تعطیلی یک مرکز مددرسان کودکان مهاجر

دفتر «جمعیت تلاش برای جهان شایسته‏ی کودکان»، توسط نیروی انتظامی بسته شد. این خبری بود که در ماه آبان بسیاری از فعالان حقوق بشر و حقوق کودک را بهت‏زده کرد. چرا که این مرکز یکی از جدی‏ترین مراکزی بود که به کودکان مهاجر و بچه‏های کار و خیابان، هم‏یاری و مساعدت می‏رساند.

چندی پیش این مرکز که به صورت مردمی به کار نگهداری کودکان مهاجر مبادرت می‏کرد و نزدیک به ۲۰۰ کودک کار و سرپرست خانواده را حمایت می‏کرد، توسط نیروی انتظامی پلمب شد و علی‏رغم پی‏گیری‏های مدیران این مرکز، تا کنون اجازه‏ی بازگشایی داده نشده است.

«جمعیت تلاش برای جهان شایسته‏ی کودکان» با شعار: «جهانی که شایسته‏ی کودکان باشد، شایسته‏ی همگان خواهد بود»، از سال ۱۳۸۳ در شهر ری فعالیت خود را آغاز کرد و به همراهی افراد خیّر و تعداد زیادی از فعالان اجتماعی، به عنوان یک سازمان غیردولتی مستقل و غیرانتفاعی فعالیت می‏کرد.

دفاع از حقوق انسانی کودکان مستقل از ملیت، نژاد، مذهب و جنسیت، ایجاد شرایطی بهتر که کودکان در آن در امنیت، شادی و رفاه زندگی کنند، مبارزه با کلیه‏ی شیوه‏های کودک ستیزی و عواملی که موجب می‏شوند کودکان از رشد و تکامل مناسب جسمانی، روانی و فکری و عاطفی باز بمانند؛ بسیج افکار عمومی و ارتقا و سمت و سو دادن به جنبش‏های اجتماعی حقوق کودک و سازماندهی آن‏ها و حمایت از کودکان آزار دیده، بخشی از اهداف این مرکز است.

جمعیت که در شهر ری مستقر بود، فعالیت‏های خود را در راستای همین اهداف و با حمایت از کودکان کار و خیابان، کودکانی که در کارگاه‏هایی نظیر صابون‏سازی، شیشه‏گری، زغال‏سازی، تولید کیف و کفش و دوخت و دوز به کارهای سخت مشغول بودند و کودکان مهاجر که از امکان تحصیل محرومند، با تشکیل کمیته‏هایی‏ مانند کمیته‏ی آموزش، کمیته‏ی بهداشت، کار و مددکاری، آغاز کرد.

یکی از فعالان حقوق کودک در خصوص این مرکز می‏گوید:

هدف مشخص ما بچه‏های مهاجر نبوده و نیست. ولی این بچه‏ها در کشور ما هم مهاجرند و هم از جهاتی می‏توان گفت که بی‏سرپرست هستند. چون پدرهایشان رد مرز شده‏اند و آنان باید بدون پدر زندگی‏شان را بگذرانند و با توجه به تعداد زیاد بچه‏ها در یک خانواده، این کودکان عملا کمک خرج خانه نیز هستند.

علت تعطیلی مرکزتان چه بوده است؟

به علت خاصی اشاره نکردند. به ما ایراد می‏‏گیرند که چرا فقط با بچه‏های مهاجر کار می‏کنیم و این امکانات را در اختیار بچه‏های مهاجر می‏گذاریم.

محل این جمعیت اگرچه مکانی قدیمی بود، اما توسط فعالین مرکز و کودکان که عمدتا کودکان مهاجر افغانی هستند، رنگ‏آمیزی و تمیز شد. کلاس‏های درس و حیات مدرسه را خود این بچه‏ها روبراه کردند و در آن مستقر شدند. از سوی جمعیت نیز برای کودکان کتاب آموزشی و لوازم تحریر تهیه شد و با همراهی افراد خَیّر این بچه‏ها توانستند به تحصیل بپردازند. به طوری که نام جمعیت را مدرسه گذاشته بودند.

از زمان فعالیت این جمعیت تا امروز، سالانه در حدود ۲۰۰ کودک مهاجر از امکانات و توان‏مندی‏های آن برخوردار شده‏اند.

این فعال مدنی و حقوق کودک ادامه می‏دهد:

ما چند بار پی‏گیر مجوز بوده‏ایم. به بهزیستی نیز مراجعه کرد‏ه‏ایم و کارهای‏مان همه شفاف و علنی بوده است. معمولا پلیس امنیت گزارش‏هایمان را داشته است. هر کاری که کرده‏ایم، گزارش داده‏ایم. کار غیرعلنی هم تا به حال انجام نداده‏ایم.

اما نمی‏دانم مشکل کجاست و علت بسته شدن مرکز چیست. به ما هم دقیقا نمی‏گویند. هم به آموزش و هم به بچه‏های مهاجر اشاره می‏کنند. بعضی وقت‏ها به حضور افراد ایراد می‏گیرند و می‏گویند افراد خاصی آن‏جا هستند که نباید باشند. تا به حال دلیل اصلی بستن مرکز را به ما نگفته‏اند.

چند بار به پلیس امنیت، کلانتری و امکان مراجعه کرده‏ایم، پرس و جو کرده‏ایم و خواسته‏ایم که به ما بگویند مشکل کجاست و چرا مرکز باید تعطیل می‏شد. اما تا کنون به ما چیزی نگفته‏اند که ما بتوانیم روی آن انگشت بگذاریم و بگوییم به این دلیل مرکز بسته شده است.

تابستان امسال ۲۰۰ کودک را در مرکز ثبت نام کردیم. برای ۳۰ تا ۴۰ تن از این کودکان امکانی فراهم شد و به مدارس دولتی رفتند. خوشبختانه این امکان به آنان داده شد که بچه‏ها در اردوگاه مدارکشان را تکمیل کنند، کارت بگیرند و به مدارس دولتی راه پیدا کنند.

اما بقیه‏ی بچه‏ها به خاطر این که سن‏شان بالا بود، نمی‏توانستند به مدارس دولتی بروند و در مرکز ما مشغول آموزش بودند.

هزینه‏های مرکز شما از کجا تامین می‏شد؟

از طریق افراد خیر و اسپانسرهایی که در همین کشور خودمان هستند.

تعداد مهاجرین مجموعه‏ی شما چند نفر بودند؟

ابتدا ۲۰۰ کودک بودند که با رفتن ۴۰ کودک به مدارس دولتی، ۱۶۰ تن از آنان باقی مانده‏اند.

▪ ▪ ▪

گفته می‏شود بازگشایی این مرکز منوط به برخی شروط است که نیروی انتظامی و بخش‏های حفاظتی و امنیتی تعیین کرده‏اند.

شرط بازگشایی مرکز که برخی رسانه‏ها نیز به آن اشاره می‏کنند، این بوده که مسئولان مرکز گزارش فعالیت خود را به صورت ماهیانه در اختیار پلیس بگذارند و از سویی آدرس و مشخصات کودکان افغانی را که بدون مجوز در ایران هستند، به اطلاع آن‏ها برسانند.

این‏ها مواردی است که بر اساس قوانین بین‏المللی، با حقوق کودک منافات دارد. کودکان حق دارند بدون در نظر گرفتن جنسیت، ملیت و نژاد از حق تحصیل و حق زندگی و حیات برخوردار باشند.

«جمعیت تلاش برای جهان شایسته‏ی کودکان» با یونیسف و یونسکو نیز همکاری نزدیک داشته است. این جمعیت در کنار سازما‏ن‏های غیردولتی حامی کودک، در سمینارها و برنامه‏های مختلف، با هدف اطلاع‏رسانی و ارتقای سطح کیفی زندگی کودکان، تلاش‏های گسترده‏ای را داشته است.

علی‏رغم تلاش مدیران این جمعیت، این مرکز هنوز پلمب است و به جرم فعالیت بدون مجوز و احتمال تشکیل جلسات سیاسی مخالف حکومت، تعطیل شده است. کسی نیز نمی‏داند تکلیف ۲۰۰ کودک سامان داده شده در این مرکز، در نهایت چه خواهد شد.