"لغو سفرهای محمود احمدی نژاد"

ایرج ادیب زاده

کاهش سلاحهای اتمی موشکی، تمدید پیمان آن که در پایان امسال به پایان میرسد، همچنین پرونده ی هسته ای ایران مهمترین موضوع گفتگوهای امروز باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا و همتای روس او دیمیتری مدوف در مسکو است. مسئله ی ایران، تحولات داخلی سه هفته ی اخیر آن و پرونده ی هسته ای که در حال حاضر به صورت مسئله ی مهم بین المللی درآمده است، در گفتگوهای سران هشت کشور صنعتی که چهارشنبه در ایتالیا برپا میشود هم مکان مهمی خواهد داشت. دراین مورد با امیر طاهری نویسنده و روزنامه نگار گفتگو کردم و از او سووال کردم در اجلاس هشت کشور مهم صنعتی جهان که قرار است بعد از مذاکرات امروز سران آمریکا و روسیه در مسکو تشکیل شود چقدر مسئله ی تحولات اخیر ایران و پرونده ی اتمی مورد توجه قرار میگیرد؟

در حال حاضر مسئله ی ایران به دو دلیل به صورت مسئله ی شماره یک بین المللی درآمده است. دلیل اول وقایع داخلی ایران است. یعنی در حال حاضر قدرتهایی که با ایران سروکار دارند، هم قدرتهای غربی، هم روسیه و هم همسایگان ایران، ناگهان با وضع تازه ای روبه رو هستند. چون نمیدانند که طرف ایرانیشان چه کسی خواهد بود. چون در واقع دو ایران در حالت شکل گرفتن است. یک ایرانی که آقای احمدی نژاد نماینده اش است در خارج و یک ایرانی که انتخاب آقای احمدی نژاد را قبول ندارد. در نتیجه بایستی منتظر بود و دید که طرف مذاکره کننده ی ایرانی چه کسی خواهد بود. دلیل دوم این که ایران مسئله ی مهم بین المللی هست البته ادامه ی نگرانیهاییست درمورد برنامه ی هسته ای ایران وجود دارد که همان طور که میدانید سوءظنهای زیادی هست که این برنامه هدفش ایجاد سلاحهای هسته ای است. البته آقای اوباما و مدوف رییس جمهوری روسیه در این زمینه سعی کردند توافقی بوجود بیاورند که شاید زمینه آماده بشود برای یک اقدام مشترک جدید در چارچوب کنفرانس گروه هشت که در همین هفته در ایتالیا برگزار خواهد شد، با یک موضع مشخص و متحدی در هر دو زمینه ظاهر بشوند. سوال اصلی این است که آیا دولت کنونی ایران را با این وضعیت بپذیریم یا نه؟

سیلویو برلوسکونی که کشورش میزبان نشست سران هشت کشور بزرگ صنعتی جهان است، گفته است در این گفتگوها موضوع تحریمهای دوباره ی جمهوری اسلامی هم مطرح خواهد شد. ارزیابی شما چیست؟

بهرحال موضوع تحریمها مطرح خواهد شد. حالا اگر در چارچوب این کنفرانس ان تحریمها اعلام بشود یا نه، هنوز معلوم نیست. ولی بدون تردید مطرح خواهد شد. من خودم فکر میکنم که این مسئله به کمیسیونی محول خواهد شد که بتواند بعدا در عرض هفته های آینده با یک بسته بندی مورد توافق همگان برنامه ای را ارائه بدهد. ولی مسئله ی تحریم بدون تردید مطرح است. خانم مرکل صدراعظم آلمان مصمم است که مثلا برنامه جلوگیری از ورود مقامات اداری جمهوری اسلامی را به خاک کشورهای اروپای متحد ارائه بدهد. از طرف دیگر دولت فرانسه هم یک موضعگیری بسیار سفت و سختی علیه جمهوری اسلامی دارد و همه در واقع میخواهند وضعی بوجود بیاورند که هم خواست مردم ایران که در این انتخابات بهرحال مطرح بود و به طوری مخدوش شد منعکس بشود، و هم وضعی پیش نیاید که اصولا اوضاع ایران ازهم بپاشد و دیگر طرف مذاکره کننده ای اصولا در تهران وجود نداشته باشد. چون واقعا وقتی به جمهوری اسلامی نگاه میکنیم، میبینیم که یک رژیم تقسیم شده است از بالا تا پایین و به هیچ وجه معلوم نیست گروهی که اسماً در حال حاضر سرکار هست، یعنی آقای خامنه ای و آقای احمدی نژاد و رفقایشان بتوانند کشور را نگه دارند، چه برسد به این که وارد مذاکرات پیچیده ی استراتژیک با دنیای خارج بشوند.

آقای امیر طاهری موضوع دیگر بازهم به رویدادهای اخیر ایران مربوط میشود. در شرایطی که خانم مرکل صدراعظم آلمان و آقای نیکولای سارکوزی رییس جمهور فرانسه موضعگیری سرسختانه ای درباره ی جمهوری اسلامی اعلام کرده اند، همان طور که شما اشاره کردید به ورود مسئولان جمهوری اسلامی به این کشورها هم مربوط میشود، آقای احمدی نژاد پیشاپیش وعده داده است در سفرش به نیویورک برای حضور در اجلاس شورای امنیت با آقای اوباما رییس جمهوری آمریکا مناظره خواهد کرد. به نظر شما چنین امری میتواند انجام بپذیرد؟

من فکر میکنم احتمال این هست که آقای احمدی نژاد به نیویورک نرود. سفر به لیبی لغو شد و سفر به کنفرانس کشورهای غیرمتعهد هم که قرار بود در شرم الشیخ مصر صورت بگیرد لغو شد. از طرف دیگر سفر سلطان عمان سلطان قابوس به تهران لغو شد. سفر رییس جمهوری اوکرائین به تهران، آقای یوشچنکو، لغو شد. سفر آقای احمدی نژاد به مشهد لغو شد، به شیراز لغو شد. یعنی میدانید الان یک وضع عادی وجود ندارد و بهرحال مسئله ی مناظره با آقای اوباما را آقای احمدی نژاد سال گذشته هم مطرح کرده بود. بعد پیش از آن پیشنهاد داده بود که مذاکره کند با آقای بوش رییس جمهوری وقت آمریکا. و این ژست در آن موقع میتوانست معنایی داشته باشد، چون آقای احمدی نژاد هنوز میتوانست ادعا بکند که لااقل در چهارچوب نظام اسلامی نماینده ی این نظام است. ولی الان در وضعی است که در همین چارچوب هم ادعایش، که من نماینده ی این نظام هستم، مورد تردید قرار گرفته است. البته با اطمینان نمیشود گفت، ولی من فکر میکنم که امسال آقای احمدی نژاد شاید نتواند اصلا برود به نیویورک برای مجمع عمومی سازمان ملل. بخصوص که جلسه ی خاص مجلس خبرگان تشکیل میشود و در این جلسه قرار است که آقای احمدی نژاد مورد سوال قرار بگیرد، در مورد ادعایی که کرده است. بنابراین اینها به نظر من نباید جدی گرفته بشود.