«رکسانا صابری در سلول خود تنها نیست»

ایرج ادیب‌زاده

روزنامه‌نگاران سازمان گزارشگران بدون مرز در پاریس از ساعت ۱۱ بامداد روز سه‌شنبه ۲۸ آوریل ۲۰۰۹ میلادی برابر با هشتم ادریبهشت خورشیدی، حرکت اعتراضی خودشان را به بازداشت خانم رکسانا صابری و حکم هشت سال زندان او آغاز کردند و همراه او دست به اعتصاب غذا زدند.

در همین رابطه با رضا معینی، مسئول بخش فارسی‌زبان در سازمان گزارشگران بدون مرز، ژان‌فرانسوا ژولیا، دبیر اول سازمان گزارشگران بدون مرز و الزا ویدال، مسئول اروپا و شوروی سابق در سازمان گزارشگران بدون مرز، گفت و گو کرده‌ام.

آقای معینی، هدف از این حرکت اعتراضی و اعتصاب غذا مقابل دفتر هواپیمایی ملی ایران ایران‌ایر در خیابان شانزه‌لیزه چیست؟

همان‌گونه که شما گفتید هدف اعتراض است. اعتراض به ادامه بازداشت روزنامه‌نگاران ایرانی در کلیت خود. یعنی هفت روزنامه‌نگار ایرانی و دو وبلاگ‌نویسی که در ایران همچنان در زندان به سر می‌برند و به‌ویژه یک خواست از خانم رکسانا صابری که با توجه به وضعیت سلامت‌شان که در خطر قرار گرفته است، ایشان به اعتصاب غذای خودشان پایان دهند و ما به جای ایشان اعتصاب غذا خواهیم کرد.

چند نفر از روزنامه‌نگاران سازمان گزارشگران بدون مرز دست به اعتصاب غذا زده‌اند؟

از صبح من و سه تن دیگر از همکارانم خانم الزال که مسئول بخش اروپای سازمان گزارشگران بدون مرز است، خانم سوازیک دوله، مسئول بخش خاورمیانه گزارشگران بدون مرز و آقای ژان فرانسکو ژولیا که دبیر اول سازمان گزارشگران بدون مرز هستند در این اعتصاب شرکت کرده‌اند.

اعتصاب غذای شما تا چه زمانی ادامه دارد؟

اعتصاب غذای ما اعتراض است به مجموعه مسایلی که در آنجا می‌گذرد. مدت نگذاشته‌ایم. بستگی دارد که وضعیت به شکلی پیش برود اما فعلاً این کار را ادامه خواهیم داد.

اعتراض فعالان سازمان گزارشگران بدون مرز در حمایت از صابری / عکس‌ها: ایرج ادیب‌زاده

اعتراض اصلی شما هم به این است که رکسانا صابری، روزنامه‌نگار در تاریخ ۲۵ فروردین در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران در پشت درهای بسته محکوم به هشت سال زندان شده، این‌طور نیست؟

رکسانا صابری از همه حقوقش محروم شده است. مثل بقیه روزنامه‌نگاران ایران‌. یعنی حق دادرسی عادلانه حقی است که همه باید داشته باشند. رکسانا صابری در پشت درهای بسته بدون حضور وکیلش ـ وکیلش تا آخرین لحظه به پرونده دسترسی نداشته ـ در نهایت به هشت سال حکم زندان برای هیچ محکوم شده است.

کار روزنامه‌نگاران فقط اطلاع‌‌رسانی است. اگر جمهوری اسلامی در این رابطه مدارکی داشت حتماً رو می‌کرد و در دادگاهی علنی با حضور وکیل مدافعش وی را محاکمه می‌کرد. علاوه بر آن جمهوری اسلامی به‌ویژه مسئولینش عملاً نوعی با این مسأله برخورد می‌کند که گویا اتفاقی نیفتاده است‌.

آقای احمدی‌نژاد برای آقای سعید مرتضوی نامه می‌فرستند که دادرسی عادلانه کنند. این دادرسی عادلانه نتیجه‌اش همین است که تا امروز خانم شیرین عبادی، وکیل رکسانا نتوانسته با ایشان ملاقات کند. یعنی نتوانسته‌اند ایشان را ببینند. این همه جای اعتراض دارد و ما به این همه معترضیم.

شما اعلام کردید که رکسانا تولد ۳۲ سالگی خودش را در ششم آوریل تنها در زندان اوین جشن گرفته است و به نوعی در این جشن شرکت داشتید؟

به نوعی بله، ما در این جشن شرکت داشتیم. چون از یک هفته قبل با بخشی از سازمان‌های مدافع آزادی مطبوعات صحبت کرده بودیم و در نهایت ۳۵ سازمان بین‌المللی در دفاع از آزادی مطبوعات و آزادی بیان یک اطلاعیه دادیم و خواهان آزادی رکسانا شدیم، به ویژه که با آغاز ۳۲ سالگی‌اش همزمان بود و در همان روز ایشان در اعتصاب غذا هم به سر می‌بردند.

خودتان امیدوار هستید که این حرکت‌های اعتراضی که در همه‌جا شروع شده است، به آزادی این روزنامه‌نگار و دیگر روزنامه‌نگاران در بند بیانجامد؟

امیدوارم، چون تنها به اینجا خلاصه نمی‌شود. ما از همه خواستیم که با ما همیاری کنند. سه‌شنبه در پاریس بود، فکر می‌کنم در طی روزهای آینده سازمان گزارش‌گران بدون مرز و برخی دیگر از سازمان‌ها و نهادهای مدافع حقوق بشر اقداماتی در این رابطه انجام دهند.

امیدوارم همه فعالان و همه دست‌اندکاران رسانه‌ها همکار و همکاران خودشان را تنها نگذارند و در این رابطه اقدام کنند، به نظرم همدلی زیادی در میان مردم ایران و روزنامه‌نگاران ایرانی داریم و این می‌تواند کارساز باشد.

واکنش مردمی که از اینجا می‌گذرند در همین چند ساعتی که شما در اینجا حرکت اعتراضی‌تان را شروع کردید چه بوده است؟

جالب است. یعنی یک نوعی همبستگی وجود دارد؛ با نگاه، صحبت و غیره‌. پسر جوانی که همراه یکی از روزنامه‌نگاران شبکه اول آمده بود، دقیقاً لحظه اول متوجه عکس امیدرضا میرصیافی نشده بود.

وقتی جوانی ایشان را دید وقتی این قیافه را دید واقعاً متاسف شد، وقتی نگاه می‌کردم خودمم بغض کرده بودم چون اشک ایشان من را هم تحت تأثیر قرار داده بود. از این حرکات‌ها زیاد است. آنچه ما امیدواریم این است که بتوانیم با حضور خبرنگاران رسانه‌ها و نیروهای دیگر بتوانیم موثر باشیم.

چه اقدامات دیگری در مورد پرونده امیدرضا در دست است؟

بنا بر مدارک و شواهدی که داشتیم همان موقع اعلام کردیم که این مرگ مشکوک است. این مرگ در نتیجه اهمال و سهل‌انگاری‌هایی صورت گرفته بوده که از نظر قانونی باید در این مورد در ایران اقدام شود.

خوشحال هستیم که خانم عبادی لطف کردند و این پرونده را پذیرفتند. در این رابطه مطمئن هستیم که کانون مدافعان حقوق بشر و خانم عبادی نخواهند گذاشت که خون این جوان بر نرده‌های زندان اوین خشک شود.

آنچه برای ما مهم است حقیقت و همه حقیقت است. باید مشخص شود که امیدرضا میر‌صیافی چرا و چگونه در زندان اوین فوت کرد، کشته شد و چه کسانی عاملین و آمران این امر بودند و باید مجازات شوند.

آیا این حرکت شما مورد توجه رسانه‌های فرانسوی هم قرار گرفته است.

از صبح تا الان چندین رسانه اینجا بودند. یک ضرب در حال رفت و آمد هستند. صبح چندین شبکه تلویزیونی بودند که گزارش تهیه کردند. چندین شبکه رادیویی هستند.

خود شما تشریف آوردید و به ترتیب دارند می‌آیند. دلیل اصلی این حضور این نبوده که ما از پیش به آن‌ها بگوییم. همین حالا خبردار شدند چون نمی‌دانستند دیگر وضع به چه شکلی است همین حالا خبردار شدند و دارند می‌آیند.

روز دوشنبه که روزنامه‌های فرانسه را نگاه می‌کردم بسیاری عکس رکسانا را زده بودند و خواستار آزادی او شده بودند.

بله، عملاً رکسانا صابری و وضعیت آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاران زندانی در ایران دارد به یک مسأله جدی تبدیل می‌شود و این همان‌ چیزی است که ما خواهان آن هستیم‌.

بعد از گفت ‌و‌ گو با آقای رضا معینی، مسئول بخش دنیای فارسی‌زبان سازمان گزارشگران بدن مرز، عقیده آقای ژان‌فرانسوا ژولیا، دبیر اول سازمان گزارشگران بدون مرز ‌را درباره این حرکت اعتراضی و اعتصاب غذای روزنامه‌نگاران این سازمان در جهت همراهی با رکسانا صابری در زندان اوین می‌پرسم.

برای همراهی با اعتصاب غذای رکسانا به اعتصاب غذای سمبولیک دست زده‌ایم چون او در وضعیت دشواری قرار دارد. دشواری فیزیکی و روانی. امیدواریم این حرکت، افکار عمومی جهان را تحت تأثیر قرار دهد که بسیار مهم است و امیدواریم همه چیز با آزادی او به پایان برسد چون فکر می‌کنیم او بی‌گناه است.

تا چه وقت این حرکت اعتصاب غذای سمبولیک ادامه می‌یابد؟

دست کم تا سوم ماه می، روز آزادی مطبوعات و امیدواریم خبر خوشی از ایران برسد که رکسانا اعتصاب غذای خود را پایان داده، با تجدید دادرسی او بی‌گناه شناخته شده و آزاد شود.

سپس از خانم الزا ویدال، مسئول اروپا و شوروی سابق در سازمان گزارشگران بدون مرز یکی از کسانی که دست به اعتصاب غذا زده، هدفش را از این حرکت می‌پرسم.

این حرکت را تدارک دیدیم. آغازی است برای اعتصاب غذا، برای حمایت از رکسانا صابری، روزنامه‌نگاری که به هشت سال زندان برای جاسوسی آن هم در دادگاهی پشت درهای بسته محکوم شده.